Ύστερα από δύο χρόνια διαρκών μαχών και φθοράς, τόσο οι Ισραηλινοί, όσο και οι μαχητές της Χαμάς επιθυμούν το τέλος της σύγκρουσης.
Ο ισραηλινός στρατός εμφανίζει σημάδια κόπωσης από τα πολλαπλά πολεμικά μέτωπα με Χαμάς, Χεζμπολάχ και Ιράν.
Και η Χαμάς όμως εδώ και καιρό καταρρέει και από μία υπολογίσιμη δύναμη μετατρέπεται σε ομάδα ανταρτών που πλέον οργανώνει περιορισμένες επιχειρήσεις υπό τη μορφή εξεγέρσεων μέσα στα συντρίμμια, που έχουν απομείνει στη Λωρίδα της Γάζας.
Τα κίνητρα της Χαμάς
Ρεπορτάζ του BBC, αναφέρει ότι με στόχο να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, η Χαμάς έχει συμφωνήσει να παραδώσει την εξουσία στους Παλαιστίνιους τεχνοκράτες.
Θα πρέπει όμως να βρεθεί μία φόρμουλα, όπου θα παραδώσει ή αποσυναρμολογήσει τα βαριά όπλα της, αλλά θα διατηρήσει ένα κομμάτι της ισχύος της ενάντια στους Παλαιστίνιους που θέλουν να εκδικηθούν για σχεδόν δύο δεκαετίες σκληρής διακυβέρνησης και την καταστροφή που τους έφερε η οργάνωση με τις επιθέσεις της.
Τα κίνητρα του Ισραήλ
Από την πλευρά του, το Ισραήλ θέλει να τελειώσει ο πόλεμος, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι σε θέση να υπαγορεύσει τους όρους παράδοσης της Χαμάς, πράγμα που θα βοηθήσει τον Νετανιάχου να διατηρηθεί στην εξουσία.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιθυμεί μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση να κερδίσει το πολιτικό κεφάλαιο που χρειάζεται για να συνεχίσει να αναβάλλει τη δίκη του για διαφθορά και να κερδίσει τις εκλογές που θα γίνουν το επόμενο έτος, αλλά και να μην μείνει στην ιστορία, ως ο ηγέτης που ευθύνεται για τα λάθη που οδήγησαν στην πιο αιματηρή μέρα.
Για να το επιτύχει αυτό, χρειάζεται έναν αξιόπιστο τρόπο να κηρύξει «πλήρη νίκη», μια φράση που έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα. Την έχει ορίσει ως την επιστροφή των ομήρων, την καταστροφή της Χαμάς και την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας. Αν δεν μπορέσει να το κάνει αυτό, δεν θα αρκεί να επισημάνει τις πολύ πραγματικές ζημίες που έχει προκαλέσει το Ισραήλ στους εχθρούς του στο Λίβανο και το Ιράν τα τελευταία δύο χρόνια.
Αμφιλεγόμενα σημεία
Παρά την επί της αρχής συμφωνία μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ πάνω στο σχέδιο του Τραμπ μένουν πολλά ακόμα για να συμφωνηθούν.
Πρώτο αμφιλεγόμενο σημείο, είναι η συμφωνία ως προς την απελευθέρωση των ομήρων. Θα πρέπει, δηλαδή, να καθοριστούν οι όροι για την απελευθέρωση τους, σε αντάλλαγμα με Παλαιστίνιους που εκτίουν ισόβιες ποινές και με κρατούμενους της Γάζας που βρίσκονται χωρίς δίκη από την έναρξη του πολέμου.
Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολο έργο, καθώς αγγίζει, τόσο την ανθρωπιστική διάσταση, όσο και τις πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό Ισραήλ και Παλαιστίνης.
Δεύτερο αμφιλεγόμενο σημείο, είναι ότι ο Νετανιάχου αναγκάστηκε, υπό την πίεση του Τραμπ, να υπογράψει ένα έγγραφο με ασαφή αναφορά στην πιθανότητα παλαιστινιακής ανεξαρτησίας, αλλά έσπευσε στη συνέχεια να το αγνοήσει, δηλώνοντας ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα αποκτήσουν ποτέ κράτος.
Αυτή η αντίφαση δυσχεραίνει τις διαπραγματεύσεις και περιορίζει την αξιοπιστία του Ισραήλ ως συνομιλητή. Παράλληλα, ο Τραμπ συνδυάζει διαβεβαιώσεις προς τους Άραβες εταίρους με σκληρή ρητορική προς τη Χαμάς, υποσχόμενος «πλήρη υποστήριξη» στο Ισραήλ αν απορρίψουν τη συμφωνία.
O Nτόναλντ Τραμπ
AP Photo
Λεπτοί χειρισμοί
Κρίσιμο ερώτημα αποτελεί γιατί η Χαμάς φαίνεται διατεθειμένη να παραδώσει ομήρους χωρίς αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι πείστηκε από το Κατάρ πως ο Τραμπ θα διασφαλίσει αυτό το αποτέλεσμα, εάν του δοθεί η ευκαιρία να παρουσιάσει τον επαναπατρισμό των ομήρων ως προσωπική του επιτυχία.
Σε κάθε περίπτωση, σε λίγες ημέρες θα φανεί, αν η Χαμάς θέλει όντως να τερματιστεί ο πόλεμος, όμως οι λεπτομέρειες μιας τόσο σύνθετης συμφωνίας θα χρειαστούν πολύ περισσότερο χρόνο.
Το πλαίσιο του Τραμπ αποτελεί σημείο εκκίνησης, αλλά οι τεχνικές λεπτομέρειες και η διατύπωση των δεσμεύσεων είναι γεμάτες «παγίδες».
Για να τερματιστεί η σφαγή και να εξασφαλιστεί ένα βιώσιμο μέλλον για Παλαιστινίους και Ισραηλινούς, απαιτείται συντονισμός διεθνών δυνάμεων, επιδέξια διπλωματία και μακροχρόνια δέσμευση στη διαδικασία.
