Φόρτωση Text-to-Speech…
Πίσω από τις κλειστές πόρτες του επιβλητικού κτιρίου του ΟΠΕΚΕΠΕ, στην οδό ∆ομοκού 5, εξελίσσεται την τελευταία πενταετία ένα θρίλερ για γερά νεύρα. Παράνομες επιδοτήσεις, δεσμευμένοι ΑΦΜ, πιέσεις για αποφυγή ελέγχων, αμετακίνητα στελέχη, παρέμβαση εισαγγελέων και πειθαρχικές διαδικασίες εις βάρος «απείθαρχων» υπαλλήλων συνθέτουν το ψηφιδωτό ενός σκανδάλου που συνεχίζει να προκαλεί τριγμούς στο πολιτικό σκηνικό και όχι μόνο.
Σύμφωνα με τη δικογραφία που συνέταξε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και διαβίβασε στη Βουλή, «η φερόμενη ως δόλια κατανομή δικαιωμάτων πληρωμής από το εθνικό απόθεμα οργανώθηκε με συστηματικό τρόπο και σε ιδιαίτερα μεγάλη κλίμακα από εγκληματικές ομάδες που περιελάμβαναν μέλη του διοικητικού συμβουλίου και άλλα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ, στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπαλλήλους του τεχνικού συμβούλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς και ιδιοκτήτες κέντρων υποδοχής δηλώσεων». Αυτή η αναφορά στη δικογραφία στάθηκε και η αφορμή για την έφοδο της Οικονομικής Αστυνομίας στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ και την κατάσχεση της βάσης δεδομένων, την περασμένη Τετάρτη.
Στις ίδιες καρέκλες – Στον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχουν πραγματοποιηθεί κρίσεις από το 2011, με αποτέλεσμα στελέχη σε νευραλγικές διευθύνσεις, όπως Αμεσων Ενισχύσεων, Τεχνικών Ελέγχων, Πληρωμών Ενισχύσεων κ.λπ., να παραμένουν αμετακίνητα. Μια απόπειρα που έγινε το 2020 εξελίχθηκε σε… rotation.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι εισαγγελικές έρευνες επικεντρώνονται στα έτη 2019-2024, ωστόσο, ξεφυλλίζοντας τα κεφάλαια στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, το ημερολόγιο γυρνάει πολύ πιο πίσω.
2015
Ηταν η πρώτη χρονιά που διανεμήθηκε εθνικό απόθεμα ύψους 63,4 εκατ. ευρώ για τα έτη 2009-2015. Εκείνη τη χρονιά, υπουργός ήταν ο Ευάγγελος Αποστόλου, ο οποίος τροποποίησε την υπουργική απόφαση 104/7056/21-1-2015 και «για τους βοσκοτόπους σε καλή γεωργική κατάσταση (…) επιδοτείται η δραστηριότητα της κοπής και απομάκρυνσης της βλάστησης». Η τροποποίηση αυτή επέτρεψε την ενεργοποίηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης με βοσκοτόπια χωρίς ζώα. «Η υπουργική απόφαση του 2015 καταστρατηγήθηκε», αναφέρεται στη δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Στη θέση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν ο Αντώνης Μωυσίδης και είχε αποπειραθεί να μεταφέρει τα πληροφοριακά συστήματα από τον τεχνικό σύμβουλο (Neuropublic) στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ωστόσο, μια λάθος πληρωμή δικαιωμάτων φέρεται να στάθηκε η αφορμή για να ζητηθεί η παραίτησή του τον Ιούλιο του 2016.
2016
Αναλαμβάνει νέος πρόεδρος του Οργανισμού ο Αθανάσιος Καπρέλης και εκδίδεται ο κανονισμός αριθ. 2393/2017, γνωστός και ως Omnibus, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο οποίος διευρύνει τον ορισμό του βοσκοτόπου περιλαμβάνοντας και περιοχές με θαμνώδη και ξυλώδη βλάστηση. Με αυτόν τον τρόπο εμφανίστηκαν επιπλέον επιλέξιμες εκτάσεις βοσκοτόπων, όπως επισημαίνεται από τους Ευρωπαίους εισαγγελείς. Λόγω προεκλογικής περιόδου δεν διανέμεται εθνικό απόθεμα.
