Φόρτωση Text-to-Speech…
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για την ολοκλήρωση των διαδικασιών έως τα τέλη Νοεμβρίου που αφορούν το SAFE (Security Action for Europe), το χρηματοδοτικό δηλαδή εργαλείο, ύψους έως 150 δισ. ευρώ, το οποίο στοχεύει να υποστηρίξει τα ενδιαφερόμενα κράτη που επιθυμούν να προβούν άμεσα σε μαζικές αμυντικές επενδύσεις, μέσω κοινής προμήθειας συγκεκριμένων κατηγοριών αμυντικού εξοπλισμού.
Συγκεκριμένα, έως τις 30 Νοεμβρίου οι χώρες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο SAFE, θα πρέπει να έχουν καταθέσει τα αμυντικά τους σχέδια, ώστε να γίνει άμεση αξιολόγησή τους από το Συμβούλιο, εξηγούν στην «Κ» αρμόδιες πηγές.
Η καταληκτική αυτή ημερομηνία εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τη «ζέση» του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε να συναντηθεί με τον Ελληνα πρωθυπουργό, την περασμένη Πέμπτη, στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, στην Κοπεγχάγη, προκειμένου να του θέσει ζήτημα συμμετοχής της Τουρκίας στον εν λόγω μηχανισμό.
Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ είχε δώσει «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Αγκυρα για τη συμμετοχή της στο SAFE, στη διάρκεια συνάντησής του με τους μονίμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Coreper), αφήνοντας να εννοηθεί ότι η συμπερίληψη της Τουρκίας στον μηχανισμό θα ήρε τις αντιρρήσεις που προβάλλει εδώ και χρόνια για ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών μεταξύ της Συμμαχίας και της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στις παραινέσεις του Μαρκ Ρούτε ήταν για ακόμη μια φορά ξεκάθαρη, θέτοντας ως απαραίτητη προϋπόθεση για τυχόν συναίνεση της Ελλάδας στην ένταξη της Τουρκίας στον μηχανισμό, την προηγούμενη άρση του casus belli.
Πού βρισκόμαστε, όμως, σε σχέση με την αίτηση ενδιαφέροντος της Αγκυρας, που κατέθεσε (βάσει του άρθρου 17.1 του κανονισμού του SAFE) ήδη από τον περασμένο Ιούλιο στην Κομισιόν; Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι «προσώρας η αίτηση απλώς αξιολογείται», αφήνοντας μάλιστα να εννοηθεί ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη βιασύνη ως προς την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας.
Σε κάθε περίπτωση, τα «χρονικά όρια στενεύουν για όλες τις χώρες που ενδιαφέρονται να μπουν στο παιχνίδι, ακόμα και για εκείνες που βρίσκονται λίγο πριν από την ολοκλήρωση σχετικών τεχνικών συμφωνιών με την Κομισιόν, όπως ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο», εξηγούν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Στον «πάγο» – Η Κομισιόν καθυστερεί ως προς την αξιολόγηση της αίτησης της Αγκυρας, λόγω αφενός της προτεραιοποίησης ολοκλήρωσης των συμφωνιών με Καναδά και Βρετανία και αφετέρου, λόγω επίγνωσης των δυσκολιών σχετικά με το αντίστοιχο τουρκικό αίτημα.
Η Κομισιόν καθυστερεί ως προς την αξιολόγηση της αίτησης της Τουρκίας, λόγω αφενός της προτεραιοποίησης ολοκλήρωσης των συμφωνιών με τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο και αφετέρου, λόγω επίγνωσης των δυσκολιών που θα προκαλέσει το αντίστοιχο αίτημα για την Αγκυρα. Αναμένεται, πάντως, να γνωστοποιήσει την αξιολόγηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις επόμενες εβδομάδες, έως τις αρχές Νοεμβρίου.
Το Συμβούλιο, με τη σειρά του, θα κληθεί να δώσει «εντολή» έναρξης διαπραγματεύσεων για τη σύναψη τεχνικής συμφωνίας – εφόσον η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην Ε.Ε. Απαραίτητη, όμως, θα είναι η κατάθεση εκ μέρους της Κομισιόν ενός προσχεδίου της συμφωνίας και τότε, «θα κοπεί επί τόπου», λέει χαρακτηριστικά ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή, λόγω του προφανούς «μπλοκαρίσματος», καθώς ως υποψήφια προς ένταξη, η Τουρκία χρειάζεται την ομόφωνη έγκριση και των «27».
