Πρέπει να είμαστε καλοί. Ή τουλάχιστον έτσι μας νουθέτησαν από την παιδική μας ηλικία. Να ακολουθούμε τους κανόνες και να γράφουμε με ωραία γράμματα στα τετράδιά μας. Να κάνουμε υποχωρήσεις, γιατί με αυτόν τον τρόπο χτίζονται οι σωστές σχέσεις, οι βουτηγμένες στη ναφθαλίνη και την υποκρισία.
Να μην διαφέρουμε από τους υπολοίπους, να μην προκαλούμε με την παρουσία και τον λόγο μας τα πικρόχολα σχόλιά τους. Να μη γελάμε πολύ δυνατά, να μη ντυνόμαστε ιδιαίτερα εκκεντρικά, να μην αρθρώνουμε τη γνώμη μας θαρρετά. Να αφομοιωθούμε απόλυτα με τη μάζα λοιπόν, αυτή που ουδέποτε αποκτά ανάστημα, αλλά απλώς βολεύεται νωχελικά στην ασφαλή ανωνυμία της.
Advertisment
Το βασικό, εξάλλου, είναι «να μην μας χλευάζει ο κόσμος». Εκεί συνοψίζεται η πεμπτουσία της φιλοσοφίας κάθε αξιοπρεπούς τύπου, που βαδίζει με μικροαστική συνέπεια το πεπρωμένο του.
Να είμαστε ευγενικοί. Εάν αισθανθούμε το οποιοδήποτε ψήγμα δυσφορίας στον τόνο της φωνής εκείνης της κοπέλας που σερβίρει στο συνοικιακό καφέ, να αντιδράσουμε δυναμικά, ακόμη και να την προσβάλλουμε. «Μα θα μιλήσει έτσι σε εμάς, τους συνετούς και τους καλομεγαλωμένους;» δίκαια να αναρωτηθούμε.
Στην περίπτωση, ωστόσο, που ο προϊστάμενός μας καταπατήσει κάθε εργασιακό μας δικαίωμα, ενδείκνυται να σκύψουμε το κεφάλι με σεβασμό, ακολουθώντας αδιαμαρτύρητα τις παράλογες εντολές του.
Εάν, μάλιστα, η ανάρμοστη συμπεριφορά του στραφεί εναντίον κάποιου συναδέρφου μας και όχι της αφεντιάς μας, τότε επιβάλλεται να εξασκήσουμε με ευλάβεια τον νόμο της απόλυτης σιωπής. Εμείς να τη σκαπουλάρουμε για λίγο ακόμη και οι γύρω μας θα την βρουν την άκρη τους, σωστά;
Να γίνουμε και καλοί γονείς. Από αυτούς που όλα τα ακολούθησαν κατά το δοκούν και καθόλου δεν χρειάζεται να απολογηθούν για το οποιοδήποτε ατόπημά τους. Ποτέ να μην επιτρέψουμε στα παιδιά μας να εκφράσουν ανοιχτά τον τρόπο που τα ίδια εισέπραξαν την «τέλεια» αγάπη μας.
Advertisment
«Όπως θέλεις μου φαίνεται τα θυμάσαι» να κόβουμε την κάθε απόπειρα συζήτησης, τορπιλίζοντας και την ελάχιστη προοπτική οικοδόμησης αληθινής σχέσης μαζί τους. Υπάρχει μόνο ό,τι μας εξυπηρετεί και, συνεπώς, οι τραυματικές μνήμες που εξελίχθηκαν σε ανοιχτές πληγές μπορούν απλώς να βαφτιστούν αποκυήματα κάποιας νοσηρής φαντασίας.
Ασφαλώς, τα παιδιά μας απαιτείται να χρωστάνε αιώνια ευγνωμοσύνη σε εμάς, τους καλούς. Θα τους υπενθυμίζουμε τις θυσίες που κάναμε για να τα αναθρέψουμε και θα απαριθμούμε όσα όνειρα εκτελέσαμε για χάρη τους. Προσοχή: ούτε για μια στιγμή δεν θα ομολογήσουμε πως απλώς αποδειχθήκαμε πολύ δειλοί για να εκπληρώσουμε τους ευσεβέστερους πόθους μας .
