Από την αλ Κάιντα, «εκλεκτός» της Δύσης – Ο αλ Σάρα, η νέα Συρία και η κυνική «Realpolitik» ΗΠΑ και ΕΕ

Κοινοποίηση

Αν και ιστορική για τη Συρία, η πρώτη επίσημη επίσκεψη προέδρου της στον Λευκό Οίκο έγινε τη Δευτέρα περίπου εν κρυπτώ για τον «μετανοημένο» τζιχαντιστή de facto ηγέτης της, σε γεωπολιτικά πυκνό φόντο.

Συνέβη μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες, χωρίς επίσημη υποδοχή ή κοινές δηλώσεις, αντανακλώντας το υψηλό γεωπολιτικό διακύβευμα των ΗΠΑ, της Δύσης και περιφερειακών παραγόντων.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, η Συρία δείχνει να ολοκληρώνει τη μεταστροφή της προς την Ουάσιγκτον και τους περιφερειακούς σχεδιασμούς της.

Έξι μήνες μετά την πρώτη τους συνάντηση στη Σαουδική Αραβία, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ χαρακτήρισε «ισχυρό ηγέτη» τον Σύρο μεταβατικό πρόεδρο Αχμέντ αλ Σάρα -έναν πρώην διοικητή της Αλ Κάιντα- τονίζοντας ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει το καθεστώς του να πετύχει, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας με το Ισραήλ.

Εν αναμονή τελικής απόφασης του διχασμένου Κογκρέσου, η κυβέρνηση της Ουάσινγκτον ανακοίνωσε παράταση της παύσης κυρώσεων σε βάρος της Συρίας για άλλες 180 ημέρες, εξαιρουμένων «ορισμένων συναλλαγών με τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και του Ιράν».

Μέσω ανάρτησης στο Χ, ο Σύρος υπουργός Πληροφοριών Χάμζα αλ Μουστάφα γνωστοποίησε ότι η Δαμασκός υπέγραψε πολιτική συμφωνία συνεργασίας με τον διεθνή συνασπισμό κατά του «Ισλαμικού Κράτους» -μια τραγική ειρωνεία, δεδομένου του υπόβαθρου της νέας ηγεσίας της Δαμασκού.

Το δε συριακό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας επί ενός σχεδίου ενσωμάτωσης των κουρδο-αραβικών «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF) στον συριακό στρατό, κατόπιν τριμερούς συνάντησης στην Ουάσινγκτον μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ, Συρίας και Τουρκίας.

Ως επιστέγασμα μένει ότι ο Αχμέντ αλ Σάρα, ένας πρώην τζιχαντιστής, μέχρι πρότινος επικηρυγμένος από την Ουάσιγκτον με δέκα εκατομμύρια δολάρια ως τρομοκράτης, πέρασε την πόρτα του Λευκού Οίκου ως κομβικός εταίρος στη διαμόρφωση του νέου μεσανατολικού τοπίου, αποκτώντας διεθνή νομιμοποίηση ως μεταβατικός, μη εκλεγμένος πρόεδρος της Συρίας, στη μετά Άσαντ εποχή.

Ένας… «χρήσιμος» πρώην τρομοκράτης

Το δρόμο της επίσκεψης ορόσημο του αλ Σάρα στον Λευκό Οίκο είχε προλειάνει σειρά επαφών του με ξένους ηγέτες στο εξωτερικό -από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν στην Άγκυρα, έως τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν στο Παρίσι και τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν στη Μόσχα- η πρόσφατη, πρώτη εδώ και δεκαετίες ομιλία Σύρου προέδρου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, καθώς και το τελευταίο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διαγραφή του ίδιου και του υπουργού Εσωτερικών της χώρας του από τη λίστα των τρομοκρατών.

Με εισήγηση των ΗΠΑ, ψηφίστηκε από 14 μέλη του Σ.Α., ενώ η Κίνα απείχε.

Τώρα ο αμφιλεγόμενος μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας έχει ανοιχτή πρόσκληση από τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς για επίσκεψη στο Βερολίνο, ενόσω η κυβέρνηση στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης προαναγγέλλει -υπό την δημοσκοπική πίεση της Ακροδεξιάς και απουσία βιώσιμων προτάσεων για το κόστος ζωής- μαζικές απελάσεις και «εθελοντικό επαναπατρισμό» Σύρων προσφύγων σε μια κατεστραμμένη χώρα.

Κατά τον Γερμανό καγκελάριο (όχι τον μόνο στην ΕΕ), «ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία τελείωσε και ως εκ τούτου «δεν συντρέχει πλέον απολύτως κανένας λόγος για άσυλο».

Με μπόλικες υποσχέσεις για την ανοικοδόμηση της ρημαγμένης από τον πόλεμο χώρας, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήραν από την περασμένη άνοιξη σημαντικό μέρος των κυρώσεων σε βάρος της Συρίας.

Οι πιο βαριές αμερικανικές κυρώσεις, γνωστές ως «Κυρώσεις Σίζαρ», απαιτούν απόφαση του Κογκρέσου.

Ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν δημοσίως υποστηρίξει την άρση τους πριν από το τέλος του 2025.

Στο μεσοδιάστημα, περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Κατάρ, προσφέρουν οικονομική στήριξη στο νέο καθεστώς της Δαμασκού, σε ρόλο πάτρωνα, ενόσω μαίνονται οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί μεταξύ δύο στενών συμμάχων των ΗΠΑ, του Ισραήλ και της Τουρκίας, στα συριακά εδάφη.

