Την ώρα που οι γεωοπολιτικές εντάσεις φουντώνουν ολοένα και περισσότερο με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία, Δύση και Ανατολή μοιάζει να παίζουν όλο και πιο επικίνδυνα «παιχνίδια» μεταξύ τους.
Τη Δευτέρα, η Κομισιόν κατήγγειλε ρωσικές παρεμβάσεις στο GPS του αεροπλάνου που μετέφερε την πρόεδρο της Κομισιόν στη Βουλγαρία. Η Μόσχα αρνήθηκε κάθε εμπλοκή, ενώ αργότερα έγινε γνωστό και το σενάριο… σύρραξης στη Βαλτική, καθώς μεγάλη στρατιωτική άσκηση του ΝΑΤΟ ενδέχεται να συμπέσει με αντίστοιχη της Ρωσίας. Το Βερολίνο έσπευσε να προειδοποιήσει για το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να επιφέρει μια επιπλέον κλιμάκωση.
Κόντρα Βερολίνου – Φον ντερ Λάιεν
Παράλληλα, στην ΕΕ άναψαν φωτιές και οι δηλώσεις της φον ντερ Λάιεν για σχέδιο αποστολής ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Η συνέντευξη της προέδρου της Κομισιόν στους Financial Times δεν έμεινε αναπάντητη από το Βερολίνο.
Χρησιμοποιώντας έναν ασυνήθιστα έντονο τόνο, ο υπουργός Άμυνας της χώρας απέρριψε τις δηλώσεις της φον ντερ Λάιεν, με τον Μπόρις Πιστόριους να δηλώνει ότι η πρόεδρος της Κομισιόν δεν έχει εντολή να συζητά το θέμα: «Αυτά είναι πράγματα που δεν τα συζητάς προτού καθίσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με πολλά μέρη που έχουν λόγο στο θέμα. Γνωρίζετε καλύτερα από μένα ότι δεν μπορώ να σχολιάσω ή να επιβεβαιώσω τέτοια σχέδια με οποιονδήποτε τρόπο, εκτός από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καμία εντολή ή αρμοδιότητα όσον αφορά την ανάπτυξη στρατευμάτων» και πρόσθεσε πως «…η δημόσια συζήτηση επί αυτού του θέματος αυτή τη στιγμή είναι εντελώς λάθος».
Ο ρόλος της Συνόδου στη Σαγκάη
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα τιμωρήσει τη Ρωσία και τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν αν η Μόσχα δεν καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και δεν συμφωνήσει σε ειρηνευτικές συνομιλίες ή κατάπαυση του πυρός με την Ουκρανία, κάτι που όμως… καθυστερεί.
Τα πνεύματα έχουν οδηγηθεί σε ακραία όξυνση και ίσως για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η σύνοδος κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ- SCO) μεταξύ Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας λαμβάνεται τόσο σοβαρά από τη Δύση.
Το «στρατηγικό τρίγωνο» της Ανατολής, εξαπέλυσε πυρά κάνοντας λόγο για εμπορικό καταναγκασμό και καταδίκασε επιθέσεις εναντίον των μελών της. Τα κράτη – μέλη του ΟΣΣ απέρριψαν τα μονομερή μέτρα καταναγκασμού, συμπεριλαμβανομένων των «οικονομικών μέτρων», αναφέρθηκε στην κοινή διακήρυξη που εξέδωσαν, σε μια προφανώς επικριτική δήλωση για τους εμπορικούς δασμούς του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και τις κυρώσεις της ΕΕ.
Η «ουδετερότητα» Τραμπ με Πούτιν
Και ενώ σχεδόν το σύνολο της ΕΕ περιμένει εξελίξεις κυρίως από την αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπγύρω από τη συνεχή αναβλητικότητα της Μόσχας στην επίλυση του ουκρανικού, ο Αμερικανός πρόεδρος, όπως σημειώνει το CNBC, δεν δείχνει σημάδια ότι σκοπεύει να δράσει κατά της Ρωσίας.
Ο λόγος για τη στασιμότητα είναι στρατηγικός, σύμφωνα με αναλυτές, οι οποίοι προειδοποιούν ότι όσο περισσότερο ο Τραμπ καθυστερεί, τόσο περισσότερο υπονομεύει τη θέση τη δική του και των ΗΠΑ.
