Το εντεινόμενο ενδιαφέρον της δεύτερης μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας παγκοσμίως, της αμερικανικής Chevron, για την περιοχή που εκτείνεται από τα νότια της Πελοποννήσου μέχρι και τα νοτιοανατολικά της Κρήτης μπορεί –υπό προϋποθέσεις– να αποτελέσει σημείο καμπής για το εν εξελίξει ενεργειακό πρόγραμμα της Ελλάδας.
Κατά πρώτον, φαίνεται να επιβεβαιώνεται ότι στην περίφημη «Λεκάνη του Ηροδότου», που εκκινεί από Γάζα και τα δυτικά παράλια του Ισραήλ, συμπεριλαμβάνοντας εν συνεχεία τα κοιτάσματα της Κύπρου και της Αιγύπτου, καταλήγοντας στην ελληνική επικράτεια, έχει εντοπιστεί ενεργειακός πλούτος προς διερεύνηση και εκμετάλλευση. Εταιρείες όπως η γαλλική Τotal, η ιταλική ENI, η αμερικανική ExxonMobil και η Qatar Petroleum, που δραστηριοποιούνται στο σύνολο της περιοχής, διαπιστώνουν βάσει των στοιχείων που έχουν στα χέρια τους ότι αξίζει τον κόπο να επενδύσουν σε αυτή.
Κατά δεύτερον, με τον Aμερικανό πρόεδρο να διαμηνύει την πρόθεσή του για πολλαπλασιασμό των γεωτρήσεων, με την περιώνυμη φράση «drill baby drill», είναι σαφές ότι όπου εμπλέκονται αμερικανικές εταιρείες θα έχουν την απαραίτητη και ξεκάθαρη υποστήριξη της κυβέρνησής τους, χωρίς αστερίσκους. Ο Τραμπ έδωσε το σύνθημα για αναζήτηση νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ανά τον κόσμο, εγκαταλείποντας την «πράσινη ατζέντα» Μπάιντεν και οι εταιρείες ακολουθούν χωρίς αντίρρηση. Και αυτό επακόλουθα θα το συνυπολογίσουν όλοι όσοι προτίθεντο να δημιουργήσουν προσκόμματα στην υλοποίηση ενεργειακών σχεδίων, κρίνοντας ότι δεν είναι προς το συμφέρον τους ή και τους παρακάμπτουν. Ισως τελικά υποχρεωθούν κι αυτοί να απευθυνθούν σε εταιρείες ανάλογου εκτοπίσματος για να κατοχυρώσουν τα δικά τους projects.
Κατά τρίτον, η συμμετοχή δύο αμερικανικών κολοσσών στο ενεργειακό πρόγραμμα της Ελλάδας αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης και προσδοκίας για τις δυνατότητες της χώρας μας. Διορθώνεται έτσι και το φάλτσο και λάθος μήνυμα των περασμένων ετών προς την αγορά, με την αποχώρηση της γαλλικής Total και της ισπανικής Repsol. Οπως και η αβελτηρία για τουλάχιστον μία πενταετία, όταν «παγώσαμε» την εξερεύνηση, γεγονός που αφενός μετρίασε το ενδιαφέρον ξένων εταιρειών και αφετέρου ενθάρρυνε εμμέσως την Τουρκία να προχωρήσει στην οριοθέτηση με την Τρίπολη, εφόσον η εν λόγω περιοχή έμοιαζε απαξιωμένη.
Κατά τέταρτον, η εκδήλωση ενδιαφέροντος από πλευράς Chevron γίνεται επί θαλασσίων τεμαχίων που είχαν καθοριστεί σε συνέχεια του νόμου Μανιάτη και αποτελούν ντε φάκτο την ελληνική εκδοχή της έκτασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Επομένως, χωρίς η θέση μιας πολυεθνικής εταιρείας κολοσσού, με κύκλο εργασιών που υπερβαίνει το ΑΕΠ πολλών κρατών του πλανήτη, να είναι δεσμευτική για το κράτος από το οποίο προέρχεται, δίνει αν μη τι άλλο στίγμα προθέσεων και εύλογα δεν πρόκειται να αμφισβητηθεί από την αμερικανική πλευρά, αντιθέτως της δείχνει τον δρόμο. Ομοίως, ακόμη κι αν ακολουθήσουν ανακοινώσεις ή ερωτήσεις από μεριάς Αγκυρας ή και Τρίπολης, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο, σχεδόν αδύνατο, να φέρουν αντιρρήσεις που εκ των πραγμάτων θα τους τοποθετούσαν απέναντι από τον Τραμπ. Σημειωτέον ότι το σημείο στο οποίο θα δραστηριοποιηθεί κατόπιν προκήρυξης σχετικού διαγωνισμού η Chevron τέμνει το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο και βρίσκεται εντός των ορίων που ορίζει η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι στην προ ολίγων ημερών δημοπράτηση ενεργειακών τεμαχίων εκ μέρους της Λιβύης ελήφθη υπόψη η μέση γραμμή κατά την ερμηνεία που κάνει η Ελλάδα και όχι η συμφωνία Τρίπολης – Αγκυρας.
* O κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA) και καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
