Οι δημιουργοί περιεχομένου στα social media συχνά φαίνονται να ζουν μια γοητευτική και λαμπερή ζωή, γεμάτη προνόμια όπως υψηλές αμοιβές, διαδικτυακή δημοφιλία και σχέσεις με διασημότητες.
Ωστόσο, πίσω από αυτήν τη λάμψη κρύβεται μια νέα πραγματικότητα που αφορά πολλούς επαγγελματίες του κλάδου: το άγχος, η επαγγελματική εξουθένωση και η ψυχική κόπωση.
Σύμφωνα με τον Guardian, η ζωή τους είναι απαιτητική και ασταμάτητη, καθώς δεν υπάρχει «κουμπί απενεργοποίησης» σε ένα διαρκώς συνδεδεμένο ψηφιακό περιβάλλον.
Η εξουθένωση ως αόρατος εχθρός
Η Melanie Murphy, δημιουργός περιεχομένου από το 2013, περιγράφει με γλαφυρότητα την εμπειρία της εξάντλησης.
«Οι αλγόριθμοι δεν σταματούν ποτέ», λέει, αναφερόμενη στην πίεση να παραμείνει συνεχώς ενεργή και ορατή στο διαδίκτυο. Το να απουσιάσει κανείς έστω και για λίγες εβδομάδες σημαίνει απώλεια κοινού, καθώς οι αλγόριθμοι προωθούν ενεργούς λογαριασμούς και αφήνουν πίσω τους τους αδρανείς.
Η εξουθένωση, όπως την περιγράφει η Murphy, περιλαμβάνει «πλήρη κόπωση», «θολούρα στο μυαλό» και μια αίσθηση μυρμηγκιάσματος, που τελικά οδήγησαν σε μια σοβαρή επαγγελματική κατάρρευση μετά τη μόλυνσή της από Covid-19. Δεν είναι η μόνη που βιώνει αυτή την πραγματικότητα.
Πολλοί δημιουργοί περιεχομένου ζουν με το άγχος και την ψυχική κόπωση, τα οποία συχνά αγνοούνται ή υποτιμώνται, ειδικά λόγω της λάμψης που συνδέεται με τη δουλειά τους.
Η μάχη με το στίγμα και την παρανόηση
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους δημιουργούς είναι η αντιμετώπιση της αντίληψης που υπάρχει για τη δουλειά τους.
Συχνά, ο κόσμος θεωρεί ότι η δημιουργία περιεχομένου είναι μια «εύκολη» ή «διασκεδαστική» απασχόληση και δεν αναγνωρίζει το άγχος και την ένταση που συνοδεύουν το επάγγελμα.
«Είναι δύσκολο να μιλήσω για το πόσο άσχημα ένιωθα χωρίς να μου πουν ότι είμαι «προνομιούχα», εξομολογείται η Murphy.
Αυτή η έλλειψη κατανόησης μπορεί να απομονώσει τους δημιουργούς, καθιστώντας τους να αισθάνονται μόνοι με τα προβλήματά τους.
Έρευνα που έγινε σε 1.000 δημιουργούς στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαιώνει αυτό το αίσθημα: πέντε στους δέκα δηλώνουν ότι έχουν βιώσει εξουθένωση, ενώ σχεδόν τέσσερις στους δέκα έχουν σκεφτεί να εγκαταλείψουν την καριέρα τους λόγω της πίεσης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η επαγγελματική εξουθένωση είναι το αποτέλεσμα «χρόνιου εργασιακού στρες που δεν έχει αντιμετωπιστεί», με συμπτώματα όπως ψυχική αποστασιοποίηση, μειωμένη απόδοση και εξάντληση.
Η ασταμάτητη πίεση και η έλλειψη υποστήριξης
Η ζωή του δημιουργού περιεχομένου χαρακτηρίζεται από ένα συνεχές κύμα απαιτήσεων. Η Becky Owen, παγκόσμια διευθύντρια μάρκετινγκ της εταιρείας Billion Dollar Boy, επισημαίνει ότι οι δημιουργοί πρέπει να σχεδιάζουν, να παράγουν και να επεξεργάζονται περιεχόμενο, να διαχειρίζονται τις εμπορικές σχέσεις τους και να διατηρούν την επαφή με το κοινό τους – όλα χωρίς την υποστήριξη ενός ανθρώπινου δυναμικού ή συνδικαλιστικής κάλυψης.
Η Murphy τονίζει ότι, σε αντίθεση με άλλους κλάδους, οι δημιουργοί δεν έχουν «κάποιον να καλέσουν» σε περιπτώσεις εξουθένωσης.
Η μόνη υποστήριξη προέρχεται από τους ίδιους τους συναδέλφους δημιουργούς, οι οποίοι όμως βρίσκονται αντιμέτωποι με παρόμοια προβλήματα.
Αναζήτηση ισορροπίας
Μετά την εμπειρία της εξάντλησης, η Murphy αναγκάστηκε να αναθεωρήσει την προσέγγισή της.
Πλέον δημοσιεύει λιγότερο συχνά – δύο βίντεο το μήνα αντί για εβδομαδιαία περιεχόμενο – και προσπαθεί να δημοσιεύει μόνο όταν αισθάνεται έμπνευση, αποφεύγοντας την πίεση να παράγει συνεχώς υλικό.
Η οικονομική ισορροπία με τον σύζυγό της, πιλότο, έχει επίσης βοηθήσει στην ανακούφιση του άγχους.
Παρότι οι αλλαγές αυτές έχουν μειώσει τα έσοδα της κατά περίπου 20.000 ευρώ, η Murphy θεωρεί ότι η ψυχική της υγεία αξίζει περισσότερο.
Η διαχείριση της δημιουργικότητας και η αναζήτηση υποστήριξης
Η Allison Chen, δημιουργός με κοινό 1,3 εκατομμυρίων ατόμων, αναφέρεται στη συνεχή ανάγκη για προβολές και αλληλεπίδραση, που μπορεί να καταλήξει σε ψυχολογική κόπωση.
Η ίδια υιοθέτησε την τακτική να διαγράφει τις εφαρμογές των social media μετά από κάθε ανάρτηση για να αποφύγει την συνεχή έκθεση και το άγχος που προκαλεί η σύγκριση.
Παρόμοια εμπειρία είχε και η Hannah Witton, η οποία μετά τη γέννηση του παιδιού της πήρε τρίμηνη άδεια μητρότητας – κάτι σπάνιο στον κλάδο – και αναδιάρθρωσε την καριέρα της για να αποφύγει την πλήρη εξουθένωση, μειώνοντας το φόρτο εργασίας και αναζητώντας βοήθεια στην παραγωγή περιεχομένου.
Το μέλλον των δημιουργών περιεχομένου
Το YouTube έχει ήδη αναγνωρίσει τον σημαντικό ρόλο των δημιουργών στα πολιτιστικά και οικονομικά δρώμενα, ζητώντας από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να στηρίξει καλύτερα αυτόν τον επαγγελματικό κλάδο.
Ωστόσο, όπως τονίζει η Murphy, η συλλογική στήριξη μεταξύ δημιουργών είναι ζωτικής σημασίας.
«Είναι δυνατό να συνεχίσουμε να κερδίζουμε καλά χρήματα χωρίς να εξαντλούμε τον εαυτό μας», λέει. Η πρόκληση είναι να βρεθούν τρόποι διαχείρισης του άγχους και της πίεσης, αλλά και να δημιουργηθούν θεσμικά εργαλεία υποστήριξης, που σήμερα απουσιάζουν.
