Ο τυπικός ρόλος των ομάδων αυτών που ανήκουν στην κρατική αστυνομία είναι να ελέγξουν ή να διαλύσουν τα πλήθη, να σταματήσουν την εγκληματική συμπεριφορά, να διατηρήσουν τη δημόσια τάξη ή να προστατεύσουν την περιουσία.
Ιστορικές τακτικές
Ιστορικά η κύρια τακτική που χρησιμοποιούσαν οι αστυνομικοί των δυνάμεων αυτών ήταν πολύ παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποιούσε ο στρατός: η απλή επίθεση.
Οι αστυνομικοί παρατάσσονταν σε ένα αδιαπέραστο τείχος και ορμούσαν στο πλήθος που βρισκόταν μπροστά τους.
Εξέγερση της Νέας Υόρκης το 1857
Σε πρώτο επίπεδο ο στόχος ήταν ψυχολογικός, καθώς η θέα ενός προελαύνοντος μπλοκ αστυνομικών που κινούνται ως ενιαία μονάδα θα ήταν αρκετά εκφοβιστική για να ελέγξει μεγάλα πλήθη.
Η ελπίδα ήταν ότι ο όχλος θα γύριζε και θα έτρεχε χωρίς να συγκρουστεί.
Όσοι επέλεγαν να παραμείνουν όρθιοι θα αντιμετωπίζονταν με ασπίδες και γκλομπ.
Και ενώ η τακτική της επίθεσης με γκλομπ ή της «κλιμακούμενης βίας» εξακολουθεί να υπάρχει σε ορισμένες χώρες, οι σύγχρονες αστυνομικές δυνάμεις ενίοτε προτιμούν και κάποιες εναλλακτικές επιλογές.
Σύγχρονες τακτικές
Τα σύγχρονα ΜΑΤ συγκροτούνται συνήθως σε μια τετράγωνη τακτική μονάδα.
Η μονάδα αυτή αποτελείται συνήθως από ένα μπροστινό κλιμάκιο που μπορεί να εμπλακεί με τους διαδηλωτές, έναν διοικητή στη μέση που στέκεται δίπλα σε μια ομάδα σύλληψης και ένα άλλο κλιμάκιο στο πίσω μέρος για άμυνα και υποστήριξη.
Γραμμή της αστυνομίας του Μπρούκλιν σε εξέγερση, 1964
Η τακτική αυτή περιλαμβάνει τη διάσπαση ομάδων διαδηλωτών προτού σχηματίσουν μία ενιαία δύναμη που θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να ελεγχθεί.
Η αστυνομία το επιτυγχάνει αυτό με τη φυσική διάσπαση μεγάλων χώρων με τη χρήση φραγμών και στη συνέχεια με τη διάλυση των μικρότερων, κατακερματισμένων ομάδων διαδηλωτών με τη χρήση «μη θανατηφόρων όπλων».
Η τακτική του «βραστήρα»
Μια άλλη τακτική που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του πλήθους είναι ο «εγκλωβισμός», γνωστός και ως «kettling».
Αυτό συμβαίνει όταν η αστυνομία περικυκλώνει το πλήθος προκειμένου να το περιορίσει.
Οι άνθρωποι που βρίσκονται ανάμεσα στο πλήθος έχουν τη δυνατότητα να φύγουν από ένα κενό στον κλοιό που ελέγχεται από την αστυνομία (όπως ένας βραστήρας που απελευθερώνει ατμό: εξ ου και η ονομασία), ειδάλλως διακινδυνεύουν να συλληφθούν.
Το Kettling είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη σύγχρονη τακτική ελέγχου του πλήθους και χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο, από τις ΗΠΑ και τον Καναδά μέχρι το Ισραήλ, την Αυστραλία και χώρες σε όλη την Ευρώπη.
Η αστυνομία στο Χονγκ Κονγκ έρχεται αντιμέτωπη με διαδηλωτές που αψηφούν την απαγόρευση των συγκεντρώσεων, με φόντο τις αυξανόμενες απειλές από την Κίνα, 31 Αυγούστου 2019
Ο εξοπλισμός
Οι αστυνομικοί των ΜΑΤ είναι επιφορτισμένοι με την υπεράσπιση του εαυτού τους, των συναδέλφων τους και του περιβάλλοντός τους.
Για το λόγο αυτό, τείνουν να χρησιμοποιούν «μη θανατηφόρα όπλα» ή αλλιώς «όπλα ελέγχου του πλήθους» (CCWs) όπου είναι δυνατόν.
- Γκλομπ: Ακόμα και το απλό αστυνομικό γκλομπ, που χρησιμοποιείται σήμερα, είναι μια μη θανατηφόρα εναλλακτική λύση σε σχέση με τις στρατιωτικού τύπου ξιφολόγχες ή τα σπαθιά, που κάποτε χρησιμοποιούνταν από την επιβολή της τάξης.
