Οι κοινωνίες της Δύσης πιστεύουν στα δημοκρατικά ιδεώδη αλλά δεν εμπιστεύονται τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία καθώς διαπιστώνουν ότι οι ανισότητες εντείνονται ενώ ζητούν ριζικές αλλαγές.
Δημοσκόπηση του Ipsos σε εννέα χώρες της Δύσης, δείχνει ότι οι πολίτες δεν πιστεύουν ότι εκπροσωπούνται από τις κυβερνήσεις τους ενώ θεωρούν ότι η δημοκρατία απειλείται από την παραπληροφόρηση, την άνοδο του εξτρεμισμού, τη διαφθορά την έλλειψη λογοδοσίας των πολιτικών ελίτ.
Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε μεταξύ 12 και 29 Σεπτεμβρίου σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Σουηδία, Ολλανδία, Κροατία και Πολωνία και παρά τα γενικά κοινά συμπεράσματα καταγράφει διαφοροποιήσεις που σχετίζονται με την ξεχωριστή πολιτική κατάσταση που επικρατεί σε κάθε χώρα.
Εξαίρεση αποτελεί η Σουηδία όπου οι πολίτες θεωρούν ότι το δημοκρατικό σύστημα λειτουργεί καλά. Στις υπόλοιπες χώρες η πλειοψηφία ανησυχεί για τους κινδύνους που απειλούν τα συστήματα διακυβέρνησης και θεωρεί ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει την επόμενη πενταετία.
Οι απαντήσεις ανά χώρα για το πόσο ευχαριστημένοι ή όχι είναι οι πολίτες με τη λειτουργία της δημοκρατίας. Με κόκκινο οι αρνητικές απαντήσεις, με πράσινο οι θετικές. Πηγή: Politico/ Ipsos
«Υπάρχει ευρεία ανησυχία για τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, με τους πολίτες να αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται, ιδίως από τις εθνικές τους κυβερνήσεις», δήλωσε στο Politico ο Gideon Skinner, ανώτερος διευθυντής της Ipsos για την πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Υπάρχουν ιδιαίτερες ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο των ψευδών ειδήσεων, της παραπληροφόρησης, της έλλειψης λογοδοσίας των πολιτικών και του εξτρεμισμού. Στις περισσότερες χώρες υπάρχει επιθυμία για ριζική αλλαγή», είπε ο ίδιος στο Politico που δημοσιεύει ευρήματα της δημοσκόπησης.
Οι κυβερνήσεις δεν εκφράζουν τις απόψεις της πλειοψηφίας
Η έρευνα καταγράφει ότι κατά μέσο όρο το 45% των ερωτηθέντων και στις εννέα χώρες ήταν δυσαρεστημένοι με τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, ανέφερε ο Skinner.
Ενδεικτικό είναι ότι στη Γαλλία και την Ολλανδία τα επίπεδα ικανοποίησης από τον τρόπο λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος έχουν μειωθεί περαιτέρω κατά το τελευταίο έτος. Στη Γαλλία οι κυβερνήσεις διαδέχονται η μία την άλλη χωρίς τη διεξαγωγή εκλογών ενώ και η Ολλανδία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολιτική κρίση.
Σε καμία από τις εννέα χώρες η πλειοψηφία δεν πιστεύει ότι η κυβέρνηση εκπροσωπεί τις απόψεις της με πρωταθλήτριες τη Βρετανία και την Κροατία, όπου μόνο ένα 23% δήλωσε ότι εκπροσωπείται αποτελεσματικά.
Σε όλες τις χώρες, εκτός της Πολωνίας που είχε πρόσφατα προεδρικές εκλογές με μεγάλη συμμετοχή, περισσότεροι είναι αυτοί που δηλώνουν ότι ο τρόπος λειτουργίας της δημοκρατίας έχει επιδεινωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια. Στις ΗΠΑ το ποσοστό αυτό φτάνει το 61%.
Ανησυχία για το μέλλον
Όσον αφορά το μέλλον της δημοκρατικής λειτουργίας οι πολίτες στη Γαλλία και την Ισπανία είναι οι πιο ανήσυχοι σε ποσοστά 86% και 80% αντίστοιχα.
Πόσο ανησυχούν οι πολίτες ανά χώρα για το μέλλον των δημοκρατικών συστημάτων. Με κόκκινο τα ποσοστά ανησυχίας. Πηγή: Politico/ Ipsos
Γενικά, οι περισσότεροι ερωτηθέντες εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν σθεναρά τα δημοκρατικά ιδεώδη, αν και στην Κροατία περισσότεροι από τους μισούς (51%) δήλωσαν ότι η διατήρηση της δημοκρατίας αξίζει μόνο αν προσφέρει καλή ποιότητα ζωής.
Η Ipsos διαπίστωσε ότι οι ερωτηθέντες υποστήριζαν μέτρα για την προστασία της δημοκρατίας, ιδίως νόμους και μέτρα επιβολής για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προστασία της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, την καλύτερη πολιτική εκπαίδευση στα σχολεία και κανονισμούς κατά των ψευδών ειδήσεων και της ρητορικής μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η ανισότητα βλάπτει τη δημοκρατία
Η σύνδεση ανισότητας και υποχώρησης της δημοκρατίας καταγράφηκε και σε πρόσφατη έρευνα για τις G20, που επεσήμανε ότι η ανισότητα στον πλούτο υπονομεύει τη δημοκρατία και προετοιμάζει το έδαφος για τον αυταρχισμό.
Στο 83% όλων των χωρών, που αντιπροσωπεύουν το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού, καταγράφεται υψηλή ανισότητα σύμφωνα με τον ορισμό της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι χώρες με υψηλή ανισότητα είναι επτά φορές πιο πιθανό να βιώσουν δημοκρατική παρακμή από τις χώρες με μεγαλύτερη ισότητα, επισημαίνει η εν λόγω έκθεση.
Το πλουσιότερο 1% έχει αποκτήσει το 41% του νέου πλούτου από το 2000 έως το 2024, ενώ το φτωχότερο 50% της ανθρωπότητας έχει αυξήσει τον πλούτο του μόνο κατά 1%.
Αυτό σημαίνει ότι το πλουσιότερο 1% έχει δει τον μέσο πλούτο του να αυξάνεται κατά 1,3 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το κατώτερο 50% έχει δει τον πλούτο του να αυξάνεται μόνο κατά 585 δολάρια κατά την ίδια περίοδο.
Η ανισότητα μεταξύ όλων των ατόμων στον κόσμο έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως λόγω της αύξησης του εισοδήματος στην Κίνα, αλλά οι προοπτικές για περαιτέρω κλείσιμο της ψαλίδας είναι αβέβαιες.
Το συνολικό χάσμα εισοδήματος μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου παραμένει πολύ υψηλό.
Νέα δεδομένα σχετικά με τη σημαντική αύξηση του πλούτου που θα κληρονομηθεί δείχνουν ότι 70 τρισεκατομμύρια δολάρια αναμένεται να κατευθυνθούν σε κληρονόμους τα επόμενα δέκα χρόνια, μια σημαντική πρόκληση για την κοινωνική κινητικότητα, τη δικαιοσύνη και την ισότητα στις ευκαιρίες.
