Ο Αλέξης Τσίπρας, σε αντίθεση με τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Αντώνη Σαμαρά, κατάφερε να υπογράψει μνημόνιο χωρίς να φύγει από το Μαξίμου. Το παιχνίδι των ανατροπών το συνέχισε, αφού κουβαλώντας στην πλάτη του τη Novartis και τις τηλεοπτικές άδειες –που δεν άφησαν θετικό αποτύπωμα– και με την επιβολή βαριάς φορολογίας ως παράγωγο της τρίτης δανειακής σύμβασης, πέτυχε το 2019 να βγει σχεδόν αλώβητος με το «μαγικό» 31,5%. Ούτε η τραγωδία στο Μάτι ούτε η συμφωνία των Πρεσπών τον έβγαλαν από το «παιχνίδι». Η συνέχεια ήταν εξίσου ανατρεπτική, αλλά όχι καλή. Μέχρι το 2023 διήνυσε μια περίεργη πορεία και τελικά έριξε τη «βελόνα» στο 17,8%. Είναι η τετραετία που σχεδόν όλα πήγαν λάθος και ίσως είναι το διάστημα που τον στοιχειώνει περισσότερο ακόμη και από το πρώτο επτάμηνο στην εξουσία.
Για το 2015 γνωρίζει ότι θα αντιμετωπίσει πολύ σύντομα τα πυρά της κυβέρνησης. Προφανώς είναι προετοιμασμένος και γι’ αυτό επέμεινε στη δημοσιοποίηση των πρακτικών του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών. Επιθυμεί, άλλωστε, να δημιουργηθούν προϋποθέσεις σύγκρουσης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το βιβλίο του, «Ιθάκη», που θα κυκλοφορήσει στα τέλη Νοεμβρίου θα προκαλέσει και μια κατάδυση στη «Νέκυια» της μνημονιακής εποχής – στον κάτω κόσμο όπου οι ίσκιοι του παρελθόντος είναι ακόμη ζωντανοί. Είναι ένας πόλεμος για τη μνήμη που ο Τσίπρας κάθε άλλο παρά θέλει να αποφύγει, καθώς θεωρεί ότι τον συμφέρει η ανασκευή της ιστορίας της κρίσης.
Οι παλιές αγάπες
Τι γίνεται όμως με τις «σκιές» του παρελθόντος που είναι κρυμμένες στην περίοδο 2019-2023; Iσως να αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την επάνοδό του στην κεντρική πολιτική σκηνή μαζί με το «βελούδινο» τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, όπως πιθανότατα το έχει φανταστεί. Πρώην σύντροφοί του δείχνουν να είναι αποφασισμένοι να συγκρουστούν μαζί του μέχρι τέλους. Ακόμη και αν χρειαστεί να επωμιστούν και εκείνοι βάρη του παρελθόντος. Ασφαλώς και γνώριζε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για την ευθύνη που ο ίδιος κουβαλάει όταν ανέφερε μέσα στην εβδομάδα ότι το πρόγραμμα που εκπόνησε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2023, ως αξιωματική αντιπολίτευση, δεν ήταν κοστολογημένο. Hταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, αρμόδιος για τον κύκλο των οικονομικών. Και προκειμένου να «καρφώσει» τον πρώην πρωθυπουργό «παρέσυρε» μαζί του και την Eφη Αχτσιόγλου, που εκείνη την περίοδο ήταν η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ. Iσως και να μην έγινε τυχαία, αφού έχουν διαφορετικές οπτικές για το μέλλον της Νέας Αριστεράς. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως από το περιβάλλον του Γαβριήλ Σακελλαρίδη δεν θα έλεγαν «όχι» σε μια συμπόρευση με τον Γιάνη Βαρουφάκη. Η απάντηση των «σκληρών» της Νέας Αριστεράς στο νέο κόμμα Τσίπρα θα είναι η περαιτέρω ριζοσπαστικοποίησή τους. Η τριάδα των πρώην «βασικών μετόχων» του ΣΥΡΙΖΑ, Βούτση, Σκουρλέτη, Φίλη, παραμένει συγχρονισμένη με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Στην Κουμουνδούρου, ο Σωκράτης Φάμελλος δείχνει αποφασισμένος να προχωρήσει το «καράβι» μόνος του. Κρατάει διακριτές αποστάσεις από τον Αλέξη Τσίπρα, χωρίς όμως να επιλέγει την κατά μέτωπον επίθεση. Αρκετοί σύντροφοί του ωστόσο είδαν πως στη συνέντευξη που έδωσε στο Open μέσα στην εβδομάδα ήταν ένα με δύο «κλικ» πιο αποστασιοποιημένος από τον πρώην πρωθυπουργό. Ο Παύλος Πολάκης και τα στελέχη που τον ακολουθούν ακονίζουν τα «μαχαίρια» τους για τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας μέσα στην εβδομάδα. Απέχει πάρα πολύ από το να έχει την πλειοψηφία στο όργανο, όμως αυτό που περιμένουν τα μέλη να δουν είναι αν ο Σωκράτης Φάμελλος θα κινηθεί στη λογική των ισορροπιών ή θα εκφράσει μια καθαρή θέση απέναντι στον Χανιώτη βουλευτή. Oλοι αναμένουν πώς θα τοποθετηθούν ο Νίκος Παππάς και η Ρένα Δούρου.
