Ακόμη ένα μέτωπο πιθανών δυσμενών εξελίξεων για την ελληνική εξωτερική πολιτική είναι έτοιμο να ανοίξει, καθώς σειρά δημοσιευμάτων που προέρχονται από την Τουρκία και τη Λιβύη περιγράφουν τη Βεγγάζη, μέχρι πρότινος εχθρική προς την Αγκυρα, να είναι έτοιμη να κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 το τουρκολιβυκό είχε υπογραφεί ανάμεσα στις κυβερνήσεις Αγκυρας και Τρίπολης, ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, η οποία εδρεύει στο Τομπρούκ, δεν το κύρωσε ποτέ, παρέχοντας στην Αθήνα ένα επιχείρημα ακυρότητας της συγκεκριμένης συμφωνίας. Ισχυρός άνδρας των δυνάμεων της Ανατολικής Λιβύης ήταν και τότε, όπως και τώρα, ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, πρόσωπο με στενές σχέσεις τόσο με τους Ρώσους όσο και τους Αμερικανούς, ενώ πρόεδρος της Βουλής ήταν και τότε ο Ακίλα Σάλεχ. Σύμφωνα με όσα μεταδίδονται από τον λιβυκό Τύπο και το επίσημο πρακτορείο LAMA, η Βουλή των Αντιπροσώπων ετοιμάζεται να ενστερνιστεί τις θέσεις της Αγκυρας, καθώς ανακοινώθηκε η σύσταση επιτροπής για την έγκριση της Συμφωνίας Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της λιβυκής κυβέρνησης.
Κοινή άποψη
Πιθανή έγκριση της συμφωνίας και από τη Βουλή στο Τομπρούκ σημαίνει πως όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές της Λιβύης θα έχουν κοινή άποψη απέναντι στις θέσεις της Ελλάδας που έχει υπογράψει συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με την Αίγυπτο και με αυτόν τον τρόπο είχε ακυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Το μνημόνιο είχε υπογραφεί από Αγκυρα και Τρίπολη, ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης δεν το αναγνώρισε, παρέχοντας στην Αθήνα ένα ισχυρό επιχείρημα ακυρότητας της συμφωνίας.
Η Τουρκία εδώ και πολλούς μήνες προσπαθεί να προσεγγίσει την κυβέρνηση του Τομπρούκ παρά την ξεκάθαρη στήριξή της προς την κυβέρνηση της Τρίπολης. Στις 4 Απριλίου, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ είχε υποδεχθεί στην Αγκυρα τον γιο του Χαλίφα Χαφτάρ, Σαντάμ Χαλίφα Χαφτάρ, διοικητή των χερσαίων δυνάμεων του εθνικού στρατού της Λιβύης. Ο κ. Χαφτάρ είχε επισκεφθεί την τουρκική πρωτεύουσα κατόπιν πρόσκλησης του διοικητή του στρατού ξηράς της Τουρκίας, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες μικρών ενημερωτικών ιστοσελίδων της Τουρκίας αναφέρουν, παράλληλα, πως τις επόμενες ημέρες επίκειται επίσκεψη του διοικητή των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας Ιμπραήμ Καλίν στην Τρίπολη.
Πέρα από αυτές τις τελευταίες εξελίξεις, σημαντική στιγμή που η Ανατολική Λιβύη δεν μπόρεσε να αγνοήσει λόγω του αντικτύπου που είχε στο έδαφος ήταν η οργάνωση και αποστολή από την Αγκυρα, τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν η κακοκαιρία «Ντάνιελ» σάρωσε την Ντέρνα στην Ανατολική Λιβύη, σχεδόν 400 ατόμων που παρείχαν βοήθεια στους πλημμυροπαθείς της περιοχής, μεταξύ άλλων, και με την ανάπτυξη νοσοκομείων εκστρατείας. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα είχε τότε οργανώσει μια μικρή αποστολή, η οποία κατέληξε σε δυστύχημα που οδήγησε στον θάνατο πέντε ατόμων.
Η Αγκυρα έχει επιχειρήσει να διευρύνει το αποτύπωμά της στη Λιβύη, αποδυόμενη σε επιχειρήσεις γοητείας προς τον Χαφτάρ και τους λοιπούς της Βουλής στο Τομπρούκ, ωστόσο από τις συζητήσεις μέχρι την κατάληξη σε πιθανή συμφωνία η απόσταση είναι πάντα μεγάλη. Οι εξελίξεις στη Λιβύη δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζονται γραμμικά, καθώς στη χώρα υπάρχει εδώ και χρόνια ένας ανταγωνισμός που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την πολύ έντονη παρουσία της Αιγύπτου. Ελλάδα και Αίγυπτος ήταν πολύ στενά συντονισμένες στη Λιβύη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η είδηση περί πιθανών εξελίξεων καταγράφεται ενώ προετοιμάζεται και επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη που, μέχρι πρότινος, είχε ως αντικείμενο την ανίχνευση πιθανής επανέναρξης των οικονομικών σχέσεων με την Τρίπολη. Η δυσμενής πιθανότητα να κυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο και από τη Βουλή προφανώς ωθεί την οικονομική συνεργασία με τη Λιβύη σε δεύτερη μοίρα…
