Του Βασίλη Νέδου
Ως μια έμπρακτη και ορατή προς όλες τις κατευθύνσεις αναγνώριση της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) γίνεται αντιληπτή από την κυβέρνηση η εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον αμερικανικό κολοσσό Chevron σε οικόπεδα που βρίσκονται νοτίως της Κρήτης και εντός περιοχών που είχαν οριοθετηθεί ήδη και προκηρυχθεί με διεθνή διαγωνισμό το 2014.
Τμήματα των οικοπέδων αυτών βρίσκονται σε περιοχές που περιλαμβάνονται στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και συγκεκριμένα από την πλευρά της Λιβύης.
Η εξέλιξη αυτή ουσιαστικά αποτελεί και ένα μήνυμα συνολικά για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, βάσει του οποίου η Αγκυρα ισχυρίζεται ότι διαθέτει δικαιώματα στα νότια της Κάσου και της Καρπάθου, όπου και παρεμποδίζει τους τελευταίους εννέα μήνες την πρόοδο των εργασιών για τις έρευνες που προηγούνται της πόντισης καλωδίου για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector – GSI).
Η Τουρκία έχει, βέβαια, προχωρήσει και στην κατάθεση στον ΟΗΕ των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο (με τελευταία την επιστολή Σινιρλίογλου τον Μάρτιο του 2020), ωστόσο πρόκειται για μονομερή ενέργεια. Ε
πειτα από αυτήν την εξέλιξη, ενισχύονται περαιτέρω τα επιχειρήματα της Αθήνας προς την κατεύθυνση της άμεσης επανεκκίνησης των ερευνών για τον GSI που, όπως η «Κ» έχει επανειλημμένως αναφέρει τις τελευταίες εβδομάδες, είναι θέμα λίγου χρόνου.
Eνισχύονται περαιτέρω τα επιχειρήματα της Αθήνας προς την κατεύθυνση της άμεσης επανεκκίνησης των ερευνών για το καλώδιο.
Επιπλέον, είναι ενδιαφέρον ότι τα νέα οικόπεδα έχουν χαραχθεί με πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα της Αιγύπτου, καθώς το νοτιοανατολικό τμήμα του οικοπέδου 20 έμεινε εκτός του ενδιαφέροντος από τη Chevron, διότι καλύπτει μια μικρή περιοχή που αφορά οριοθέτηση ανάμεσα στην Αθήνα και στο Κάιρο. Υπενθυμίζεται ότι η τμηματική οριοθέτηση είχε γίνει τον Αύγουστο του 2020 και μένει να γίνει συνολική. Παρασκηνιακό, αλλά πολύ σημαντικό ρόλο στην υπόθεση έχει διαδραματίσει εδώ και αρκετούς μήνες ο υφυπουργός Ενέργειας Νίκος Τσάφος, ο οποίος γνωρίζει τη συγκεκριμένη αγορά όσο κανένας άλλος στο κυβερνητικό σχήμα.
Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές υπενθύμιζαν με αφορμή τις εξελίξεις στο πεδίο της ενέργειας ότι και η Λιβύη σε δημοπράτηση θαλάσσιων οικοπέδων στην οποία προχώρησε πρόσφατα, ακολούθησε τη μέση γραμμή με την Ελλάδα και όχι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, σεβόμενη τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Επιπλέον, αυτή η δεύτερη εκδήλωση ενδιαφέροντος από τη Chevron ακολουθεί την αποδοχή που είχε κάνει προ δύο μηνών η κυβέρνηση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την ίδια εταιρεία για έρευνες στη θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικώς της Πελοποννήσου και έως δυτικά της Κρήτης. Πέρα από ψήφο εμπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση από ορισμένους από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο, η κίνηση ερμηνεύεται και μέσα από το πρίσμα του πολιτικού κλίματος που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Ουάσιγκτον υπέρ των ερευνών για υδρογονάνθρακες. Υπό αυτήν την έννοια, η παρουσία της Chevron ύστερα από εκείνη της Exxon Mobil θεωρείται από την Αθήνα κρίσιμη τόσο ως προς τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στο πεδίο της ενέργειας, κυρίως, όμως στην απαιτητική γεωπολιτική εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Chevron «επεκτείνεται» νοτίως της Κρήτης
Της Χρύσας Λιάγγου
Παράλληλά, στα βαθιά νερά της Κρήτης μεταφέρεται και ο ανταγωνισμός των δύο μεγαλύτερων πετρελαϊκών εταιρειών παγκοσμίως, στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η αμερικανική Chevron, η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο, επεκτείνει το ενδιαφέρον της για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες πέραν της περιοχής νοτίως της Πελοποννήσου, σε δύο περιοχές νοτίως της Κρήτης, που γειτνιάζουν με τις παραχωρήσεις της ExxonMobil.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε χθες την αποδοχή του ενδιαφέροντος της Chevron για τις περιοχές «Νότια Κρήτη 1» και «Νότια Κρήτη ΙΙ», εντός αυτών που είχαν οριοθετηθεί με την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού το 2014.