Στρατολογήσεις τεχνοκρατών – Για το επιστημονικό συμβούλιο έχει γίνει προσέγγιση στους Χάρη Τζήμητρα και Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, ενώ αναμένεται να συμμετέχουν οι Γιώργος Χουλιαράκης και Δημήτρης Λιάκος.
Οσο ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλει να έχει πάρε – δώσε με όσους ήδη του ασκούν κριτική, σχεδόν το ίδιο αισθάνεται και με την άλλη πλευρά. Δεν επιθυμεί να δημιουργείται η εντύπωση πως είτε έχει συνεννοηθεί είτε αφήνει στην αναμονή κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει μια ομάδα που είναι κοντά του και με αυτήν θα πορευθεί για το επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ και η ανακοίνωση του επιστημονικού συμβουλίου του ινστιτούτου του ενδεχομένως να δημιουργήσει νέα δεδομένα.
Τα ερωτήματα είναι εύλογα. Θα δεχθεί κάποιους παλιούς ή και πιο νέους; Ή με ποιο κριτήριο και πώς θα «κόψει» ορισμένους; Ενδεχομένως ρόλο να παίξουν και οι σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τον Στέφανο Κασσελάκη. Αυτό που θέλει, εκτός από ιδεολογική καθαρότητα, είναι και η ανάμνηση του παλιού να σβήσει. Η ισορροπία είναι λεπτή, καθώς είναι πολλά τα κορυφαία στελέχη και οι βουλευτές που πιστεύουν πως οι πρωτοβουλίες του Αλέξη Τσίπρα φουντώνουν τη συζήτηση για την ανασύνταξη του προοδευτικού χώρου προς μια θετική κατεύθυνση.
Για τη σύνθεση του επιστημονικού συμβουλίου έχει γίνει προσέγγιση στους Χάρη Τζήμητρα και Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, ενώ αναμένεται να συμμετέχουν ο Γιώργος Χουλιαράκης και ο Δημήτρης Λιάκος. Εχουν ακουστεί επίσης τα ονόματα των Ευγενίας Φωτονιάτα, Ζωρζέτας Λάλη και Αντώνη Παπαγιαννίδη.
Ο πήχυς
Στην Αμαλίας βρίσκονται σε ένα διαρκές brainstorming για τα επόμενα βήματα του Αλέξη Τσίπρα, αφού η παρουσίαση του βιβλίου απέχει περίπου ένα μήνα. Συνεργάτες και συνομιλητές του αρνούνται να μπουν σε οποιαδήποτε κουβέντα που έχει να κάνει με τον πήχυ επιτυχίας του πιθανού νέου κόμματος. Μια καλή αφετηρία θα ήταν να κινηθεί άνω του 15%, ξεπερνώντας το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις περυσινές ευρωεκλογές. Ενδεχομένως και με τη «βοήθεια» ενός κόμματος Σαμαρά, ένα από τα ζητούμενα είναι η Νέα Δημοκρατία να μην ξεπεράσει το 25%, που αποτελεί την αφετηρία για το κλιμακωτό εκλογικό μπόνους. Κανείς στο επιτελείο του δεν θα έκρυβε την ικανοποίησή του αν ο νέος φορέας περιόριζε σημαντικά τον κατακερματισμό στον χώρο της Αριστεράς με την «εξαΰλωση» κάποιων κομμάτων. Οσον αφορά την επικράτηση σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ, αν αποτελούσε την τέταρτη συνθήκη, δεν θα γινόταν με όρους ανταγωνισμού. Το ζητούμενο είναι την επόμενη μέρα των εκλογών να γίνει αυτό που δεν έγινε μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά τον Σεπτέμβριο του 2015. Να βρεθεί ένας κοινός βηματισμός ξεπερνώντας το παρελθόν αλλά και όσα χωρίζουν τα δύο κόμματα, προγραμματικά και μη.
