Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από ένα γενικό μοτίβο περιφρόνησης των δικαιωμάτων των άλλων.
Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ΑΔΠ) συχνά παρουσιάζουν συμπεριφορές εξαπάτησης, χειραγώγησης και επιθετικότητας, ενώ συχνά παραβιάζουν κοινωνικούς κανόνες και νόμους.
Advertisment
Αυτή η διαταραχή μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις προσωπικές σχέσεις, την επαγγελματική ζωή και τη συνολική ευημερία του ασθενούς.
Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητα: Συμπτώματα
Τα άτομα με ΑΔΠ εμφανίζουν μια ποικιλία συμπτωμάτων που μπορεί να εκδηλωθούν τόσο σε διαπροσωπικό όσο και σε κοινωνικό πλαίσιο. Αυτά τα συμπτώματα συχνά ξεκινούν στην εφηβεία και επιμένουν μέχρι την ενηλικίωση. Τα βασικά συμπτώματα είναι:
Δόλος και χειραγώγηση
Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι συχνά δόλια και χειριστικά, χρησιμοποιώντας ψέματα και εξαπάτηση για να επιτύχουν τους στόχους τους. Μπορεί να εμπλακούν σε απάτες, κλοπές ή άλλες παράνομες δραστηριότητες χωρίς τύψεις ή ανησυχία για τη βλάβη που προκλήθηκε σε άλλους.
Advertisment
Έλλειψη ενσυναίσθησης
Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας είναι η έντονη έλλειψη ενσυναίσθησης. Τα άτομα με αυτή την πάθηση συχνά δείχνουν ελάχιστα ή καθόλου σεβασμό για τα συναισθήματα ή την ευημερία των άλλων. Μπορεί να εμπλέκονται σε επιβλαβείς ή επικίνδυνες συμπεριφορές χωρίς να υπολογίζουν τον αντίκτυπο στους γύρω τους.
Παρορμητικότητα
Η παρορμητική συμπεριφορά είναι κοινή σε άτομα με ΑΔΠ. Ενδέχεται να ενεργούν χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες, οδηγώντας σε απερίσκεπτες αποφάσεις και ενέργειες. Αυτή η παρορμητικότητα μπορεί να οδηγήσει σε συχνές αλλαγές δουλειάς, κατοικίας και συντροφικών σχέσεων και μπορεί να οδηγήσει σε νομικά προβλήματα.
Επιθετικότητα και ευερεθιστότητα
Οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν επιθετική και ευερέθιστη συμπεριφορά. Μπορεί να θυμώνουν εύκολα και να είναι επιρρεπείς σε σωματικές διαμάχες ή λεκτικά ξεσπάσματα. Αυτή η επιθετικότητα μπορεί να συμβάλει σε δυσκολίες στη διατήρηση σταθερών σχέσεων και εργασιακής απασχόλησης.
Περιφρόνηση για ζητήματα σωματικής ασφάλειας
Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας συχνά δείχνουν αδιαφορία για τη δική τους ασφάλεια και την ασφάλεια των άλλων. Ενδέχεται να συμμετέχουν σε επικίνδυνες δραστηριότητες, όπως επικίνδυνη οδήγηση ή κατάχρηση ουσιών, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους πιθανούς κινδύνους.
Ανευθυνότητα
Ένα σταθερό μοτίβο ανευθυνότητας είναι κοινό μεταξύ των ατόμων με ΑΔΠ. Μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν σταθερή δουλειά, να εκπληρώσουν οικονομικές υποχρεώσεις ή να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή.
Έλλειψη τύψεων
Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας συχνά δείχνουν έλλειψη τύψεων για τις πράξεις τους, ακόμη και όταν προκαλούν σημαντική βλάβη στους άλλους. Μπορεί να εκλογικεύουν τη συμπεριφορά τους ή να κατηγορούν τους άλλους για τις πράξεις τους, δείχνοντας ελάχιστη ή καθόλου ενοχή για την ανάρμοστη συμπεριφορά τους.
Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας: Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία της ΑΔΠ δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά ένας συνδυασμός γενετικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων πιστεύεται ότι συμβάλλει στην ανάπτυξή της.
Γενετικοί παράγοντες
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό διαταραχών προσωπικότητας ή άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ΑΔΠ. Μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα γενετικά χαρακτηριστικά μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία σε παρορμητικές και επιθετικές συμπεριφορές που σχετίζονται με τη νόσο.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Οι περιβαλλοντικές επιρροές, όπως η παιδική κακοποίηση, η παραμέληση ή η έκθεση στη βία, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση ΑΔΠ. Τα άτομα που βιώνουν τραυματικά ή ασταθή παιδικά περιβάλλοντα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές που μπορεί να οδηγήσουν σε αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.
Κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες
Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, οι επιρροές των συνομηλίκων και οι πολιτισμικοί κανόνες, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την πιθανότητα ανάπτυξης ΑΔΠ. Το να μεγαλώνει κανείς σε περιβάλλοντα όπου η αντικοινωνική συμπεριφορά ομαλοποιείται ή ενισχύεται μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Δομή και λειτουργία του εγκεφάλου
Έρευνες δείχνουν, ότι ανωμαλίες στη δομή και την λειτουργία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με τη ρύθμιση των συναισθημάτων και τον έλεγχο των παρορμήσεων, μπορεί να σχετίζονται με την ΑΔΠ. Οι διαφορές στον προμετωπιαίο φλοιό και την αμυγδαλή μπορεί να συμβάλλουν στις παρορμητικές και επιθετικές συμπεριφορές που παρατηρούνται σε άτομα με τη νόσο.
Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας: Τρόποι αντιμετώπισης
Η αντιμετώπισή της μπορεί να είναι δύσκολη λόγω αντίστασης του ατόμου στην αλλαγή. Ωστόσο, διάφορες προσεγγίσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της λειτουργίας:
Ψυχοθεραπεία
Η ψυχοθεραπεία, ιδιαίτερα η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των προτύπων σκέψης και των συμπεριφορών που σχετίζονται με την ΑΔΠ. Μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αναπτύξουν στρατηγικές αντιμετώπισης, να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους δεξιότητες και να μειώσουν τις παρορμητικές και επιθετικές τους συμπεριφορές. Ωστόσο, η επιτυχία εξαρτάται συχνά από την προθυμία του ασθενούς να συμμετάσχει στη θεραπευτική διαδικασία.
Φαρμακευτική αγωγή
Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για την ΑΔΠ, ορισμένα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στη διαχείριση συμπτωμάτων, όπως η επιθετικότητα, η παρορμητικότητα και συνυπάρχουσες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Φάρμακα όπως σταθεροποιητές διάθεσης, αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά μπορεί να συνταγογραφηθούν, για να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της συνολικής λειτουργίας του ασθενούς.
Υποστηρικτικές παρεμβάσεις
Η υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση της ΑΔΠ. Η εκπαίδευση των -κοντινών στο περιβάλλον του ασθενούς- προσώπων σχετικά με τη διαταραχή και η παροχή υποστήριξης μέσω θεραπείας και συμβουλευτικής μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος κατανόησης και υποστήριξης για τον ασθενή.
Νομική και κοινωνική υποστήριξη
Για άτομα με σοβαρά συμπτώματα που οδηγούν σε νομικά ζητήματα, παρεμβάσεις όπως θεραπεία με εντολή δικαστηρίου ή συμμετοχή σε κοινωνικά προγράμματα μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση συμπεριφορών και στην μείωση του κινδύνου υποτροπής. Η νομική και κοινωνική υποστήριξη μπορεί να προσφέρει δομή και υπευθυνότητα, κάτι που μπορεί να ωφελήσει τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.
Με πληροφορίες από onmed.gr
