Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε το βράδυ της Τετάρτης ότι σήμερα Πέμπτη ο Αμερικανός πρόεδρος θα επισκεφθεί τα γραφεία της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας, Fed. Η είδηση έχει ήδη προκαλέσει φήμες ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να απολύσει τον διοικητή της, Τζερόμ Πάουελ, που δεν «υπακούει» στις παραινέσεις του να μειώσει τα επιτόκια. Και μάλιστα ότι θα το κάνει, για να άρει σε μια προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή των ΜΜΕ και των πολιτών, από την υπόθεση Επστάιν.
Εκπρόσωπος της Fed δήλωσε ότι «η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ συνεργάζεται με τον Λευκό Οίκο για να εξυπηρετήσει την επίσκεψη» του προέδρου των ΗΠΑ. Η επίσκεψη, κάτι ιδιαίτερα σπάνιο για Αμερικανό πρόεδρο, πραγματοποιείται εν μέσω κλιμακούμενων εντάσεων μεταξύ της κυβέρνησης και του ανεξάρτητου επόπτη της νομισματικής πολιτικής της χώρας.
REUTERS/Nathan Howard/File Photo
Δεν έχει διευκρινιστεί αν θα υπάρξει συνάντηση Τραμπ-Πάουελ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα απαιτήσει από τον Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια των ΗΠΑ. Επίσης, έχει δηλώσει ότι σκέφτεται να τον απολύσει, λέγοντας στη συνέχεια ότι μάλλον «δεν θα το κάνει». Μόλις πριν από δύο ημέρες αποκάλεσε τον Τζερόμ Πάουελ «ανόητο», ενώ συχνά-πυκνά τον κατηγορεί ότι δεν κάνει καλά τη δουλειά του, ακόμη και ότι έχει πολιτικά κίνητρα πίσω από τις αποφάσεις που λαμβάνει.
Εν αναμονή αποφάσεων
Επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος επισκέπτεται τη Fed λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από τη συνάντηση των 19 υπευθύνων χάραξης πολιτικής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας. Στη διήμερη σύνοδό τους, οι τραπεζίτες θα αποφασίσουν αν θα αλλάξουν τα επιτόκια. Πιθανός στόχος του είναι να θέλει να ασκήσει περαιτέρω πίεση στην κεντρική τράπεζα. Όλες οι πληροφορίες συντείνουν στο ότι θα αφήσουν το βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας στο εύρος 4,25%-4,50%. Βρίσκεται σε αυτό το επίπεδο από τον Δεκέμβριο.
Ο Τζερόμ Πάουελ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η δασμολογική πολιτική που ακολουθεί ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αυξήσει τον πληθωρισμό και πως τα επιτόκια δεν θα πρέπει να μειωθούν, τουλάχιστον όχι ακόμα.
O Αμερικανός πρόεδρος την 1η Ιουλίου, ζητούσε από τον Πάουελ να κατεβάσει τα επιτόκια ανάμεσα στο 1 και το 1,75%. «Θα πρέπει να μειώσετε το ποσοστό κατά πολύ. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια χάνονται», ανέφερε σε σημείωμα, που αναρτήθηκε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο σημείωμα με τα επιτόκια κεντρικών τραπεζών από όλο τον κόσμο, ο Τραμπ τον κατηγορούσε ότι «καθυστερεί όπως πάντα». Επίσης, έγραφε ότι το να είσαι κεντρικός τραπεζίτης στις ΗΠΑ είναι «μία από τις πιο εύκολες, αλλά και πιο διάσημες δουλειές στην Αμερική, και έχουν αποτύχει… Θα έπρεπε να πληρώνουμε 1% επιτόκιο, ή λιγότερο!»
Τζερόμ Πάουελ / REUTERS/Craig Hudson/File Photo
Η πίεση από την υπόθεση Επστάιν
Η επίσκεψη πραγματοποιείται την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ αγωνίζεται να αποσπάσει την προσοχή από την πολιτική κρίση που έχει προκαλέσει η υπόθεση Επστάιν. Η κυβέρνησή του έχει αρνηθεί να δημοσιεύσει αρχεία που σχετίζονται με τον καταδικασμένο σεξουαλικό παραβάτη και κατηγορούμενο για μαστροπεία Τζέφρι Έπσταϊν, παρά την περί του αντιθέτου προεκλογική υπόσχεση. Ο Επστάιν πέθανε το 2019 μέσα στη φυλακή –φέρεται ότι αυτοκτόνησε.
Ωστόσο, η στενή σχέση που είχαν στο παρελθόν οι Τραμπ και Επστάιν, αλλά και οι δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι ήταν στις λίστες των «πελατών» του, έχουν φέρει τον Αμερικανό πρόεδρο σε δύσκολη θέση. Κυρίως έναντι των πιο σκληροπυρηνικών οπαδών του, του κινήματος MAGA.
Επιθέσεις κατά της Fed
Μέσα σε αυτό το κλίμα, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έχουν εντείνει την εκστρατεία πίεσης στον Τζερόμ Πάουελ τις τελευταίες εβδομάδες. Κατηγορούν τη Fed για κακή διαχείριση της ανακαίνισης δύο ιστορικών κτιρίων στην Ουάσιγκτον και υπονοώντας κακή εποπτεία και πιθανή απάτη.
Ο διευθυντής προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου, Ράσελ Βόουτ, έχει εκτιμήσει την υπέρβαση του κόστους στα «700 εκατομμύρια δολάρια και παραπάνω». Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ζήτησε μια εκτενή έλεγχο των μη νομισματικών δραστηριοτήτων της Fed, επικαλούμενος τις λειτουργικές ζημίες στην κεντρική τράπεζα ως λόγο για να αμφισβητήσει τις δαπάνες της για την ανακαίνιση.
Οι λειτουργικές ζημίες της Fed προέρχονται από τους μηχανισμούς διαχείρισης του επιτοκίου πολιτικής για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Αυτά περιλαμβάνουν την πληρωμή των τραπεζών για να τοποθετούν τα μετρητά τους στην κεντρική τράπεζα. Η Fed ανέφερε συνολική καθαρή ζημία 114,6 δισ. δολαρίων το 2023 και 77,5 δισ. το 2024, έπειτα από χρόνια μεγάλων κερδών, όταν τα επιτόκια – και ο πληθωρισμός – ήταν χαμηλά.
Ζήτημα ανεξαρτησίας
Η δημόσια κριτική του Τραμπ προς τον Πάουελ και οι συνεχείς απειλές για απόλυση έχουν προκαλέσει πολλές φορές αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο λόγος είναι ότι βλέπουν προσπάθεια παρέμβασης σε μια αρχή, την κεντρική τράπεζα, που είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση και απαλλαγμένη από πολιτικές παρεμβάσεις.
