Επαφές με το Πατριαρχείο και την ομογένεια, αλλά και ένα ιδιωτικό γεύμα με τον ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, είχε το μενού της επίσκεψης του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Κωνσταντινούπολη. Ηταν μια ασυνήθιστη επίσκεψη. Πρώτον, για τη διάρκειά της –από την Τετάρτη μέχρι το Σάββατο– αλλά και για το εύρος των συνομιλιών που είχε ο Ελληνας υπουργός, ο οποίος συνοδευόταν από την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου. Η ατζέντα περιελάμβανε την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αλλά και ζητήματα που αγγίζουν τον πυρήνα της σχέσης της Αθήνας με το Πατριαρχείο.
Η ομογένεια και η Χάλκη – Το μέλλον της ομογένειας, η διαχείριση των κοινοτικών
ιδρυμάτων της ελληνικής μειονότητας, η εκπαίδευση στα ομογενειακά σχολεία, η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης παραμένουν ψηλά στην ατζέντα του
ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Το τρίτο πρόσωπο
Αν και η κυβέρνηση έχει κάνει μεγάλη προσπάθεια τις τελευταίες εβδομάδες να υποβαθμίσει τη διάσταση των εξαιρετικά εύθραυστων ισορροπιών στο τρίγωνο που συνδέει την Αθήνα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη και τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, είναι απολύτως σαφές ότι οι επαφές του κ. Γεραπετρίτη στο Φανάρι είχαν και αυτόν τον σκοπό. Δηλαδή, τη διατήρηση αυτών των ευαίσθητων ισορροπιών και την επίδειξη καλής πίστης εκ μέρους της Αθήνας έναντι του ιστορικού και σχεδόν δισχιλιετούς θεσμού που είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Αλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δώσει το σήμα προσφάτως, μάλιστα δύο φορές, επικοινωνώντας προσωπικά με τον κ. Ελπιδοφόρο τηλεφωνικώς. Κύκλοι στο Φανάρι τονίζουν ότι η επικοινωνία του κ. Μητσοτάκη με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής τον Μάρτιο, αλλά και η ανταλλαγή ευχών με την ευκαιρία του Πάσχα, μάλλον έχουν βελτιώσει το κλίμα.
Η εναρμόνιση Αθηνών και Κωνσταντινούπολης σε αυτή τη φάση έχει και έναν πρόσθετο, ευρύτερο σκοπό. Να υπενθυμίσει προς τους δρώντες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ότι η Ελλάδα δεν έχει απεμπολήσει τον ρόλο του κράτους που κρατάει ανοιχτούς τους διαύλους με τις ορθόδοξες κοινότητες, αλλά και μειονότητες στην ευρύτερη περιοχή.
Υπενθυμίζεται πως πρόκειται για ένα ρόλο τον οποίο η Αθήνα έχει αρχίσει να διεκδικεί πιο εντατικά από τον περασμένο Δεκέμβριο, με την κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία και την άνοδο της νέας φιλοτουρκικής –θεωρητικά μεταβατικής– κυβέρνησης.
Με έμμεσο τρόπο όλες αυτές οι επαφές συντείνουν και στην προσπάθεια η Αθήνα να φιλοτεχνήσει ένα προφίλ περιφερειακού «παίκτη» με διάφορες πτυχές. Στην Αθήνα γνωρίζουν πολύ καλά τη σημασία που διαδραματίζει στο περιβάλλον του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ο ρόλος της θρησκείας και δη της χριστιανικής, και για τον σκοπό αυτό προωθείται και αυτή η φυσική πτυχή της ελληνικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο μέσα από την Ορθοδοξία.
Η υποδοχή
Στα τουρκικά ΜΜΕ, πάντως, προκάλεσε εντύπωση ότι ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών επέλεξε να παραμείνει στην Πόλη για περισσότερες από τρεις ημέρες και η υφυπουργός Εξωτερικών για πέντε. Πριν από τη συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, οι δυο τους και η υφυπουργός Εξωτερικών γευμάτισαν στην πρώην Μαράσλειο Σχολή, που σήμερα χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του Πατριαρχείου. Στη συζήτηση που ακολούθησε τέθηκαν τα ζητήματα που αφορούν το Φανάρι, την ομογένεια και τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.
«Γέφυρα» στις ΗΠΑ – Η διατήρηση των ισορροπιών στο τρίγωνο Ελλάδας – Οικουμενικού Πατριαρχείου και Αρχιεπισκοπής Αμερικής εκτιμάται πως ήταν στις επιδιώξεις του Ελληνα ΥΠΕΞ κατά τη διάρκεια των επαφών του στο κέντρο της Ορθοδοξίας, στην Πόλη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα βασικά θέματα που ενδιαφέρουν την Αθήνα είναι το μέλλον της ομογένειας, της διαχείρισης των κοινοτικών ιδρυμάτων της ελληνικής μειονότητας και της σωστής λειτουργίας αυτών των ιδρυμάτων. Επίσης υπάρχει ενδιαφέρον για την εκπαίδευση στα ομογενειακά σχολεία και για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής.
Ο κ. Γεραπετρίτης επισκέφθηκε τη σχολή, ξεναγήθηκε από τον επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό και ενημερώθηκε για τα έργα τα οποία συνεχίζονται για την ανακαίνιση του κτιρίου. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών διαβεβαιώνουν πως η Αγκυρα μέχρι τώρα δεν έχει θέσει κάποιο ζήτημα αμοιβαιότητας για να ζητήσει ανταλλάγματα για τη Θεολογική Σχολή.
Στάση με νόημα
Ο υπουργός Εξωτερικών συνοδευόμενος από την κ. Παπαδοπούλου επισκέφθηκε το κτίριο του ορφανοτροφείου στην Πρίγκηπο. Αμέσως μετά επισκέφθηκαν τον μητροπολίτη Γέροντα Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριο. Κύκλοι στο Φανάρι παρατηρούν ότι η επίσκεψη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών στον συγκεκριμένο μητροπολίτη, το όνομα του οποίου έχει αναφερθεί πολλές φορές στα σενάρια διαδοχής του Οικουμενικού Θρόνου, μπορεί να εκληφθεί και ως στήριξη στο πρόσωπό του.
Ο κ. Γεραπετρίτης επισκέφθηκε και το Ιδρυμα «Βαλουκλή», που στεγάζει το νοσοκομείο και το γηροκομείο, και είναι το ίδρυμα με τη μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία της ομογένειας. Στόχος του υπουργού Εξωτερικών είναι να δείξει το ενδιαφέρον της Αθήνας για το ίδρυμα, καθώς δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές για τη διοίκησή του εδώ και πολλά χρόνια.
Ο κ. Γεραπετρίτης έκανε «επίθεση γοητείας» και στα τουρκικά media. Συναντήθηκε με διευθυντές σημαντικών μέσων ενημέρωσης της Τουρκίας, όπως η εφημερίδα Μilliyet, τα CNN Turk, A News κ.ά., γεγονός που έγινε δεκτό με θετικά σχόλια από τους Τούρκους δημοσιογράφους.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τον κ. Γεραπετρίτη και την κ. Παπαδοπούλου συνόδευε ο πρόξενος της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη Κωνσταντίνος Κούτρας, ο οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό του προγράμματος και στις επαφές.
