Σοκ έχει προκαλέσει στην Αργεντινή η διαδήλωση που πραγματοποίησαν στην Πλάσα ντε Μάγιο, στο Μπουένος Άιρες, πρώην αξιωματικοί του στρατού που υπηρέτησαν στη βάναυση δικτατορία της Αργεντινής και οι οικογένειές τους. Με την κινητοποίηση διεκδικούν την απελευθέρωση αξιωματικών που φυλακίστηκαν για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής χούντας στη χώρα (1976-1983).
Η πρόκληση θεωρήθηκε ακόμη μεγαλύτερη, διότι η κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε στην πλατεία που κάθε Πέμπτη συγκεντρώνονται σε μια σιωπηρή διαμαρτυρία οι «Γιαγιάδες της Πλάσα ντε Μάγιο». Γυναίκες που αναζητούσαν τα εγγόνια τους, που είχαν απαχθεί και εξαφανιστεί από τη χούντα. Τα εγκλήματα της δικτατορίας ήταν τέτοια, που η Αργεντινή έχει συνδεθεί με το σύνθημα «Nunca Más». Δηλαδή την υπόσχεση των Αργεντίνων να «μην επιστρέψει ποτέ ξανά» ο αυταρχισμός.
Η ενθάρρυνση Μιλέι
Για τους επικριτές των αξιωματικών του στρατού, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων αντιδιαδηλωτών που επίσης συγκεντρώθηκαν στην Πλάσα ντε Μάγιο, αυτή η συγκέντρωση σηματοδοτεί ένα ανησυχητικό σημάδι. Ρωγμές στην εθνική συναίνεση της Αργεντινής σχετικά με την αιματηρή κληρονομιά της δικτατορίας.
Σε αυτό έχει συμβάλει ο ακροδεξιός πρόεδρος της χώρας, Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος έχει υποσχεθεί να «τερματίσει τη δαιμονοποίηση» του στρατού. Πολλές φορές έχει δικαιολογήσει την τρομοκρατία της δικτατορίας στην Αργεντινή ως «πόλεμο εναντίον των αριστερών ανταρτών». Η αντιπρόεδρός του, επίσης, Βικτόρια Βιγιαρουέλ, κόρη αντισυνταγματάρχη και μιας υπερσυντηρητικής δικηγόρου, υποστηρίζει ότι ότι οι στρατιώτες που σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις με τους αντάρτες είναι «άλλα θύματα» της τρομοκρατίας.
Τρόμος και οργή
Η πίεση της κυβέρνησης για επανεξέταση των εγκλημάτων της δικτατορίας έχει εξοργίσει ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πιστεύουν ότι γίνεται προσπάθεια νομιμοποίησης των συστηματικών εξωδικαστικών δολοφονιών αμάχων από τον στρατό. Η χούντα εκτιμάται ότι έχει σκοτώσει ή εξαφανίσει έως και 30.000 πολίτες.
Από την πλευρά τους, οι υποστηρικτές του στρατού υποστηρίζουν ότι κοινωνία στην Αργεντινή στερεί από τον στρατό τον σεβασμό που του αξίζε.
«Απαιτούμε την ηθική δικαίωση όλων των βετεράνων», δήλωσε η Μαρία Ασουνσιόν Μπενεντίντ, διοργανώτρια της συγκέντρωσης. Ο εκλιπών σύζυγός, λοχαγός του στρατού, συμμετείχε στη βάναυση εκστρατείας του 1975 εναντίον των ανταρτών στη βόρεια επαρχία Τουκουμάν.
Pañuelos Negros se manifiesta en Plaza de Mayo para solicitar la liberación de represores de la Dictadura Militar.https://t.co/a8Z1i2S3Pu#pañuelosnegros #dictaduramilitar #plazademayo #beltranbenedit pic.twitter.com/0zdM2INUGy
— Juan Mateo Aberastain Zubimendi (@soyjuanmateo) November 30, 2025
«Ο λαός της Αργεντινής ακολουθεί την επίσημη αφήγηση. Ποιανού είναι η αφήγηση; Του εχθρού, των τρομοκρατών, εκείνων που πολέμησαν εναντίον των στρατιωτών μας», είπε.
