Φόρτωση Text-to-Speech…
Tην περίοδο αποχής του από την ενεργό πολιτική, από τις ευρωεκλογές του 2024 μέχρι τώρα, ο Ανδρέας Λοβέρδος δεν τη βίωσε ως διάβαση πολιτικής ερήμου. Ισα ίσα, ο ίδιος λέει σε συνομιλητές του ότι ήταν η καλύτερη χρονιά της ζωής του. Ανακάλυψε πώς είναι η ζωή εκτός πολιτικής, επέστρεψε σε φουλ ρυθμούς στις δικαστικές αίθουσες, είχε χρόνο για γυμναστική, πήρε το πρώτο πτυχίο στα ντραμς από το University of West London και έχει «βγάλει» τα 2/3 της ύλης για το δεύτερο.
Εχοντας ελεύθερα τα Σαββατοκύριακά του, ανακάλυψε τα εξοχικά των φίλων του. Αυτό το τελευταίο, μάλιστα, λέει ότι θα ήθελε να το κρατήσει και τώρα που αποφάσισε να επιστρέψει στην ενεργό πολιτική.
Το ερώτημα είναι μάλλον αυτονόητο: «Γιατί, έχοντας ζήσει την καλύτερη χρονιά της ζωής του όντας εκτός πολιτικής, αποφασίζει να επιστρέψει;».
Υποδοχή Κολωνακίου
Την επαύριον της ανακοίνωσης προσχώρησής του στη Νέα Δημοκρατία, η εμφάνισή του σε καφέ της πλατείας Κολωνακίου γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό. Οι κυρίες που απολαμβάνουν τον πρωινό καφέ, ώριμες στην πλειονότητά τους, σπεύδουν να τον χαιρετήσουν. «Κύριε Λοβέρδε, συγχαρητήρια. Και σε εσάς και στον κ. Μητσοτάκη», λέει μία από αυτές και ίσως για να καταδείξει τη σημασία που έχει το καλωσόρισμά της στον νεοεισελθόντα στην παράταξη, προσθέτει ότι η ίδια ψηφίζει Νέα Δημοκρατία «από την εποχή Γεωργίου Ράλλη, ανελλιπώς». Από την άλλη πλευρά του τραπεζιού καταφθάνουν τα πρώτα αιτήματα για φωτογραφίες, τα οποία, ως έμπειρος πολιτικός που είναι, αποδέχεται με ενθουσιασμό.
Μήπως το κίνητρο της επιστροφής είναι η ανάγκη γι’ αυτή την επαφή με την εκλογική βάση; «Σήμερα μόνο έχω λάβει από το πρωί περί τα 400 μηνύματα, στα οποία δεν έχω προλάβει να απαντήσω. Αυτό γίνεται τρεις ημέρες τώρα. Στα social, στο τηλέφωνο, στο email. Νεοδημοκράτες με ενθουσιασμό “επιτέλους ήρθες”, δικοί μας που έχουν πάει στη Ν.Δ., άνθρωποι δικοί μου που έμειναν στο ΠΑΣΟΚ, αλλά τώρα λένε ότι “θα μας κάνεις να ψηφίσουμε Ν.Δ. για σένα”. Λίγοι είναι εκείνοι που μου έστειλαν αρνητικά μηνύματα», αναφέρει.
Αυτό το «δικοί μας νυν», «δικοί μας πρώην» αποτυπώνει μια μετακίνηση στο εκλογικό σώμα, αντικατοπτρίζει, όμως, και αλλαγές που συντελέστηκαν στον κομματικό χάρτη τα προηγούμενα χρόνια.
Στο ΠΑΣΟΚ υποδέχθηκαν την είδηση της ένταξης του Ανδρέα Λοβέρδου στη Ν.Δ. ως κάτι προδιαγεγραμμένο που δεν προκαλεί καμία έκπληξη. Ούτε η αποχώρησή του από το κόμμα, λίγο μετά τις εκλογές του 2023, ήταν έκπληξη. Η συνύπαρξη ήταν κραυγαλέα αταίριαστη.
Συνάντηση στον «ακάλυπτο»
Πλέον, με την απελευθέρωση που δίνει η ολοκλήρωση ενός βήματος που δείχνει να έχει μείνει μισό από καιρό, ο ίδιος ο Ανδρέας Λοβέρδος μιλάει για κάτι που θα έπρεπε να έχει κάνει από καιρό. Επιμένει ότι «συναντήθηκε» με τη Νέα Δημοκρατία χωρίς ο ίδιος να μετακινηθεί καθόλου από τις πολιτικές θέσεις που εκφράζει. «Ο Κυριάκος κάλυψε τον χώρο που του παραχώρησε το ΠΑΣΟΚ», λέει.
Συνηθίζει, επίσης, να αναφέρει ότι έμεινε πίσω εξαιτίας αναστολών που είχε, τη στιγμή που «ο Φλωρίδης, ο Χρυσοχοΐδης, όλοι οι φίλοι μου είχαν ήδη πάει στη Ν.Δ.». Αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι ο ίδιος πίεζε τον Κυριάκο Πιερρακάκη να μη φύγει. «Θα σε κάνουμε αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ», του έλεγε. Αλλά εκείνος επέλεξε να κινηθεί «και του βγήκε σε καλό».