Δεδομένου του ενδιαφέροντος αρκετών κρατών-μελών της Ε.Ε. για αμυντική συνεργασία με την Αγκυρα υπάρχει το σενάριο να εμφανιστούν π.χ. τρία κράτη-μέλη πρόθυμα να προχωρήσουν σε κοινό αμυντικό πρότζεκτ με την Τουρκία. Ποια θα ήταν τότε η απάντηση της Κομισιόν;
Αρμόδιες πηγές εξηγούν στην «Κ» ότι τότε, το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. θα μπορούσε να επικαλεστεί το άρθρο 16 του κανονισμού. Σε αυτό ξεκαθαρίζεται ότι προϋπόθεση για τη συμμετοχή εταιρειών και οντοτήτων τρίτων χωρών είναι η συνεκτίμηση των συμφερόντων ασφαλείας και άμυνας της Ε.Ε. και των κρατών-μελών. «Η επίκληση του άρθρου 16 διευκολύνει την Κομισιόν να λάβει την ίδια απόφαση σε όλες τις περιπτώσεις που αφορούν την Τουρκία», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Κατανόηση – «Οι χώρες κοντά στη Ρωσία έχουν μεγαλύτερη κατανόηση της οπτικής της Ελλάδας και της Κύπρου (και αντιστρόφως) από κάποιες άλλες χώρες της Μεσογείου», ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης καταρρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι υπάρχει διάκριση ανατολής – νότου.
Για την περίπτωση των κοινοπραξιών, όμως, ο κανονισμός «αφήνει περιθώρια ερμηνειών», σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη που αναφέρει ότι «η αξιολόγηση ενδεχομένως να γίνεται ανά περίπτωση». Παρ’ όλα αυτά προβλέπεται και γι’ αυτή την περίπτωση ότι «κανένα κατασκευαστικό στοιχείο δεν προέρχεται από τρίτη χώρα που αντιβαίνει στα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ενωσης και των κρατών-μελών».
Στην Κοπεγχάγη, στη διάρκεια της άτυπης συνόδου κορυφής, έγινε φανερό ότι προτεραιότητα της Ε.Ε. αφορά ξεκάθαρα την ενίσχυση των ανατολικών συνόρων της Ευρώπης έναντι της ρωσικής «απειλής» και ιδιαίτερα μέσω των δύο εμβληματικών έργων που προτείνει η Κομισιόν: το «τείχος εναντίον drones» (Drone Wall) και εκείνο της «επιτήρησης της ανατολικής πτέρυγας» (Eastern Flank Watch). Ομως η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία, αλλά και την Ισπανία ζήτησαν να μη μείνουν εκτός από κάθε σχετικό, κοινό ευρωπαϊκό αμυντικό έργο οι περιοχές του ευρωπαϊκού Νότου, λόγω και άλλων απειλών των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.
Σχολιάζοντας στην «Κ» την τρέχουσα δυναμική των σχετικών συζητήσεων, Ευρωπαίος διπλωμάτης ανέφερε ότι η διάκριση ανατολής – νότου δεν είναι ακριβής. «Οι χώρες κοντά στη Ρωσία έχουν μεγαλύτερη κατανόηση της οπτικής της Ελλάδας και της Κύπρου (και αντιστρόφως) από κάποιες άλλες χώρες της Μεσογείου», είπε χαρακτηριστικά. Σε κάθε περίπτωση, οι διαβουλεύσεις για τα εν λόγω αμυντικά έργα είναι ακόμη σε πολύ πρώιμη φάση, ενώ τα κράτη-μέλη αναμένουν πια τον «οδικό χάρτη» της Κομισιόν στις 16 Οκτωβρίου, ώστε να προχωρήσουν σε σημαντικές αποφάσεις σε σχέση με την ευρωπαϊκή άμυνα στα επόμενα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, του Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου.
