Με την τρέχουσα πολιτική περίοδο να οδεύει προς το τέλος της και τη θερινή ανάπαυλα να πλησιάζει, τα κομματικά επιτελεία, με πρώτο εκείνο της Ν.Δ., αρχίζουν να «κάνουν ταμείο». Στα θετικά της κυβέρνησης περιλαμβάνεται ότι ανακάμπτει δημοσκοπικά από τις επιδόσεις του περασμένου Φεβρουαρίου – Μαρτίου, που ήταν οι χειρότερες από το 2016, όταν ο Κυρ. Μητσοτάκης ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος.
Παράλληλα, οι «διορθωτικές» πολιτικές κινήσεις στις οποίες προχώρησε ο κ. Μητσοτάκης μετά τον τελευταίο ανασχηματισμό εμφανίζονται να αποδίδουν: η κυβέρνηση κεφαλαιοποιεί τις παροχές τις οποίες δρομολογεί, από τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και στις αποδοχές των στρατιωτικών μέχρι τα ενοίκια και την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων. Επίσης, οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει και τα διλήμματα που θέτει δεν διχάζουν τους πολίτες, όπως είχε συμβεί με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Ενδεικτική είναι η υψηλή απήχηση κινήσεων, όπως οι παρεμβάσεις στα ΑΕΙ και η άρση της μονιμότητας στο Δημόσιο.
Τέλος, με βάση τις δημοσκοπήσεις του Μεγάρου Μαξίμου, η Ν.Δ. εμφανίζεται τις τελευταίες εβδομάδες να δημιουργεί μια «υγειονομική ζώνη» πρωτίστως προς το ΠΑΣΟΚ –οι μετακινήσεις από και προς τα δύο κόμματα είναι περιορισμένες και εν πολλοίς αλληλοεξουδετερώνονται– και προς τα δεξιά της, με τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων που την εγκαταλείπουν να μετακινείται στον χώρο των αναποφάσιστων, δημιουργώντας προσδοκίες ότι τμήμα τους είναι δυνατόν να επαναπατριστεί. Στον αντίποδα, έχοντας την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας, η Ν.Δ. παραμένει «ευάλωτη» σε κάποιο τυχαίο γεγονός που θα μπορούσε να επιβαρύνει το κλίμα, όπως οι πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου στην Αττική.
Παράλληλα, όσο η Ν.Δ. παραμένει μακριά από τον πήχυ της αυτοδυναμίας, είναι ορατός ο κίνδυνος από το φθινόπωρο η συζήτηση περί συνεργασιών να ενταθεί δυσχεραίνοντας τους χειρισμούς του Μεγάρου Μαξίμου. Ως εκ τούτου, είναι κρίσιμο για την κυβέρνηση να περάσει ένα «ήρεμο» καλοκαίρι και πρωτίστως να είναι ισχυρό το πολιτικό αποτύπωμα των μέτρων της ΔΕΘ, καθώς ο κ. Μητσοτάκης εκτιμάται πως θα έχει τη δυνατότητα να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη με ένα καλάθι παροχών που θα προσεγγίσει ή και θα υπερβεί τα 2 δισ. ευρώ.
Ζητείται αποσυμπίεση
Σε ήρεμα εσωκομματικά νερά αναμένεται να επιστρέψει κατά τους επόμενους μήνες το ΠΑΣΟΚ, μετά τις υπόγειες εντάσεις που είχαν πυροδοτήσει οι αρνητικές δημοσκοπικές του επιδόσεις. Στη Χαριλάου Τρικούπη κυριαρχεί η εκτίμηση ότι ο «αντισυστημισμός» έκανε «λίμιτ απ» όταν η τραγωδία των Τεμπών μονοπωλούσε την επικαιρότητα. Πλέον, προστίθεται, είναι θέμα χρόνου το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου να υποχωρήσει περαιτέρω και το ΠΑΣΟΚ να επιστρέψει στη δεύτερη θέση, ακυρώνοντας κάθε σενάριο αμφισβήτησης του Νίκου Ανδρουλάκη.
Καθώς μάλιστα η Πλεύση Ελευθερίας δεν μπορεί να αναδειχθεί εναλλακτική κυβερνητική πρόταση, είναι πολύ πιθανό το ΠΑΣΟΚ να αρχίσει να αποτελεί φορέα υποδοχής μετριοπαθών ψηφοφόρων, που δεν θέλουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης να έχει τρίτη πρωθυπουργική θητεία. Η βεβαιότητα ότι στο ΠΑΣΟΚ η εσωστρέφεια δεν πρόκειται να επανακάμψει συνδέεται και με το γεγονός ότι ουδείς εκ των διεκδικητών της ηγεσίας, τον περασμένο Νοέμβριο, προτίθεται να αμφισβητήσει τον Ν. Ανδρουλάκη. Ο Χάρης Δούκας δεν επιθυμεί να καταγραφεί στο εσωκομματικό πεδίο ως μόνιμη «εστία αναταραχής» και, σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο διάστημα θα επικεντρωθεί στον Δήμο Αθηναίων.