«Στο ΠΑΣΟΚ δεν με ήθελαν. Στις εκλογές του 2023 είχαν δώσει “γραμμή” στον Βόρειο Τομέα να μη με ψηφίσουν για να μη βγω. Ηρθε τότε και πολύς κόσμος από τον ΣΥΡΙΖΑ, που άρχισε να διαλύεται… Οι δικοί μου άνθρωποι είχαν πάει στη Ν.Δ., στο ΠΑΣΟΚ είχαν έρθει άλλοι. Οταν είσαι εκεί που δεν έχεις φίλους, τι κάνεις;». Το τι επέλεξε να κάνει, καταγράφεται στην πορεία που αποφάσισε να ακολουθήσει.
«Θα έλεγαν ότι “αυτός φταίει” για την ήττα που ήρθε στις εκλογές του 2023, αν είχα φύγει (από το ΠΑΣΟΚ). Δεν κοιτάζουν που χάνουν από όλους…».
«Πρωθυπουργάρες» και «ναιμεναλλάδες»
Η αδυναμία συνύπαρξης με το ΠΑΣΟΚ έχει τις ρίζες της αρκετά πίσω. Προφανώς ο ίδιος ο Ανδρέας Λοβέρδος ήθελε ένα άλλο ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό, άλλωστε, διεκδίκησε την ηγεσία. Η φράση του «ο Σημίτης και ο Σαμαράς ήταν πρωθυπουργάρες» δίνει μια ιδέα για το ΠΑΣΟΚ που ο ίδιος οραματιζόταν. Και κινήθηκε για να καταστήσει το στίγμα του διακριτό. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως πρόεδρος του κόμματος τον διέγραψε τον Δεκέμβριο του 2012, όταν όντας στο ΠΑΣΟΚ ίδρυσε τη Ριζοσπαστική Κίνηση Σοσιαλδημοκρατικής Συμμαχίας. Επειτα από την παρένθεση του κόμματος Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα, που ίδρυσε το 2013, επέστρεψε στο ΠΑΣΟΚ το 2014. Διεκδίκησε την ηγεσία δύο φορές: το 2015 και το 2021. Την πρώτη φορά αναδείχθηκε πρόεδρος η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, τη δεύτερη ο Νίκος Ανδρουλάκης.
«Το 2021, μετά τον πρώτο γύρο με πήρε τηλέφωνο ο Γιώργος Παπανδρέου. Δεν απάντησα, δεν ξέρω τι ήθελε, μπορώ να υποθέσω. Το ίδιο απόγευμα βγήκα και δήλωσα ότι στηρίζω τον Ανδρουλάκη για τον δεύτερο γύρο», αναφέρει. Δέκα ημέρες κράτησε η αγαστή συμπόρευση υπό την ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη. Η καταγγελία εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ κατά της κυβέρνησης για τη στάση που τηρεί έναντι της ερευνητικής δημοσιογραφίας προκάλεσε έναν πολύ ισχυρό κλονισμό. Ο ίδιος στις αναφορές σε «ερευνητική δημοσιογραφία» είδε μια προσπάθεια υπεράσπισης χειρισμών που έγιναν στη σκευωρία Novartis, της οποίας υπήρξε θύμα. Και βγήκε στην τηλεόραση για να καταγγείλει «ισαποστάκηδες και ναιμεναλλάδες» στο ΠΑΣΟΚ.
Οι σχέσεις με τον Νίκο Ανδρουλάκη δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ. Αντίθετα, χειροτέρεψαν και παραμονές των εκλογών του 2023 έφθασε ένα βήμα πριν από την αποχώρηση. Εκ των υστέρων εμφανίζεται να θεωρεί ότι θα έπρεπε να είχε φύγει τότε και ότι ήταν λάθος που έμεινε. Η θέση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ «ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης, αλλά δεν λέμε ποιος» ήταν αυτή που προκάλεσε τη νέα μεγάλη διαφωνία. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το κόμμα «πρέπει να πει ποιος», θέση που απαντήθηκε με επίθεση ότι βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή και συντονισμό με το Μαξίμου.
«Θα έλεγαν ότι “αυτός φταίει” για την ήττα που ήρθε στις εκλογές του 2023, αν είχα φύγει. Δεν κοιτάζουν που χάνουν από όλους…». Και έτσι έμεινε μέχρι τις εκλογές, για να φύγει λίγο μετά και έχοντας αποτύχει να εκλεγεί βουλευτής.
Τα γαλάζια σου γράμματα
Η επιστολή παραίτησης, που δεν έδωσε στη δημοσιότητα, αλλά επέδωσε συνεργάτης του στο γραφείο του Νίκου Ανδρουλάκη, βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο της προσοχής. Η Αννα Διαμαντοπούλου ζήτησε να δοθεί στη δημοσιότητα, καθώς «η απάντηση “γιατί έφυγε” δεν δόθηκε ποτέ καθαρά», όπως είπε.
