Η Παγκόσμια Ημέρα για την νόσο του Πάρκινσον θεσπίστηκε το 1997 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασθένεια Πάρκινσον (EPDA) και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Τον ίδιο χρόνο δόθηκε στη δημοσιότητα η «Χάρτα της EPDA», που σκοπό είχε να ενημερώσει τους πάσχοντες από την ασθένεια για τα δικαιώματά τους, αλλά και να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο κοινό.
Advertisment
Η 11η Απριλίου, που επελέγη ως Παγκόσμια Ημέρα για την Νόσο του Πάρκινσον είναι ημερομηνία γέννησης το 1775 του Τζέιμς Πάρκινσον, του Άγγλου γιατρού, που ανακάλυψε, το 1817, τη συμπτωματολογία της ασθένειας, που πλήττει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου και σήμερα είναι γνωστή με το όνομά του.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια εκφυλιστική νόσος η οποία προκαλεί κινητικά συμπτώματα όπως τρόμο ηρεμίας, δυσκαμψία, βραδυκινησία και κακή ισορροπία αλλά και μη κινητικά προβλήματα όπως σιελόρροια, υποσμία, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, δυσκοιλιότητα. Πρόκειται για τη δεύτερη σε συχνότητα νευροεκφυλιστική νόσο μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από την νόσο του Πάρκινσον σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν περίπου 15.000-20.000 ασθενείς, ενώ σε αυτούς προστίθενται περίπου 2.000 νέοι ασθενείς κάθε χρόνο.
Advertisment
Η ακριβής αιτία της νόσου είναι άγνωστη αλλά πιστεύεται ότι σχετίζεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι σύγχρονες θεραπείες είναι αποτελεσματικές στη διαχείριση των κινητικών και μη κινητικών συμπτωμάτων της νόσου και μπορούν να βελτιώσουν αισθητά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Τα πρώιμα συμπτώματα
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη νευροεκφυλιστική ασθένεια της μέλαινας ουσίας του εγκεφάλου, η οποία είναι υπεύθυνη για την παραγωγή της ντοπαμίνης. Με άλλα λόγια είναι το αποτέλεσμα της καταστροφής των νευρικών κυττάρων που παράγουν τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.
Εμφανίζεται στην πλειονότητα των ασθενών μετά την ηλικία των 60 ετών. Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες περίπου το 1% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 60, παρουσιάζει συμπτώματα της ασθένειας αυτής. Σπανιότερα, η εκδήλωση της νόσου μπορεί να εμφανιστεί πριν την ηλικία των 50 ετών και αφορά περίπου το 10-15% των περιπτώσεων.
Η νόσος Parkinson χαρακτηρίζεται από:
- Βραδυκινησία (βραδύτητα στο σχεδιασμό, την έναρξη και την πραγματοποίηση των κινήσεων)
και τουλάχιστον ένα από τα εξής:
- Τρόμο (τρέμουλο) ηρεμίας συχνότητας 4-6Hz (ο οποίος ελαττώνεται με την κίνηση και εξαφανίζεται στον ύπνο)
- Μυϊκή δυσκαμψία που, σε συνδυασμό με τον υποκείμενο τρόμο, δημιουργεί το «φαινόμενο οδοντωτού τροχού» κατά τις παθητικές κινήσεις των άκρων από το γιατρό
- Αστάθεια, που οφείλεται σε απώλεια των αντανακλαστικών διατήρησης της όρθιας στάσης
«Τα συμπτώματα αυτά συνήθως εμφανίζονται πρώτα και είναι εντονότερα στη μία πλευρά του σώματος. Σε κάποιους ασθενείς προεξάρχει ο τρόμος ηρεμίας. Σε άλλους, παρατηρείται η ακινητική-δυσκαμπτική μορφή της νόσου», επισημαίνει ο κ. Ευστάθιος Γερακούλης Ειδικός Νευρολόγος, Μετεκπαίδευση στις νοητικές και κινητικές διαταραχές (Άνοια- Πάρκινσον), Επιστημονικός συνεργάτης HealthSpot και συνεχίζει:
«Εκτός από τις κινήσεις των άκρων, επηρεάζονται γενικά όλες οι αυτόματες κινήσεις του σώματος, με αποτέλεσμα μείωση της συχνότητας βλεφαρισμών και των κινήσεων έκφρασης του προσώπου, έτσι που αυτό να φαίνεται παγωμένο (υπομιμία), ελάττωση της έντασης της φωνής και μονότονη άρθρωση (υποφωνία), μείωση των καταποτικών κινήσεων (με αποτέλεσμα σιελόρροια), δυσχέρεια στην κατάποση (δυσφαγία), αλλαγή στο γραφικό χαρακτήρα με τα γράμματα να γίνονται μικρότερα (μικρογραφία), ελάττωση της αιώρησης των άνω άκρων κατά τη βάδιση, καμπτοκορμία (ο ασθενής καμπουριάζει), επιταχυνόμενο βάδισμα (μικρά, συρόμενα βήματα που επιταχύνουν) κτλ..
Επίσης πέρα από τα κινητικά, παρατηρούνται και άλλα, μη κινητικά συμπτώματα, τα οποία μάλιστα εμφανίζονται πριν από τα κλασικά κινητικά συμπτώματα στο 20% των ασθενών. Σε αυτά περιλαμβάνονται: κατάθλιψη, διαταραχή συμπεριφοράς στον ύπνο REM (ο ασθενής «ζει» τα όνειρά του), σύνδρομο ανήσυχων κάτω άκρων, αϋπνία, υπνηλία, κόπωση, νευροψυχιατρικά συμπτώματα, δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ορθοστατική υπόταση, δυσκοιλιότητα, σμηγματόρροια κ.ά.), ανοσμία (δυσκολία αναγνώρισης οσμών), αγευσία (διαταραχή γεύσης), άλγη στον ώμο και τη ράχη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι οι άνθρωποι που τρέμουν τα χέρια τους δεν έχουν νόσο Parkinson. Πολύ συχνός σε όλες τις ηλικίες είναι ο ιδιοπαθής τρόμος, που χαρακτηρίζεται από οικογενειακό ιστορικό, λίγο μεγαλύτερη συχνότητα της τρομώδους κίνησης, συμμετρία, συχνή συμμετοχή της φωνής και του κεφαλιού, επίταση με τις κινήσεις και ελάττωση με την κατανάλωση οινοπνεύματος. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι μόνο το 70% των παρκινσονικών παρουσιάζει τρόμο κατά την έναρξη της νόσου.
Αν κάποιος εμφανίσει κάποια από τα ανωτέρω συμπτώματα πρέπει άμεσα να εξεταστεί από νευρολόγο» καταλήγει ο ειδικός.