«Ο ρωσικός προϋπολογισμός βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση… οπότε αν επιβληθούν πιο σημαντικές κυρώσεις που θα στοχεύουν το εμπόριο πετρελαίου της Ρωσίας, κάτι που έχουν συζητήσει στις ΗΠΑ αλλά δεν έχουν κάνει, αυτό θα ασκούσε ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον προϋπολογισμό. Δεν έχει συμβεί όμως αυτό», δήλωσε στο CNBC ο Chris Weafer, διευθύνων σύμβουλος της Macro-Advisory με έδρα τη Μόσχα.
Υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες πίσω από την επιφυλακτικότητα του Τραμπ, πρόσθεσε ο Weafer: Η επιθυμία του προέδρου να θεωρηθεί ως ειρηνοποιός και οι ανησυχίες ότι θα ωθήσει τη Ρωσία βαθύτερα στην τροχιά της Κίνας.
«Ο Τραμπ εξακολουθεί να πιστεύει ότι μπορεί να φέρει τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ότι μπορεί να μεσολαβήσει για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και ότι μπορεί να πάρει τα εύσημα για την προώθηση της ειρήνης. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση για το Νόμπελ Ειρήνης θα γίνει στις αρχές Οκτωβρίου, αυτό παίζει τον ρόλο του, επειδή γνωρίζουμε τον χαρακτήρα του», σημείωσε ο Weafer.
Ο κίνδυνος της ολικής σύμπραξης με Κίνα
«Ο δεύτερος λόγος … είναι ότι υπάρχει η αίσθηση ότι αν η Ρωσία ηττηθεί, αν η Μόσχα απομονωθεί εντελώς από τη Δύση και δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής όσον αφορά τη συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τότε δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να προχωρήσει ακόμη περισσότερο σε μια ολική σύμπραξη με την Κίνα, κάτι που ενδεχομένως θα ενίσχυε τη θέση της Κίνας», τόνισε ο ίδιος.
Η προσέγγιση μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου θα σήμαινε ότι η Κίνα θα είχε «σχεδόν απεριόριστη» πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους, βιομηχανικά υλικά και στην Αρκτική, ανέφερε ο αναλυτής, σημειώνοντας ότι αυτό θα μπορούσε να «αποκόψει» τις ΗΠΑ από τις περιοχές της Αρκτικής που ελέγχονται από τη Ρωσία.
Θα επέτρεπε επίσης στην Κίνα μεγαλύτερη πρόσβαση στη ρωσική στρατιωτική τεχνολογία, όπως τα υποβρύχια stealth, και περισσότερες ευκαιρίες στην εξερεύνηση του διαστήματος.
Ουκρανία και Ευρωπαίοι ηγέτες στο… περίμενε
Στο μεταξύ, η Ουκρανία παρακολουθεί τον Τραμπ να αφήνει να περνούν οι προθεσμίες που έχει επιβάλει ο ίδιος για να αναλάβει δράση κατά της Ρωσίας, με το Κίεβο να μένει απογοητευμένο από τις χαμένες ευκαιρίες να πιεστεί ο Πούτιν να συνάψει εκεχειρία.
«Οι Ουκρανοί ήλπιζαν ότι η προθεσμία που έθεσε ο Τραμπ στον Πούτιν στις 8 Αυγούστου για την αποδοχή της κατάπαυσης του πυρός θα εξασφάλιζε πιο σταθερή αεροπορική άμυνα», δήλωσε τον Αύγουστο ο Τζον Χερμπστ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία και επικεφαλής του Κέντρου Ευρασίας του Ατλαντικού Συμβουλίου. Ωστόσο, απογοητεύτηκαν όταν ο Τραμπ άφησε τον Πούτιν να παραβιάσει την προθεσμία της 8ης Αυγούστου για τον τερματισμό των εχθροπραξιών χωρίς συνέπειες.
«Αντ’ αυτού, ο Τραμπ επικεντρώθηκε στη σύνοδο κορυφής με τον Πούτιν, η οποία δεν έχει ακόμη αποφέρει ευελιξία από τη ρωσική πλευρά», πρόσθεσε ο Χερμπστ. «Τώρα σφίγγουν τα δόντια και, μαζί με πολλούς από τους Ευρωπαίους εταίρους τους, περιμένουν οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου να συνειδητοποιήσουν ότι η Ρωσία παίζει μαζί τους και να λάβουν τα σκληρά μέτρα που έχει υποσχεθεί ο Τραμπ αν η Ρωσία συνεχίσει τον πόλεμό της στην Ουκρανία», σημείωσε.