Και, φυσικά, μην παραλείψουμε να ακολουθήσουμε κατά γράμμα το εγχειρίδιο του καλού φίλου.
Εκείνου που σερβίρει με μοναδική μαεστρία όσα ωραία λόγια συντηρούν τις ψευδαισθήσεις των πλαδαρών πνεύματων, που κρυφά φθονεί τις χαρές και συστηματικά υπονομεύει τις νίκες.
Να αγγίξουμε, λοιπόν, τα ανώτατα επίπεδα στην στρατόσφαιρα της καλοσύνης, αυτά που μας επιτρέπουν να χαρακτηρίζουμε με περισσή ευκολία τοξικό οτιδήποτε εναντιώνονται στις αγαστές μας προθέσεις και μας απαλλάσσουν πλήρως από την ανάληψη των ατομικών μας ευθυνών.
Μήπως, όμως, αντί να είμαστε «καλοί», να γίνουμε συνειδητοί; Αποκτώντας επίγνωση των πιο μύχιων στρωμάτων της ψυχοσύνθεσής μας, καθόλου πλέον δεν θα τρέμουμε μήπως το οποιοδήποτε σχόλιο των γύρω μας γρατζουνίσει τη θλιβερή μας πανοπλία.
Προχωρώντας αγκαλιά με τον φόβο μας, θα ανταμώσουμε τις οδυνηρές σκιές μας. Τόσο θα μας αγαπήσουμε που πια δεν θα αρκούμαστε σε ρηχές συναναστροφές και σε μισές ζωές. Αποδεχόμενοι ολοκληρωτικά ό,τι ακριβώς πρεσβεύουμε την παρούσα στιγμή, θα αποκτήσουμε πρόσβαση στις ανώτερες οκτάβες της ύπαρξής μας και θα στεφθούμε ήρωες του φωτεινότερου πεπρωμένου μας.
Θα προσφέρουμε μέσα από την καρδιά μας, δίχως να προσδοκούμε ανταλλάγματα και χωρίς καμία ανάγκη να υπηρετήσουμε την ταυτότητα του ενάρετου. Θα διοικούμε με σοφία, προτιμώντας τους εμπνευσμένους ανθρώπους από τα πειθήνια στρατιωτάκια, που απλώς εξυπηρετούν βραχυπρόθεσμα τα σχέδιά μας.
Ως υπάλληλοι δεν θα μουρμουρίζουμε με ηττοπάθεια «υπάρχουν και χειρότερα» όταν γινόμαστε αποδέκτες άδικων συμπεριφορών. Αντίθετα, θα διεκδικούμε το καλύτερο, έχοντας το βλέμμα μας σταθερά προσηλωμένο στο υψηλό και ευγενές, στον μεγάλο στόχο, στην εκλεκτή αποστολή μας.
Θα αγνοούμε συστηματικά όσους μας συμβουλεύουν να προσγειωθούμε. Ό,τι βαφτίστηκε ανέφικτο, εμείς πείσμα θα το βάλουμε να το κρατήσουμε στα χέρια μας και ουδέποτε θα λησμονήσουμε πως τα όνειρα τρέχουν να συναντήσουν εκείνους που επίμονα τα αναζητούν.
Ως συνειδητοί γονείς θα υποπέσουμε και σε σφάλματα. Όμως θα τα ομολογήσουμε και θαρραλέα θα ζητήσουμε τα «συγνώμη» μας. Πάνω από όλα, θα παραχωρήσουμε στα παιδιά μας το δικαίωμα να μας μιλάνε με ειλικρίνεια. Ακόμη και όταν οι κουβέντες τους μας ξυπνούν δικά μας τραύματα, μας στριμώχνουν, μας πληγώνουν και μας υπενθυμίζουν με τον πλέον οδυνηρό τρόπο τις ελλείψεις μας, εμείς θα αγωνιζόμαστε για την αληθινή σύνδεση μαζί τους.