To ενδιαφέρον της Chevron για την περιοχή της Κρήτης, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, δεν είναι νέο. Οι δύο περιοχές ήταν μέσα στη συνολικότερη γεωγραφική περιοχή ενδιαφέροντος που περιελάμβανε και αυτή της νότιας Πελοποννήσου, που η κυβέρνηση έκανε αποδεκτή στις 20 Ιανουαρίου.
Η κυβέρνηση είχε ατύπως τότε δεσμευθεί να αξιολογήσει και τις δύο περιοχές της Κρήτης, κάτι που είχε εμμέσως αποτυπωθεί και στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ με τη φράση «στο αμέσως προσεχές διάστημα θα αξιολογηθεί και η χωρική επέκταση των ερευνών».
Η αξιολόγηση των οικοπέδων από ελληνικής πλευράς έγινε με ιδιαίτερη προσοχή, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ώστε να μη δώσει κάποιο «πάτημα» στην Τουρκία που θα έφερνε σε δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση. Η αποδοχή που εξέφρασε χθες το ΥΠΕΝ καλύπτει το συνολικό ενδιαφέρον της Chevron για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες με εξαίρεση, σύμφωνα με πληροφορίες, κάποια μικρά κομμάτια που τέθηκαν εκτός για περιβαλλοντικούς λόγους.
Το τάιμινγκ της αποδοχής, πάντως, φαίνεται να μην είναι τυχαίο και με τις πληροφορίες που φέρουν την ExxonMobil να μεταφέρει τις αποφάσεις της για ερευνητική γεώτρηση στις περιοχές ενδιαφέροντος της Κρήτης, που αναμένονταν για φέτος, για δύο χρόνια αργότερα, με το σχετικό αίτημα να έχει υποβληθεί ήδη στην ΕΔΕΥΕΠ.
Θα προχωρήσει άμεσα η έκδοση σχετικής απόφασης αποδοχής του ενδιαφέροντος.
Εκτάσεις
Το ενδιαφέρον της Chevron εστιάζεται σε συνολικά τρεις περιοχές, μία στα νότια της Πελοποννήσου που είχε εκδηλωθεί τον Ιανουάριο του 2025 και δύο στα νότια της Κρήτης, όπου η εταιρεία φιλοδοξεί να αναλάβει τη διαχείριση των ερευνών σε ένα σύνολο περίπου 46.000 τ. χλμ. Το γεγονός αυτό θα φέρει τη Chevron στην πρώτη θέση από πλευράς έκτασης των οικοπέδων υπό διαχείριση, με την ExxonMobil να την ακολουθεί με 35.655 τ. χλμ., τη HELLENiQ ENERGY με 8.564 τ. χλμ. και την Energean με 2.414 τ. χλμ. Συνυπολογίζοντας την Περιοχή Α2, συνολικά προστίθενται 47.000 τ. χλμ. προς εξερεύνηση, που διπλασιάζουν την έκταση των ενεργών θαλασσίων περιοχών προς έρευνα. Η αύξηση των διαθεσίμων προς εξερεύνηση οικοπέδων ενισχύει και πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες εντοπισμού εμπορικά αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων.
Το ΥΠΕΝ, όπως ανακοίνωσε, θα προχωρήσει άμεσα στην έκδοση σχετικής απόφασης αποδοχής του ενδιαφέροντος, καθώς και αποφάσεων που θα προσδιορίζουν τις ακριβείς συντεταγμένες της περιοχής, τον τύπο της σύμβασης και την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. Δεν αποκλείεται πάντως οι τρεις περιοχές να δημοπρατηθούν μέσω ενός διεθνούς διαγωνισμού, κάτι που θα αποφασιστεί άμεσα.
Το ενδιαφέρον της για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες επιβεβαίωσε χθες και η ίδια η αμερικανική εταιρεία, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων. «Η Chevron επιβεβαιώνει ότι έχει υποβάλει μη δεσμευτική εκδήλωση ενδιαφέροντος στην Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων της Ελλάδας (HEREMA) για τρία υποθαλάσσια μπλοκ. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τη ρυθμιστική αρχή και την κυβέρνηση της Ελλάδας για να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαδικασίες χορήγησης αδειών», αναφέρει η εταιρεία, επισημαίνοντας τη σημαντική θέση που κατέχει στην Ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή υψηλού ενδιαφέροντος, όπως σημειώνει, που αποτελεί προτεραιότητά της. Για όσους παρακολουθούν την ενεργειακή αγορά, η είσοδος της Chevron στην Ελλάδα ήταν θέμα χρόνου, καθώς θεωρείτο η αναμενόμενη απάντησή της στην τοποθέτηση της ExxonΜοbil στην Κρήτη για την ενίσχυση της θέσης της έναντι του μεγαλύτερου αντιπάλου της διεθνώς, στην αγορά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου όπου έχουν πάρει θέσεις και οι δύο αμερικανικές εταιρείες. H Chevron έχει τοποθετηθεί στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου από το 2020 με την εξαγορά της Noble Energy, που ανακάλυψε τα πρώτα κοιτάσματα στο Ισραήλ και την Κύπρο.