- Αέριο CS (δακρυγόνο): Το αέριο CS αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1950 και προκαλεί έντονο κάψιμο στα μάτια και στο δέρμα, βήχα, ζάλη και δυσκολία στην αναπνοή. Χρησιμοποιείται ευρέως από τις δυνάμεις καταστολής για να αποπροσανατολίσει και να διαλύσει πλήθη.
- Μη θανατηφόρα βλήματα: Οι σφαίρες από καουτσούκ και οι πλαστικές σφαίρες αναπτύχθηκαν για να μειώσουν τη φονικότητα των όπλων. Παρόλο που θεωρούνται λιγότερο επικίνδυνες, η χρήση τους είναι αμφιλεγόμενη και πολλές χώρες τις περιορίζουν ή τις απαγορεύουν.
- Ακουστική συσκευή μεγάλης εμβέλειας (LRAD): Το LRAD, γνωστό και ως «ηχητικό κανόνι», εκπέμπει ήχους έως 162 ντεσιμπέλ, προκαλώντας σοβαρή δυσφορία και αποπροσανατολισμό στους διαδηλωτές. Χρησιμοποιείται για την αποτροπή πλήθους και την προειδοποίηση.
- Σύστημα Ενεργητικής Άρνησης (ADS): Το ADS χρησιμοποιεί μικροκύματα για να προκαλέσει έντονο κάψιμο στο δέρμα των διαδηλωτών. Αν και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως, υπάρχουν αιτήματα για την ανάπτυξή του, καθώς θεωρείται μια αποτελεσματική, αν και τρομακτική, μέθοδος καταστολής.
- Κανόνια νερού («αύρες»): Οι διάφοροι τύποι σωλήνων νερού συνδέονται είτε με επίγειες προμήθειες νερού είτε με κινητές φυσαλίδες (συχνά σε φορτηγά). Έχουν χρησιμοποιηθεί ως όπλο για τον έλεγχο του πλήθους σε διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται τακτικά, τώρα πιο συχνά ως συσκευές που τοποθετούνται σε οχήματα.
«Θανατηφόρα σε μεταμφίεση»
Τα «όπλα ελέγχου του πλήθους» έχουν ως σκοπό να προκαλούν «μη θανατηφόρο» πόνο, ωστόσο μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές βλάβες.
Η αυξανόμενη χρήση των CCWs αντικατοπτρίζει ανησυχητικές τάσεις όπως ο αυξανόμενος αυταρχισμός, η στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας και η έλλειψη λογοδοσίας ή διαφάνειας στη χρήση τους.
Τα όπλα αυτά συχνά προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς και θανάτους και η χρήση τους μπορεί υπονομεύει τα δικαιώματα των πολιτών στην ελεύθερη έκφραση και τη συνάθροιση.
Το 2016, η έκθεση «Lethal in Disguise» (LiD), που δημοσιεύθηκε από την INCLO και τους Γιατρούς για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (PHR), ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη ανάλυση των κινδύνων για την υγεία που συνδέονται με αυτά τα όπλα.
Η έκθεση υπογράμμισε διάφορους τραυματισμούς που προκαλούνται από αυτά τα όπλα, συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης τύφλωσης από βλήματα κινητικής πρόσκρουσης, τραυματισμούς του αναπνευστικού και του δέρματος από χημικά και βλάβες στην ακοή από ακουστικά όπλα (κρότου λάμψης).
Η έκθεση επέκρινε επίσης την αδιάκριτη και υπερβολική χρήση των CCWs, η οποία παραβιάζει τα διεθνή πρωτόκολλα και συχνά στοχεύει δυσανάλογα περιθωριοποιημένες ομάδες.
Η επικαιροποιημένη έκθεση του 2023 «Lethal in Disguise 2» εξετάζει νέα στοιχεία, που δείχνουν ότι οι τραυματισμοί από τα CCWs έχουν γίνει πιο διαδεδομένοι και σοβαροί.
Ζητά μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την κακή χρήση τους, μια παγκόσμια συζήτηση για την ανάπτυξη διεθνών προτύπων για τη χρήση τους και καλύτερη προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων.
Ενώ τα CCWs μπορεί μερικές φορές να θεωρούνται απαραίτητα για τη δημόσια τάξη, η έκθεση υποστηρίζει ότι η υπερβολική χρήση τους έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο της επίτευηγς της δημόσιας ασφάλειας και συχνά οδηγεί σε περαιτέρω βλάβες, αντί να επιλύει συγκρούσεις.