Το 2017 διανέμεται εθνικό απόθεμα ύψους 36 εκατ., αφού έχουν μειωθεί γραμμικά τα δικαιώματα όλων των παραγωγών κατά 2,5%, ενώ το 2018 ο Ευ. Αποστόλου υπογράφει τους τίτλους δικαιωμάτων και διανέμονται 18 εκατ. ευρώ. Υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ καταφέρνουν εκείνη την περίοδο να εκδώσουν εγκυκλίους που επέτρεψαν την αποφυγή ελέγχων, σύμφωνα με καταθέσεις μαρτύρων. Σύμφωνα με την εισαγγελική έρευνα, φαίνεται πως χειρισμοί κατά το έτος αυτό επέτρεψαν να «ανθήσει» μετέπειτα η πατέντα των ψευδών δηλώσεων μέσω του εθνικού αποθέματος.
2018
Συνεχίζεται η απόκτηση δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα. Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ παραμένει ο Αθ. Καπρέλης, αλλά αλλάζει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και αναλαμβάνει ο Σταύρος Αραχωβίτης. Θα παραμείνει στη θέση του μέχρι τον Ιούλιο του 2019 και θα υπογράψει τους τίτλους δικαιωμάτων διανέμοντας εθνικό απόθεμα ύψους 24 εκατ. ευρώ.
Στον Οργανισμό δεν έχουν πραγματοποιηθεί κρίσεις από το 2011. Μολονότι υπουργοί και πρόεδροι θα αλλάξουν συχνά όλα αυτά τα χρόνια, στελέχη σε νευραλγικές διευθύνσεις του Οργανισμού, όπως Αμεσων Ενισχύσεων, Τεχνικών Ελέγχων, Αγροτικής Ανάπτυξης, Πληρωμών Ενισχύσεων, παραμένουν αμετακίνητα επί σειρά ετών.
2019
Υπουργός αναλαμβάνει ο Μάκης Βορίδης και πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ τοποθετείται ο Γρηγόρης Βάρρας, του οποίου ο ρόλος αποδείχθηκε εκ των υστέρων κομβικός για την αποκάλυψη του σκανδάλου. Επιχειρεί να αλλάξει πρόσωπα σε διευθύνσεις του Οργανισμού, ωστόσο δεν τα καταφέρνει και προκηρύσσει κρίσεις. Φτάνουμε στον Ιούλιο του 2020. Οι νέες τοποθετήσεις είναι απλώς ένα rotation των ίδιων στελεχών στις ίδιες υπηρεσίες.
Τον Σεπτέμβριο του 2020, όπως είναι πλέον γνωστό, συστήνεται επιτροπή διεξαγωγής διοικητικών ελέγχων για περιπτώσεις 99 ΑΦΜ που έλαβαν ενισχύσεις μέσω εθνικού αποθέματος. Στους ελεγκτές της επιτροπής συμπεριλαμβάνεται και η Παρασκευή Τυχεροπούλου. Στον Γρ. Βάρρα ασκούνται πιέσεις να την απομακρύνει από την επιτροπή, όπως κατέθεσε ο ίδιος στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ωστόσο η κ. Τυχεροπούλου προχωράει στον έλεγχο των ΑΦΜ. Είναι η αρχή του ξηλώματος του πουλόβερ, καθώς στο πόρισμα, το οποίο έχει συμπεριληφθεί στη δικογραφία, περιγράφεται για πρώτη φορά η μεθοδολογία της απάτης και αποκαλύπτεται η ύπαρξη «καρουζέλ» ιδιοκτητών και μισθωτών βοσκοτόπων.
95.000 σε κομμώτρια – Ελεγκτής από την Κρήτη φέρεται, το 2020, να ενημέρωσε με email τον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι μια κομμώτρια από το Ηράκλειο θα έπαιρνε 95.000 ευρώ για βοσκοτόπια χωρίς ζώα. Ο ίδιος παραπέμφθηκε στο πειθαρχικό, του επιβλήθηκε στέρηση μισθού και απαγόρευση πρόσβασης στο email του.
Την ίδια περίοδο, ελεγκτής του περιφερειακού γραφείου της Κρήτης φέρεται να αποστέλλει email στον ΟΠΕΚΕΠΕ με το οποίο ενημερώνει για «μεγάλο σκάνδαλο» με κομμώτρια από το Ηράκλειο η οποία θα πληρωθεί 95.000 ευρώ για βοσκοτόπια χωρίς ζώα. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην επιστολή του προς τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει ότι στην απάτη εμπλέκονται και υπάλληλοι του Οργανισμού. Ωστόσο δεν λαμβάνονται μέτρα για την υπόθεση, ενώ την ίδια περίοδο αρχίζει η διάδοση φημών εντός του οργανισμού περί… ζωηρής φαντασίας του ελεγκτή. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ενημέρωσης, ο ελεγκτής παραπέμφθηκε στο πειθαρχικό και του επιβλήθηκε στέρηση μισθού και απαγόρευση πρόσβασης στο email του.