Ο Παύλος Γερουλάνος, από τη στάση που έχει τηρήσει τους τελευταίους μήνες, είναι σαφές πως δεν πρόκειται να κινηθεί σε λογικές εσωκομματικής αντιπολίτευσης, μεταθέτοντας τις όποιες πρωτοβουλίες του στο διάστημα μετά τις προσεχείς εθνικές εκλογές. Τέλος, η Aννα Διαμαντοπούλου έχει αναδειχθεί σε στρατηγική σύμμαχο του Ν. Ανδρουλάκη και δεν πρόκειται να εμπλακεί σε διεργασίες που θα την έφερναν σε σύγκρουση με το «στρατόπεδο» του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
Πάντως, τα ανωτέρω δεδομένα σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγονται ότι η Χαριλάου Τρικούπη θα φθάσει στις επόμενες κάλπες χωρίς πολιτική «πίεση». Από το φθινόπωρο ο Ν. Ανδρουλάκης θα καλείται να απαντήσει εάν θα συνεργαστεί –με ή χωρίς τον Κυρ. Μητσοτάκη ως πρωθυπουργό– με τη Ν.Δ. σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας. Επίσης, θα πρέπει να διαμορφώσει ένα πειστικό εναλλακτικό αφήγημα στην περίπτωση κατά την οποία είναι σαφές πως το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να διεκδικήσει την πρώτη θέση στην κάλπη.
Βιτρίνα και πυξίδα για τον ΣΥΡΙΖΑ
«Κρας τεστ» για το εάν ο ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνει εγκλωβισμένος στο καθοδικό σπιράλ της προηγούμενης διετίας ή θα «επανασυστηθεί» στο σώμα των ψηφοφόρων αποτελεί το επερχόμενο συνέδριο. Οι οιωνοί δεν είναι ευνοϊκοί για την Κουμουνδούρου: ο ΣΥΡΙΖΑ πλήττεται από την άνοδο της Πλεύσης Ελευθερίας, το «φάντασμα» της πιθανής επανάκαμψης του Αλέξη Τσίπρα πλανάται πάνω από το κόμμα, ενώ το μπλοκ των Νίκου Παππά και Παύλου Πολάκη είναι έτοιμο να δώσει μάχες σε επίπεδο συσχετισμών –και θέσεων– που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε νέο κύκλο εσωστρέφειας. Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη, τρία είναι τα κρίσιμα στοιχήματα προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να επανέλθει σε έστω αργή τροχιά ανάκαμψης.
Πρώτον, η ανανέωση της βιτρίνας του κόμματος. Η Κουμουνδούρου εισπράττει κόστος από το γεγονός ότι στην πρώτη γραμμή παραμένουν στελέχη που έχουν συνδεθεί με όλα τα αρνητικά της διακυβέρνησης της περιόδου 2015-19 και τις εκλογικές ήττες που ακολούθησαν. Ως εκ τούτου είναι κρίσιμο να υπερψηφιστεί η διάταξη του καταστατικού που προβλέπει την υποχρεωτική ανανέωση κατά 30% όλων των κομματικών οργάνων. Δεύτερον, να «διαγραφεί» –στον βαθμό του εφικτού– η σκιά της εκλογής Κασσελάκη, που «εξέθεσε» και πάλι την Κουμουνδούρου με την απόσυρση των υπογραφών των βουλευτών του από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τα Τέμπη.
Τη συγκεκριμένη προσπάθεια μπορεί να υπηρετήσει η απόφαση να μην είναι υποψήφιος πρόεδρος κάποιος εάν δεν είναι επί πενταετία μέλος του κόμματος. Τρίτον, ο ΣΥΡΙΖΑ να καταδείξει ότι μπορεί να έχει «εμπλοκή» στη διακυβέρνηση της χώρας μέσω σχημάτων συνεργασίας. Υπ’ αυτή την έννοια θεωρείται κρίσιμο να καταψηφιστούν προτάσεις που δεν είναι συμβατές με το περιβάλλον στο οποίο κινείται η χώρα, όπως για παράδειγμα ο έλεγχος της Εθνικής από το Δημόσιο, που προτείνει ο Π. Πολάκης.