Η Μπενεντίτ και άλλοι κουνούσαν μαύρα μαντίλια. Ήταν η απάντηση στα λευκά μαντήλια κεντημένα με ονόματα αγνοούμενων παιδιών που παραδοσιακά φορούσαν οι γιαγιάδες της Πλάσα ντε Μάγιο.
Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής που προσέφεραν αμνηστία σε όσους διέπραξαν στρατιωτικά εγκλήματα μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, η Αργεντινή έχει δικάσει και καταδικάσει περισσότερους από χίλιους αξιωματούχους και αξιωματικούς για τη συμμετοχή τους στην κρατική τρομοκρατία. Πολλοί καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Εκατοντάδες εξακολουθούν να περιμένουν δίκη.
Ο Πέδρο Νιέτο, ένας βετεράνος της δικτατορίας που συμμετείχε στη διαδήλωση, είπε στο Associated Press: «Είμαστε περήφανοι που πολεμήσαμε και εξαλείψαμε τους τρομοκράτες».
Διαδήλωση υπό προστασία
Η αστυνομία προστάτεψε τη διαδήλωση των οπαδών της δικτατορίας, κρατώντας σε απόσταση τους αντιδιαδηλωτές που επίσης συγκεντρώθηκαν στην Πλάσα ντε Μάγιο.
Ο Αλεχάντρο Πέρες, του οποίου ο θείος απήχθη και εξαφανίστηκε από τη δικτατορία, είπε ότι τον τρομοκρατούσε αυτή η εικόνα. Βετεράνοι του στρατού, που συμμετείχαν στη θανατηφόρα κρατική καταστολή, «εδώ μπροστά από το κυβερνείο, προστατευμένοι από την αστυνομία, προστατευμένοι από φράχτες. Να μπορούν να πραγματοποιήσουν μια εκδήλωση για να απαιτήσουν την απελευθέρωση των λίγων φυλακισμένων για τη γεγοκτονία».
Οι αντιδιαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ και φώναζαν συνθήματα όπως «Ποτέ ξανά!» ή «Και οι 30.000 είναι εδώ!».
Hoy en Plaza de Mayo realizamos un pañuelazo en repudio a la concentración de grupos pro dictadura que reclaman la libertad de los genocidas, en el marco de la Jornada global por el Día Internacional de Solidaridad con el Pueblo Palestino. Contra los genocidios de ayer y de hoy pic.twitter.com/H8HuioCDss
— Alejandrina Barry (@Barry__Ale) November 29, 2025
Στο στόχαστρο του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια
Οι κινητοποιήσεις έγιναν μόλις μία μέρα αφότου η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών κατά των Βασανιστηρίων, σε έκθεσή της, εξέφρασε ανησυχία για την κατάργηση από την κυβέρνηση Μιλέι προγραμμάτων που είχαν διερευνήσει τις ενέργειες του στρατού κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Επίσης, επέκρινε τις περικοπές στον προϋπολογισμό της σε διάφορα ιδρύματα που ασχολούνται με ζητήματα μνήμης, αλήθειας και δικαιοσύνης. Αλλά και την έλλειψη διαφάνειας της κυβέρνησης σχετικά με την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματα της δικτατορίας.
Απευθυνόμενος στην ετήσια συνεδρίαση της Επιτροπής του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων, ο Αλμπέρτο Μπάνιος, κορυφαίος αξιωματούχος ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Μιλέι, αμφισβήτησε τα ευρήματα της έκθεσης. Επέμεινε ότι η κυβέρνησή του ήταν δεσμευμένη στην «πλήρη, αμερόληπτη και διακριτική ιστορική μνήμη».
Και είπε: «Είτε σας αρέσει είτε όχι, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έγινε επιχείρηση και δεν θα το ανεχθούμε αυτό».