Δεν θα τους μάθουμε απλώς να μοιράζονται τα πράγματά τους, αλλά να αφήσουν τον κόσμο λίγο καλύτερο από ό,τι τον παρέλαβαν. Εξάλλου, το μοίρασμα στα παιχνίδια ουδεμία αξία έχει αν δεν συνοδεύεται από μοίρασμα συναισθημάτων, ιδεών και οραμάτων, εάν δεν συνιστά συνειδητή επιλογή ενός νου ανήσυχου και στοχαστικού.
Θα συγχωρούμε και θα δίνουμε δεύτερες ευκαιρίες, όμως δεν θα καταλήγουμε βορά όσων ψυχών προβάλλουν πάνω μας τις σκιές τους. Θα κρατάμε αποστάσεις από αυτά που μας φθείρουν και ποτέ δεν θα ξεχνάμε πως οι άνθρωποι μας συναντούν στο βαθμό που έχουν συναντήσει τον εαυτό μας.
Θα αντέχουμε τις διαφωνίες και δεν θα τις εκλαμβάνουμε ως ένα κατάφωρο πλήγμα στο εύθραυστο εγώ μας. Όταν κάτι μας ενοχλεί, κουράγιο θα μαζεύουμε για να το συζητάμε ανοιχτά. Είναι οι δειλοί όσοι αρέσκονται στις υπεκφυγές και «έχουν πολλή δουλειά» για να ξεκαθαρίσουν τους ανοιχτούς λογαριασμούς τους εκείνοι που αποφεύγουν συστηματικά τη δουλειά με τον εαυτό τους.
Θα προτιμάμε τις αυθεντικές αγάπες από τις εξαρτητικές σχέσεις. Γιατί η αγάπη ισοδυναμεί με την ελευθερία που παραχωρούμε στα συνοδοιπόρους μας να ακολουθήσουν τον προσωπικό τους μύθο, ακόμη και αν κάπου κάπου τους οδηγεί σε προορισμούς διαφορετικούς από εκείνους του χάρτη μας.
Δεν θα καταφεύγουμε στην εργασιομανία για να ξεχάσουμε όσα μας καταδιώκουν. Αντίθετα, θα διατηρούμε πάντα μια υγιή περιέργεια για το ποιοι είμαστε. Θα μας αναλύουμε. Θα μας θέτουμε τις πιο άβολες ερωτήσεις. Θα μας εξελίσσουμε.
Και, τελικά, στη ζωή πιθανότατα πλειοψηφούν οι «καλοί», που μαθαίνουν να γράφουν με ωραία γράμματα στο τετράδιο των χιλιάδων κανόνων, που ποτέ δεν ξεφεύγουν από τα πλαίσια και ουδέποτε απογοητεύουν τον δάσκαλο και τους συμμαθητές τους, που κρατούν τις ισορροπίες και προσαρμόζονται στις παραφωνίες.
Υπάρχουν, όμως, πάντα και εκείνοι που τόσο δυσανασχετούν στα στενά όρια των τετραδίων, ώστε λαχταρούν να χορέψουν στις γραμμές, να τις μετακινήσουν, να τις δώσουν τα πιο ευφάνταστα σχήματα, να τις πλημμυρίσουν με τρελές ιδέες και μεγάλα συναισθήματα. Μουντζουρώνουν τα χαρτιά, ξεφεύγουν από τα πλαίσια, προκαλούν το σύστημα και κάποτε ίσως και να το ανατρέπουν.
Γιατί ανεξάρτητα από ό,τι μάθαμε, έξω από τα στενά παπούτσια των συμβιβασμών μας και πέρα από τη βολή των ψευδαισθήσεων μας, κατοικεί η μόνη μας πραγματική ευκαιρία να αναμετρηθούμε γενναία με την ίδια μας την ύπαρξη και να χτίσουμε από την αρχή την πραγματικότητα μας.
Μην επιλέξουμε την «καλοσύνη», λοιπόν, αλλά την επίγνωση. Και τότε θα είμαστε αυθεντικά καλοί. Γιατί ο λόγος μας θα διαθέτει ουσία, οι υποσχέσεις μας θα συνιστούν δεσμεύσεις, οι σχέσεις μας θα πλημμυρίζουν από αλήθεια, οι επιλογές μας θα αγγίζουν την καρδιά μας και οι πράξεις μας θα αγκαλιάζουν τον άνθρωπο.