Μετά την απομάκρυνση Βάρρα, πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ αναλαμβάνει ο Φάνης Παπάς. Στον Οργανισμό αλλάζει η εγκύκλιος Βάρρα η οποία προέβλεπε ισχυρά παραστατικά ιδιοκτησίας ώστε να προχωρήσει η πληρωμή των δεσμευμένων ΑΦΜ. Οι έλεγχοι της Τυχεροπούλου ανατίθενται σε άλλους ελεγκτές για να πραγματοποιηθούν με βάση την παλιά εγκύκλιο, «προ Βάρρα». Η θητεία του Φάνη Παπά διαρκεί μόλις τρεις μήνες και τον Φεβρουάριο του 2021 παραιτείται. Το 2020 υπογράφονται οι τίτλοι δικαιωμάτων από τον Μάκη Βορίδη και διανέμεται εθνικό απόθεμα ύψους 45 εκατ. ευρώ.
2021
Αλλάζει εκ νέου η εγκύκλιος και ο έλεγχος για το εθνικό απόθεμα πραγματοποιείται μόνο με τα δικαιολογητικά της χρονιάς της αίτησης, χωρίς διασταύρωση με προηγούμενα έτη. Επίσης εγκαταλείπεται ο έλεγχος σε παλαιότερες κατανομές βοσκοτόπων. Παράλληλα υποβάλλονται τέσσερις ανώνυμες καταγγελίες προς την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις δικαστικές αρχές όλης της χώρας με πλήθος ΑΦΜ οι οποίοι φέρεται να εμπλέκονται στο εθνικό απόθεμα των ετών 2018-2021. Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει αναλάβει ο ∆ημήτρης Μελάς, με υπουργό τον Σπήλιο Λιβανό. Για το έτος 2021 διανέμεται εθνικό απόθεμα ύψους 32 εκατ. ευρώ.
2022
Νέος υπουργός είναι ο Γιώργος Γεωργαντάς, ο οποίος δεσμεύει αρχικά πάνω από 2.000 ΑΦΜ και σταδιακά μπλοκάρονται 6.000 ύποπτοι ΑΦΜ που εμπλέκονται στο εθνικό απόθεμα των ετών 2018-2022. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα δικαιώματά τους ανέρχονται στα 20 εκατ. ευρώ. Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ο Ευ. Σημανδράκος, διορισμένος μέσω ΑΣΕΠ, και εκείνη την περίοδο τροποποιείται η εγκύκλιος των ελέγχων προκειμένου να ζητούνται και πάλι ισχυρά παραστατικά ιδιοκτησίας. Παράλληλα στέλνονται υποθέσεις σχετιζόμενες με την απάτη του εθνικού αποθέματος στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Η Π. Τυχεροπούλου ορίζεται για πρώτη φορά ειδική επιστημονική συνεργάτις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Για το έτος 2022 διανέμεται εθνικό απόθεμα ύψους 18 εκατ. ευρώ.
2023
28 Δεκεμβρίου
Ο Ευ. Σημανδράκος καλείται στο Μαξίμου σε σύσκεψη –όπως αποκάλυψε η «Καθημερινή»– για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, την ίδια ώρα στον ΟΠΕΚΕΠΕ πραγματοποιείται Δ.Σ. από τον Κυριάκο Μπαμπασίδη και αποφασίζεται η μετακίνηση της Τυχεροπούλου στον Εσωτερικό Ελεγχο και ενός επιστημονικού υπαλλήλου με εμπλοκή στους ελέγχους στη ∆ιεύθυνση Πληροφορικής. Τον Νοέμβριο του 2023 γίνεται προσπάθεια πληρωμής 5 ΑΦΜ που συνδέονται με την οικογένεια Ξυλούρη, ωστόσο μπλοκάρεται η πληρωμή. ∆εν υπάρχουν δημόσια στοιχεία πληρωμών για το εθνικό απόθεμα του 2023.
2024
Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ αναλαμβάνει ο Κυριάκος Μπαμπασίδης και υπουργός ο Κώστας Τσιάρας. Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας είναι σε πλήρη εξέλιξη, στον Οργανισμό επικρατεί αναβρασμός με τις πληρωμές και τους δεσμευμένους ΑΦΜ, ενώ το 2025 νέος πρόεδρος αναλαμβάνει ο Νίκος Σαλάτας. Μετά την έφοδο στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο Ν. Σαλάτας προχωράει σε επίθεση προς τους εισαγγελείς, με τον υπουργό να ζητάει τελικά την παραίτησή του. ∆εν υπάρχουν δημόσια στοιχεία πληρωμών, ούτε ο Οργανισμός έχει ανακοινώσει το εθνικό απόθεμα του 2024.