Ο ίδιος μιλάει για μια επιστολή που «δεν είναι ευχάριστη για το ΠΑΣΟΚ και για τον πρόεδρό του» και υποστηρίζει ότι γι’ αυτό δεν θέλησε να τη δημοσιοποιήσει. «Εληξε εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια, δεν αφορά κανέναν, αλλά αν το παρακάνουν με υπονοούμενα, θα τη δώσω στη δημοσιότητα εγώ», αναφέρει.
Η κυρία που λίγη ώρα νωρίτερα τον έχει καλωσορίσει στη Ν.Δ., επανέρχεται για να προσθέσει ότι «το ερώτημα δεν ήταν αν θα έρθετε, αλλά πότε». Αρπάζει την αφορμή για να απαντήσει κάνοντας μια τοποθέτηση που, προφανώς, δεν αφορά μόνο την ερωτώσα, αλλά το αφήγημα που έχει οικοδομήσει για τη νέα πολιτική κίνησή του. «Δεν ήρθα στο 41%, έρχομαι τώρα, που τα ποσοστά είναι σημαντικά πιο χαμηλά. Δεν έγινα υπουργός, μπαίνω στη μάχη του σταυρού. Ηρθα για να δώσω…».
Ο δρόμος του συναντήθηκε με εκείνον του Κυριάκου Μητσοτάκη για πρώτη φορά το 2006. Οταν βρέθηκαν να συζητούν την ανάληψη πρωτοβουλίας για αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος για την ποινική ευθύνη υπουργών. «Συναντιόμασταν στο δικό του γραφείο και καταφέραμε, τελικά, να συγκεντρώσουμε έξι – επτά υπογραφές».
Στα τέλη του περασμένου Μαρτίου ο ίδιος σήκωσε το τηλέφωνο και κάλεσε τον πρωθυπουργό για να του δηλώσει ότι έχει αποφασίσει να στηρίξει τη Ν.Δ. και προσωπικά εκείνον απέναντι στην επίθεση που δέχονται για τα Τέμπη. «Θυμήθηκα τις μέρες του 2012-2013, την αστάθεια, την αβεβαιότητα. Να φύγει ο Μητσοτάκης για να έρθει ποιος; Η Ελλάδα δεν είναι Ιταλία με άρτιο πολιτικό σύστημα ώστε να μπορεί να αντέξει πολυετείς κρίσεις». Να, λοιπόν, ακόμη ένα κοινό σημείο. Η επίκληση της ανάγκης για σταθερότητα.
Στις αρχές Ιουλίου συναντήθηκαν και συμφώνησαν για την ένταξη του Ανδρέα Λοβέρδου και των στελεχών του κόμματός του, των Δημοκρατών, στη Ν.Δ. Στο επιτελείο του Ανδρέα Λοβέρδου βρίσκεται και ο γιος του Θεόδωρου Πάγκαλου, Ανδρέας.
Στη συνάντηση εκείνη έκλεισε και η απόφαση ότι θα είναι υποψήφιος στον Νότιο Τομέα Αθηνών. Η συζήτηση που έγινε τότε επικεντρώθηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος και στις προτεραιότητες που ο πρωθυπουργός επιθυμεί να θέσει για τα άρθρα τα οποία θα προτείνει. Μίλησαν, επίσης, για την ακρίβεια και το στεγαστικό, δύο από τα πιο σοβαρά προβλήματα της καθημερινότητας. Και θυμήθηκαν την παλιά, κοινή πρωτοβουλία τους για το άρθρο 86.
«Εκεί που κοιμάμαι»
Η μετακίνηση του Ανδρέα Λοβέρδου στη Ν.Δ. επανερχόταν κατά καιρούς στο δημοσιογραφικό προσκήνιο. Μάλιστα είχε συνδεθεί με πληροφορίες για κάθοδό του στην Αχαΐα. «Χρειάστηκε δύο φορές να τηλεφωνήσω στους βουλευτές Αχαΐας της Ν.Δ. για να διαψεύσω τα σενάρια και άλλη μία φορά σε αυτούς του Βόρειου Τομέα». Ισως η Αχαΐα ακούστηκε λόγω της καταγωγής του από εκεί. «Η Αχαΐα δεν συζητήθηκε ποτέ. Δεν ξέρω από πού προέκυψε. Ο Σημίτης το 1996 μου είχε προτείνει την Αχαΐα και του είχα απαντήσει “θα κατέβω εκεί που κοιμάμαι τα βράδια”», λέει. Και μπορεί η Αχαΐα να μη συζητήθηκε, όμως παλιός και πολύ έμπειρος πολιτικός της ευρύτερης συντηρητικής παράταξης τον παρότρυνε να επιλέξει τη Θεσσαλονίκη, παραπέμποντας και στην εμπειρία του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής που γοητεύουν το κοινό της Βόρειας Ελλάδας. Θα ήταν όμως πολύ μακριά από «εκεί που κοιμάται». Τώρα, στον Νότιο Τομέα της Ν.Δ. κοιμάται πιο ήσυχα. Σαν να ήταν ήδη του σπιτιού.
