Ρωτώντας ανθρώπους, γιατί παραμένουν σε δυσλειτουργικές σχέσεις, και συγκεκριμένα εκείνους που συμβιώνουν με έναν ναρκισσιστή, η απάντηση συνήθως είναι μία: «Είναι πιο δύσκολο να φύγεις από το να παραμένεις». Αυτή είναι μία δύσκολη παραδοχή για τα «θύματα» των ναρκισσιστών – ότι δηλαδή η απομάκρυνση από αυτούς συχνά συνεπάγεται με κάποιου είδους «τιμωρία».
Συνειδητοποιώντας και κατανοώντας τι επίκειται μετά την απομάκρυνση από μία τέτοια σχέση, μπορείτε να βοηθηθείτε εφόσον προετοιμαστείτε κατάλληλα. Χρειάζεστε δυνάμεις ώστε να ετοιμαστείτε για μία μακροχρόνια «μάχη», γιατί αυτό είναι συνήθως το αληθινό τέλος όταν κάποιος εγκαταλείπει έναν νάρκισσο. Οι ναρκισσιστές χρησιμοποιούν ως «αντικείμενο» της χειραγώγησής τους, ένα άτομο που θεωρούν ως μέσο επίτευξης κάποιου σκοπού, και όταν αυτό το «αντικείμενο» δεν είναι πλέον διαθέσιμο για χρήση, χειραγώγηση και κατάχρηση, η συμπεριφορά τους μπορεί να γίνει σκληρή και αποκρουστική.
Advertisment
Η απομάκρυνση από έναν νάρκισσο σηματοδοτεί συνήθως την διαδρομή προς την απελευθέρωση. Η παραμονή σε μία σχέση που χαρακτηρίζεται από χειραγώγηση και κακοποίηση οφείλει να διακόπτεται, αν και αρκετοί άνθρωποι προσκολλώνται, εξαιτίας λόγων που είναι εκτός του συνειδητού τους ελέγχου. Όταν ένα «θύμα» έχει την ευκαιρία να φύγει, θα πρέπει να το κάνει άμεσα – παρά ταύτα συνήθως διστάζει.
Ο νάρκισσος δεν θα σας αφήσει να φύγετε «ειρηνικά». Αρχικά θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, από το να γοητεύσει, να δώσει κενές υποσχέσεις, φρούδες ελπίδες, μέχρι και να απειλήσει, και όλα αυτά σε μία προσπάθεια να σας προκαλέσει ώστε να αλλάξετε γνώμη. Θα χρειαστεί να παραμείνετε δυνατοί και αποφασιστικοί καθώς δεν θα είναι εύκολο να ξεφύγετε.
Θα προσπαθεί πάντα να επικοινωνήσει και να έρθει σε επαφή μαζί σας. Δεν έχει σημασία αν έχει περάσει μία μέρα, μία βδομάδα ή ένας μήνας, ο ναρκισσιστής προσπαθεί πάντα να διατηρεί επαφή με το «θύμα» του. Θα προσπαθήσει να επικοινωνήσει απευθείας μαζί σας, θα εμφανιστεί στον χώρο εργασίας σας, στο σπίτι σας, στα σπίτια των δικών σας ανθρώπων. Θα ρωτήσει τους κοινούς γνωστούς σας πώς περνάτε ή πού βρίσκεστε. Ο αποκλεισμός, το «μπλοκ» ενός αριθμού τηλεφώνου ή στα διάφορα social media, δεν αρκούν. Θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να απωθήσετε τις πολλαπλές προσπάθειες του να έρθει σε επαφή και να σας αναστατώσει ξανά μέσα από διάφορες «απίθανες» μεθόδους.
Advertisment
Ένας νάρκισσος θα παριστάνει σε όλους το «θύμα» σας. Δεν αισθάνεται καμία ενοχή για την συμπεριφορά του. Αν επιλέξετε να τον αφήσετε, θα μεταμορφωθεί αμέσως σε θύμα, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα και θα σας διαβάλλει σε όλους.
Επίσης, θα υπενθυμίζει συνεχώς ότι δεν είναι υπεύθυνος για οποιαδήποτε κακομεταχείριση σας, αλλά ότι εσείς είστε υπεύθυνοι για την δίκη του κακοποίηση. Αν αναρωτιέστε πως διαστρεβλώθηκαν έτσι τα πράγματα, η απάντηση είναι ότι «τολμήσατε» να απομακρυνθείτε από μία άσχημη κατάσταση και το κάνατε χωρίς την άδειά του.
Ο ναρκισσιστής θα σας τιμωρεί για πάντα. Δεν θα συγχωρηθείτε ποτέ εφόσον τον αφήσατε. Πάντα θα πιστεύει ότι διαπράξατε την ασυγχώρητη αμαρτία, να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας ενάντια στις επιθυμίες του.
