Ύστερα από έρευνα σε πάνω από έναν αιώνα μελετών γύρω από την αριστεροχειρία, το Πανεπιστήμιο Κορνέλ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι οι αριστερόχειρες είναι πιο δημιουργικοί δεν είναι τελικά αληθής.
«Τα δεδομένα δεν υποστηρίζουν κανένα πλεονέκτημα των αριστερόχειρων στη δημιουργική σκέψη», δήλωσε ο Daniel Casasanto, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας. «Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι δεξιόχειρες είναι πιο δημιουργικοί σε ορισμένες εργαστηριακές δοκιμές, καθώς και ισχυρές ενδείξεις ότι οι δεξιόχειρες υπερεκπροσωπούνται σε επαγγέλματα που απαιτούν μεγάλη δημιουργικότητα». Ο Casasanto είναι ο κύριος συγγραφέας του σχετικού άρθρου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychonomic Bulletin and Review.
Υπάρχει επιστημονική βάση στον ισχυρισμό ότι οι αριστερόχειρες, που σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις αποτελούν περίπου το 10% του πληθυσμού, έχουν πλεονέκτημα στη δημιουργικότητα, αναφέρει το Science Daily. Και αυτό γιατί η αποκλίνουσα σκέψη – η ικανότητα να εξερευνά κανείς πολλές πιθανές λύσεις σε ένα πρόβλημα σε σύντομο χρονικό διάστημα και να κάνει απροσδόκητες συνδέσεις – υποστηρίζεται περισσότερο από το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, το οποίο ενεργοποιούν πιο πολύ οι αριστερόχειρες.
Οι ερευνητές του Κορνέλ πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση, εξετάζοντας σχεδόν 1.000 σχετικές επιστημονικές εργασίες που έχουν δημοσιευτεί από το 1900 μέχρι σήμερα. Από αυτές προέκυψε ότι η αριστεροχειρία και η δεξιοχειρία δεν είχαν μεγάλη διαφορά στις τρεις πιο κοινές εργαστηριακές δοκιμές της σχέσης τους με τη διαφορετική σκέψη. Αν μη τι άλλο, οι δεξιόχειρες είχαν ένα μικρό πλεονέκτημα σε ορισμένες δοκιμές. «Αν κοιτάξετε τη βιβλιογραφία στο σύνολό της», είπε ο Casasanto, «αυτός ο ισχυρισμός για τη δημιουργικότητα των αριστερόχειρων απλά δεν υποστηρίζεται».
Γιατί διατηρείται ο μύθος;
Τι έχει διατηρήσει, λοιπόν, την πεποίθηση για την ιδιαίτερη δημιουργικότητα των αριστερόχειρων; Ένας παράγοντας, σύμφωνα με τους συγγραφείς, είναι ο εξαιρετισμός των αριστερόχειρων: η ιδέα ότι είναι σπάνιο να είναι κανείς αριστερόχειρας και σπάνιο να είναι δημιουργική ιδιοφυΐα, οπότε ίσως το ένα να εξηγεί το άλλο. Ένας άλλος παράγοντας είναι η δημοφιλής αντίληψη ότι η δημιουργική ιδιοφυΐα συνδέεται με την ψυχική ασθένεια. Αποδεικνύεται ότι οι αριστερόχειρες, που είναι πιο πιθανό να είναι καλλιτέχνες, παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και σχιζοφρένειας.
«Αυτή η ιδέα ότι η αριστεροχειρία, η τέχνη και η ψυχική ασθένεια πάνε μαζί – αυτό που ονομάζουμε “μύθος του βασανισμένου καλλιτέχνη” – μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση του μύθου της δημιουργικότητας των αριστερόχειρων», είπε ο Casasanto.
«Η εστίαση στις δύο επαγγελματικές κατηγορίες όπου οι αριστερόχειρες υπερεκπροσωπούνται, την τέχνη και τη μουσική, είναι ένα πολύ συνηθισμένο και δελεαστικό στατιστικό σφάλμα», είπε ο Casasanto. «Οι άνθρωποι κάνουν τη γενίκευση ότι για να υπάρχουν όλοι αυτοί οι αριστερόχειρες καλλιτέχνες και μουσικοί, οι αριστερόχειρες πρέπει να είναι πιο δημιουργικοί. Αλλά αν κάνεις μια αμερόληπτη έρευνα σε πολλά επαγγέλματα, τότε αυτή η φαινομενική υπεροχή των αριστερόχειρων εξαφανίζεται».
