Φόρτωση Text-to-Speech…
Η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Κύπρου – Λιβάνου γίνεται με καθυστέρηση 18 ετών, εξαιτίας της αστάθειας που επικρατούσε στον Λίβανο, των ενστάσεων για τους όρους της συμφωνίας του 2007 και της ταύτισης, στο μυαλό σημαντικών κύκλων στη Βηρυτό, της Κύπρου με το Ισραήλ. Πολλοί πίστευαν ότι η Λευκωσία και το Τελ Αβίβ, έχοντας βρει τον Λίβανο σε αδύναμη θέση, προσπαθούσαν να επιβάλουν τις θέσεις τους, οι οποίες κατέληγαν να σφετερίζονται μέρος της ΑΟΖ της χώρας. Μετά τη συμφωνία του 2022 ανάμεσα σε Λίβανο και Ισραήλ, είχε ανοίξει ο δρόμος για την επαναοριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Κύπρο, με μια αναθεωρημένη συμφωνία, που θα έδινε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση της Βηρυτού να ισχυριστεί ότι βελτίωσε τους όρους της προηγούμενης και άρα ήταν προς το συμφέρον της να την υπογράψει.
Στην πραγματικότητα, ο Λίβανος παραμένει σε οριακή κατάσταση, ο στόχος της αποκατάστασης της τάξης παραμένει φιλόδοξος, ενώ το θέμα της ηλεκτροδότησης, με τις διακοπές ρεύματος να είναι καθημερινές και ανάλογα με την περιοχή ακόμη και πολύωρες, επιβεβαιώνει το μέγεθος του προβλήματος. Είναι πρόδηλο ότι απαιτούνται τόσο επενδύσεις αναβάθμισης του εσωτερικού δικτύου όσο και προσέλκυση κεφαλαίων για τη διερεύνηση και ανάπτυξη του ενεργειακού πλούτου της πολύπαθης χώρας. Μπαίνοντας, λοιπόν, σε ρότα κανονικότητας, θα απευθυνθεί στην αγορά με ευνοϊκότερους όρους.
Η Κύπρος κλείνει μία ακόμη εκκρεμότητα οριοθέτησης, αφήνοντας πλέον δύο ανοικτά μέτωπα, αυτό με τη Συρία και το αντίστοιχο με Ελλάδα και Τουρκία, ευρισκόμενη σε πλεονεκτική θέση, αφού είναι η μοναδική χώρα της περιοχής που έχει συνάψει τρεις ανάλογες συμφωνίες. Και η Κύπρος οφείλει να εξέλθει της ενεργειακής απομόνωσής της και προς τούτο εξετάζονται σχέδια ηλεκτρικής διασύνδεσής της με την Ευρώπη και τον Λίβανο. Ο δεύτερος θα ήθελε κάποιες χώρες να λειτουργήσουν σαν γέφυρα συνεργασίας με την Ε.Ε., οπότε πέραν της σχετικά εξασθενημένης Γαλλίας, Κύπρος και Ελλάδα θα μπορούσαν να αναλάβουν σχετικό ρόλο. Είναι σημαντικό για την περιφερειακή σταθερότητα ο Λίβανος να μη χάσει αυτή τη φορά το τρένο, καθότι ακόμη αθροίζεται στα δυσλειτουργικά κράτη, όπως η Λιβύη και η Συρία. Είναι επίσης σημαντικό να μετεξελιχθεί σε επιτυχημένο υπόδειγμα, από τη στιγμή που η Χεζμπολάχ δεν είναι σε θέση να επηρεάζει τις εσωτερικές υποθέσεις. Και βέβαια ενισχύεται το θετικό μομέντουμ συμφωνιών στην Ανατ. Μεσόγειο μεταξύ κρατών, είτε για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών είτε για την προώθηση ενεργειακών σχεδίων, διαμορφώνοντας έτσι τις προϋποθέσεις για πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση συνεννοήσεων, όμως, με όρους και όρια.
* O κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA), καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
