Οι Ιταλοί βουλευτές ψήφισαν την Τετάρτη την επέκταση του ορισμού της σεξουαλικής βίας ώστε να περιλαμβάνει πράξεις χωρίς συναίνεση, σε μια σπάνια συνεργασία μεταξύ της πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνη και της ηγέτιδας της αντιπολίτευσης Έλι Σκλέιν.
Το ακροδεξιό κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνη ψήφισε μαζί με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) της Σκλέιν στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου για την αναθεώρηση του ποινικού κώδικα, ώστε να διευκολυνθεί η δίωξη των βιασμών.
Για να καταστεί νόμος, η πρόταση πρέπει τώρα να ψηφιστεί στη Γερουσία, όπου αναμένεται να εγκριθεί, σύμφωνα με το Euractiv.
Η σημασία της αλλαγής
Ο βιασμός ορίζεται επί του παρόντος ως πράξη που διαπράττεται με σωματική βία, απειλές ή κατάχρηση εξουσίας.
Οι υπερασπιστές της πρότασης υποστηρίζουν ότι ο αναθεωρημένος νόμος θα διευκολύνει την αναφορά και τη δίωξη των σεξουαλικών επιθέσεων, απαλλάσσοντας τα θύματα από την υποχρέωση να παρουσιάσουν σωματικά σημάδια κακοποίησης.
Ο νόμος δεν αλλάζει την ποινή, η οποία παραμένει φυλάκιση από έξι έως 12 έτη.
Η βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Λόρα Μπολντρίνι, η οποία υπέβαλε την πρόταση, δήλωσε ότι η αλλαγή ήταν απαραίτητη επειδή στην Ιταλία «εξακολουθεί να υπάρχει η προκατάληψη που θεωρεί τις γυναίκες υπεύθυνες για την έμφυλη σεξουαλική βία».
Η διεύρυνση του ορισμού του βιασμού θα έδινε «κεντρική θέση στη βούληση των γυναικών στον σεξουαλικό τομέα, ο οποίος μέχρι σήμερα εξακολουθεί να θεωρείται πολιτισμικά υποδεέστερος» σε σχέση με αυτό που θέλουν οι άνδρες, είπε.
Θα μετατοπίσει επίσης το επίκεντρο της δίκης στη συμπεριφορά του δράστη, αντί να καθορίζει αν το θύμα έκανε αρκετά για να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Η επιτροπή δικαιοσύνης της κάτω βουλής του κοινοβουλίου ενέκρινε την τροπολογία την περασμένη εβδομάδα, αφού υποστηρίχθηκε άμεσα από τη Μελόνι και τη Σκλέιν.
Italy is modernising its penal code to make it easier to prosecute sexual assault, in a rare case of bipartisanship between Prime Minister Giorgia Meloni’s coalition and opposition lawmakers. https://t.co/p1BFomqPuv pic.twitter.com/kQCrN1VOv4
— Financial Times (@FT) November 19, 2025
Οι επαίσχυντες αποφάσεις των ιταλικών δικαστηρίων
Η κίνηση αυτή ακολουθεί αρκετές αμφιλεγόμενες αποφάσεις σε υποθέσεις βιασμού τα τελευταία χρόνια, οι οποίες έχουν προκαλέσει εθνική κατακραυγή.
Σε μία από τις πιο πρόσφατες υποθέσεις, ένα εφετείο της Ανκόνα ανέτρεψε την αθώωση ενός 25χρονου άνδρα που κατηγορείτο για βιασμό μιας 17χρονης σε ένα αυτοκίνητο.
Αρχικά κρίθηκε αθώος με το σκεπτικό ότι το θύμα, το οποίο παρέμεινε στο αυτοκίνητο με τον άνδρα μετά την αποχώρηση ενός άλλου ζευγαριού, θα έπρεπε να είχε προβλέψει ότι θα μπορούσε να υποστεί βιασμό, επειδή… «δεν ήταν παρθένα»
H συναίνεση στους ευρωπαϊκούς νόμους
Μετά από χρόνια φεμινιστικού αγώνα, διεθνών συμβάσεων και του κινήματος #MeToo, φαίνεται πως από το 2017 οι νόμοι για τον βιασμό που βασίζονται στη συναίνεση αντικαθιστούν ραγδαία τους νόμους που βασίζονται στον εξαναγκασμό σε όλη την Ευρώπη.
Τον Μάιο του 2023, παρατηρήθηκαν 20 ευρωπαϊκοί νόμοι για τον βιασμό που βασίζονται στη συναίνεση, ενώ άλλοι βρίσκονται σε διαδικασία θέσπισης.
Στην Ελλάδα, η Διεθνής Αμνηστία, σε συνεργασία με φεμινιστικές οργανώσεις, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προώθηση μεταρρυθμίσεων για τον ορισμό του βιασμού με βάση τη συναίνεση. Ήδη από το 2018, η χώρα δεχόταν διεθνή κριτική για τη μη συμμόρφωσή της με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ενώ η εκστρατεία «Let’s Talk about Yes» ενίσχυσε τις πιέσεις μέσω διαδηλώσεων, ενημερωτικών δράσεων και επαφών με βουλευτές.
Το νομοσχέδιο που προτάθηκε τον Μάρτιο του 2019 αγνόησε τη συναίνεση και βασίστηκε σε ένα μοντέλο εξαναγκασμού, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις, καθώς ορισμένες μορφές βιασμού χαρακτηρίζονταν ακόμη και ως πλημμελήματα.
Παρά τις κριτικές, η κυβέρνηση επανήλθε τον Ιούνιο με παρόμοια προσέγγιση, γεγονός που οδήγησε τη Διεθνή Αμνηστία να συντάξει ένα εναλλακτικό σχέδιο νόμου εμπνευσμένο από τη σουηδική νομοθεσία.
Η πίεση της κοινωνίας των πολιτών υπήρξε τελικά καθοριστική: μέσα σε λίγες ώρες η κυβέρνηση υιοθέτησε ένα πλαίσιο βασισμένο στη συναίνεση, το οποίο ψηφίστηκε την ίδια ημέρα, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή επιρροή οργανώσεων και κινημάτων στη νομοθετική διαδικασία.