Λάβετε υπόψιν ότι ο νάρκισσος πιστεύει ότι εκείνος «ξέρει καλύτερα» για κάθε κατάσταση και για κάθε άτομο. Όταν ένα «θύμα» αποφασίζει για το μέλλον του, ο νάρκισσος θα αισθανθεί ότι είναι δικαίωμά του να επιβάλλει «τιμωρία». Θα σας εξευτελίσει, θα σας μειώσει και θα σας απειλήσει, αλλά ποτέ δεν θα παραδεχθεί τον αληθινό λόγο πίσω από αυτές τις συμπεριφορές. Αντίθετα, θα ισχυριστεί ότι εσείς του φέρεστε άσχημα ή τον κακομεταχειρίζεστε με κάποιο τρόπο.
Ένας νάρκισσος δεν θα σταματήσει ποτέ να σας σκέφτεται ή να μιλά για εσάς. Ένα «θύμα» που τον εγκαταλείπει και μένει μακριά του, μπορεί να τον καθηλώσει. Αναρωτιέται, πώς θα μπορέσατε να του το κάνετε αυτό, γιατί πιστεύετε ότι θα προκύψει μία καλύτερη επιλογή για εσάς και πόσο καιρό θα σας πάρει για να συνειδητοποιήσετε ότι τον χρειάζεστε. Αυτά τα συναισθήματα γίνονται εμμονές για τον νάρκισσο, τροφοδοτώντας μία εσωτερική οργή την οποία δεν θα αφήσει εύκολα να φύγει. Θα αποτελείτε θέμα συζήτησης του για χρόνια, είτε το γνωρίζετε είτε όχι.
Ένας νάρκισσος δεν θα ζητήσει ποτέ συγγνώμη. Μην περιμένετε αυτή την αναγνώριση και συνειδητοποίηση. Δεν θα έχετε την ευκαιρία να συζητήσετε μαζί για τα προβλήματά σας, συνεργαζόμενοι, ώστε να τα λύσετε. Στα μάτια ενός ναρκισσιστή, εσείς είστε το πρόβλημα κάθε φορά που διαφωνείτε μαζί του ή όταν τον αντιμετωπίζετε διαφορετικά από ό,τι περιμένει και πιστεύει.
Μία σύνηθης τακτική ενός ναρκισσιστή που έχει πληγώσει κάποιον, είναι να ρίχνει όλη την ευθύνη στο «θύμα» του για αυτό το κακό. Αν θα είχατε ενεργήσει διαφορετικά, αν θα κάνατε αυτό που ήθελε, δεν θα είχατε ποτέ πληγωθεί εξαρχής, άρα σας επιρρίπτει την ευθύνη που δεν τον ακούσατε. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάτε ότι καμία συμπεριφορά ή επιλογή από μέρους σας δεν δικαιολογεί τις κακοποιητικές συμπεριφορές από έναν ναρκισσιστή (και από οποιονδήποτε άλλον φυσικά), όμως μην περιμένετε ποτέ να το παραδεχτεί αυτό.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι η κοσμοθεωρία ενός ναρκισσιστή δεν μπορεί να είναι ίδια με την δική σας.
Εάν προσπαθήσετε να κατανοήσετε έναν νάρκισσο με βάση την δική σας κοσμοθεωρία, δεν θα το πετύχετε. Απλώς δεν θα μπορέσετε να δεχτείτε ότι χειραγωγεί τους άλλους για να πάρει αυτό που θέλει, χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες αυτής της χειραγώγησης, ενώ οι ίδιοι έχετε εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις σχετικά με την αμοιβαιότητα και την φροντίδα στις σχέσεις. Για έναν ναρκισσιστή, είστε το μέσο για έναν σκοπό. Είναι θιασώτης του δόγματος «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Δεν έχετε καμία αξία πέρα από αυτό που μπορείτε να του παρέχετε, και πρέπει πάντα να παίζετε με τους όρους του.
Επομένως, την στιγμή που εγκαταλείπετε έναν νάρκισσο, θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για τον πόλεμο που θα ξεκινήσει απέναντι σας, σχετικά με την απόφαση σας. Αυτός ο πόλεμος όμως είναι προτιμότερος, από τις μάχες που συνεχώς δίνονται μέσα στην σχέση, γιατί εντέλει θα σας εξασφαλίσει την ελευθερία και την ψυχική σας ισορροπία. Φυσικά θα είναι εξαντλητικός και σκληρός, και σαφώς θα σας φθείρει με την πάροδο του χρόνου. Εάν όμως ξέρετε τι να περιμένετε, μπορείτε να συσπειρωθείτε με ανθρώπους και «πόρους» που θα σας βοηθήσουν να επιβιώσετε και τελικά να κερδίσετε. Ο δρόμος δεν είναι «αδιέξοδο» και κάποια στιγμή θα περάσετε στην απέναντι πλευρά, χρειάζεται όμως να είστε κατάλληλα ψυχικά προετοιμασμένοι με τα κατάλληλα εφόδια.
Αναφορές
Cannon Jamie, Fight for Survival: Undermining Psychological Warfare. Independently Published, 2019.
Davies Sarah, How to Leave a Narcissist. For Good: Moving On From Abusive and Toxic Relationships. Souvenir Press Ltd, 2023.
Lancer A.Darlene, Dating, Loving, and Leaving a Narcissist: Essential Tools for Improving or Leaving Narcissistic and Abusive Relationship. Souvenir Press, 2023.