Η θολή επόμενη ημέρα στη Συρία

Παρά το σκοτεινό παρελθόν του -τις στενές σχέσεις του με την αλ Κάιντα, τη σύλληψή του από αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ το 2006 και την εκεί πενταετή κράτησή του- ο γεννημένος στη Σαουδική Αραβία, με καταγωγή από τα υπό ισραηλινή κατοχή συριακά Υψίπεδα του Γκολάν και μεγαλωμένος σε μεσοαστική γειτονιά στη Δαμασκό Αχμέντ αλ Σάρα, γνωστός μέχρι πρότινος με το πολεμικό ψευδώνυμο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, αντιμετωπίζεται από τη Δύση και περιφερειακούς παράγοντες στη Μέση Ανατολή ως φάρος ελπίδας.

Εικόνα που καλλιεργείται ακόμη και μετά τα πολύνεκρα κύματα θρησκευτικής βίας της μετά Άσαντ εποχής.

Συντηρείται στο φόντο της απομάκρυνσης της Συρίας από τη σφαίρα επιρροής του Ιράν, στο πλαίσιο μιας υπό τραμπική αναδιαμόρφωση Μέσης Ανατολής και στο όνομα της επικερδούς ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης, πλην πετραλαιοπαραγωγού και σε γεωστρατηγική θέση για τους δυτικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς χώρας.

«Ο Αλ-Σάρα, ο οποίος επί του παρόντος ελέγχει μόνο το 60% περίπου της Συρίας», γράφει σε ανάλυση στη Haaretz ο έγκριτος αρθρογράφος της Ζβι Μπάρελ, «χρειάζεται τον αμερικανικό ναρκαλιευτή για να ανοίξει το δρόμο προς την κυριαρχία σε ολόκληρη τη χώρα, να εξουδετερώσει τα μεγάλα μπλοκ αντίστασης στην εξουσία του και να εξισορροπήσει τους άλλους ξένους παίκτες που ήδη προσπαθούν να κάνουν τη Συρία προστατευόμενή τους».

Με τις ΗΠΑ να μεσολαβούν στις συνομιλίες ανάμεσα στη Δαμασκό και στο Τελ Αβίβ για την επίτευξη συμφωνίας ασφαλείας, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη εκφράσει την ελπίδα η Συρία να ενταχθεί στις λεγόμενες Συμφωνίες του Αβραάμ, στο πλαίσιο της εξομάλυνσης των σχέσεων των αραβικών χωρών με το Ισραήλ.

Το επιδιώκει εν μέσω της εύθραυστης εκεχειρίας με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ η ένταση με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο παραμένει και ο περιφερειακός αναθεωρητισμός της Άγκυρας κλιμακώνεται, με το βλέμμα της στραμμένο και στους Κούρδους της Συρίας, μετά την εκεχειρία με το PKK.

Εύθραυστες ισορροπίες μεταξύ Συρίας, Ισραήλ και Τουρκίας

«Εν μέσω του αλληλένδετου πλέγματος συμφερόντων στη Συρία, όπου οι εξελίξεις στην περιοχή των Δρούζων θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κουρδική μειονότητα», γράφει ο Μπάρελ, «οι Αμερικανοί επιδιώκουν μια συμφωνία ασφαλείας που θα επέτρεπε στην Ουάσιγκτον να απαιτήσει την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Συρία. Η κυβέρνηση αλ Σάρα θα αποκτούσε στη συνέχεια τον έλεγχο του νότου».

Στον δε συριακό βορρά, όπου η Τουρκία κατέχει εδάφη, η κυβέρνηση Ερντογάν επιδιώκει να διαλύσει τη στρατιωτική ισχύ των Κούρδων της Συρίας, που αποτελούν έως σήμερα κρίσιμο σύμμαχο των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του «Ισλαμικού Κράτους».

Σε αυτό το πλαίσιο προωθείται η ενσωμάτωση των SDF στον συριακό στρατό και η ένταξη της Δαμασκού στον υπό τις ΗΠΑ διεθνή αντιτζιχαντιστικό συνασπισμό κατά του ISIS -προς ώρας «πολιτική και χωρίς στρατιωτικές πτυχές», όπως διευκρίνισε ο υπουργός Πληροφοριών της de facto κυβέρνησης της Συρίας.

Ρυθμιστικό ρόλο εκτιμάται ότι θα έχει η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ σε αεροπορική βάση κοντά στη Δαμασκό, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.

«Αν ο Τραμπ καταφέρει επίσης να αποσπάσει από τον αλ Σάρα μια υπόσχεση για ένταξη στις Συμφωνίες του Αβραάμ, ακόμη και χωρίς συγκεκριμένη ημερομηνία», εκτιμά ο αρθρογράφος της Haaretz, «το Ισραήλ θα δυσκολευτεί να επιμείνει στη συνέχιση της δικής του παρουσίας στη Συρία».

«Αυτό θα ολοκλήρωνε επίσης την επέκταση της τουρκικής πατρωνίας στη Συρία, εν προκειμένω με αμερικανική άδεια».

«Ο αλ Σάρα, ο Νετανιάχου και ο Ερντογάν προφανώς θα πρέπει να μοιραστούν την αγάπη του Τραμπ», παρατηρεί.

Αυτά, σε μια Μέση Ανατολή όπου όλα παραμένουν ρευστά, μέχρι νεοτέρας, ως γεωπολιτικό πείραμα με άγνωστη κατάληξη, σε μια περιοχή υψηλών διακυβευμάτων, εντεινόμενων ανταγωνισμών και με υποτροπή στον πόλεμο, παρά στην ειρήνη.



Πηγή

Διαβάστε Περισσότερα

Οι αθλητικές μεταδόσεις 12/11/2025

Το ματς Ολυμπιακού με τη Ζαλγκίρις Κάουνας για τη Euroleague ξεχωρίζει στο πρόγραμμα με τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας. Αναλυτικά όλες οι αθλητικές μεταδόσεις της...

Tελευταία Nέα