Η δίωξη υπουργού για αδικήματα που τελέσθηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων του αποφασίζεται μόνο από τη Βουλή. Τη σχετική πρόταση υποβάλλουν τριάντα τουλάχιστον βουλευτές, η δε Βουλή αποφασίζει τη συγκρότηση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης. Η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή έχει τις αρμοδιότητες του εισαγγελέα πρωτοδικών που διενεργεί προκαταρκτική εξέταση.
Υποβάλλει στη Βουλή αιτιολογημένο πόρισμα (ως πόρισμα της πλειοψηφίας και της μειοψη-φίας), η δε Βουλή αποφασίζει ή μη τη δίωξη. Αν την αποφασίσει, ακολουθεί ποινική διαδικασία ενώπιον δικαστικού συμβουλίου που ορίζει τον ανακριτή, ο οποίος διενεργεί κύρια ανάκριση και διαβιβάζει τη δικογραφία στον εισαγγελέα. Ο εισαγγελέας υποβάλλει τη δικογραφία στο δικαστικό συμβούλιο με την πρότασή του και το συμβούλιο εκδίδει βούλευμα είτε απαλλακτικό είτε παραπεμπτικό στο Ειδικό Δικαστήριο («Υπουργοδικείο»).
Ο κ. Τριαντόπουλος δήλωσε ότι παραιτείται των δικαιωμάτων του ενώπιον της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, προκειμένου να εκκινήσει η διαδικασία ενώπιον του δικαστικού συμβουλίου. Το ζήτημα που τίθεται είναι αν μπορεί να παρακαμφθεί η διαδικασία ενώπιον της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής.
Οπως σημειώθηκε πιο πάνω, η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή έχει τις αρμοδιότητες του εισαγγελέα που διενεργεί προκαταρκτική εξέταση. Κύρια είναι η επιδίωξη της συλλογής των αναγκαίων αποδεικτικών στοιχείων (μαρτυρίες, έγγραφα, στοιχεία από έρευνες κ.λπ.) για να αποφασισθεί αν πρέπει να κινηθεί ή όχι η ποινική δίωξη. Η παραίτηση του κ. Τριαντόπουλου από τα δικαιώματά του ενώπιον της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής δεν σημαίνει ότι αποστερεί την επιτροπή από τις αρμοδιότητές της.
Η επιτροπή νομίζω ότι πρέπει να συνεχίσει το έργο της, προκειμένου μάλιστα τα μέλη της, ως βουλευτές, να ασκήσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Το πρώτιστο δικαίωμα του βουλευτή είναι η ελεύθερη γνώμη και η ψήφος. Αυτές μπορούν να εξενεχθούν στην ερευνώμενη περίπτωση, μόνον αν η πλειοψηφία αποφασίσει την κατ’ ουσία διενέργεια της προκαταρκτικής εξέτασης. Αν δεν την αποφασίσει, η διαδικασία θα περατωθεί μεν, αλλά το πόρισμα δεν μπορεί να είναι αιτιολογημένο.
Σε κάθε περίπτωση η Βουλή με απόφασή της μπορεί να ανακαλέσει την απόφασή της για τη συγκρότηση της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής.
*Ο κ. Φίλιππος Κ. Σπυρόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
