Το εργασιακό bullying, ή εκφοβισμός στον χώρο εργασίας, αποτελεί μια σοβαρή κοινωνική και ψυχολογική πρόκληση που αφορά πολλούς εργαζομένους σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν και συχνά συνδέεται με το σχολικό εκφοβισμό, το εργασιακό bullying έχει μοναδικά χαρακτηριστικά και ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες για την ψυχική υγεία των θυμάτων, την αποδοτικότητα της εργασίας και το συνολικό κλίμα στους εργασιακούς χώρους.
Ορισμός και μορφές του εργασιακού bullying
Ο όρος «εργασιακό bullying» αναφέρεται σε οποιαδήποτε επαναλαμβανόμενη και επίμονη συμπεριφορά που εκδηλώνεται από έναν ή περισσότερους εργαζομένους και στοχεύει στην αποσταθεροποίηση ή τον εκφοβισμό ενός ατόμου στο εργασιακό περιβάλλον. Οι μορφές του μπορεί να περιλαμβάνουν:
Advertisment
Λεκτικό εκφοβισμό: Προσβολές, υποτιμητικά σχόλια, γελοιοποίηση ή προσβολές δημόσια.
Κοινωνική απομόνωση: Αποκλεισμός από ομάδες, απομόνωση από σημαντικές κοινωνικές ή επαγγελματικές αλληλεπιδράσεις.
Αδικαιολόγητη κριτική ή διαταραχή της εργασίας: Αδικαιολόγητη κριτική για την απόδοση, ή ακανόνιστες αλλαγές στις αρμοδιότητες που αποσκοπούν στην αποσταθεροποίηση του ατόμου.
Advertisment
Σωματική επιθετικότητα: Σπανιότερη, αλλά εξίσου καταστροφική μορφή bullying που περιλαμβάνει φυσική απειλή ή βία.
Αιτίες του εργασιακού bullying
Το εργασιακό bullying μπορεί να έχει πολλές αιτίες και συχνά σχετίζεται με τις δυναμικές εξουσίας στον εργασιακό χώρο. Μερικές από τις βασικές αιτίες περιλαμβάνουν:
Διαφορές εξουσίας: Η εξουσία στον χώρο εργασίας μπορεί να προκαλέσει ή να ενισχύσει τις δυναμικές εκφοβισμού. Οι υπάλληλοι που κατέχουν χαμηλότερες θέσεις ή είναι καινούργιοι στην ομάδα είναι πιο ευάλωτοι σε κακοποιητικές συμπεριφορές από τους ανώτερους ή τους συναδέλφους τους.
Ανταγωνιστικότητα και πίεση για απόδοση: Σε εργασιακά περιβάλλοντα με έντονο ανταγωνισμό, ορισμένοι εργαζόμενοι μπορεί να χρησιμοποιήσουν το bullying για να αναδείξουν τις δικές τους επιδόσεις, μειώνοντας ή υποτιμώντας τους άλλους.
Πολιτισμικές και κοινωνικές διαφορές: Διαφορές φυλής, φύλου, ηλικίας ή εθνικότητας μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις συμπεριφορές εκφοβισμού, ιδιαίτερα σε πολυπολιτισμικούς εργασιακούς χώρους.
Επιπτώσεις του εργασιακού bullying
Το εργασιακό bullying μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για όλα τα μέρη που εμπλέκονται, και κυρίως για το άτομο που είναι θύμα:
Ψυχολογικές συνέπειες: Οι εργαζόμενοι που βιώνουν bullying μπορεί να υποφέρουν από άγχη, κατάθλιψη, αϋπνία, ακόμη και από προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως το άγχος ή οι κρίσεις πανικού.
Μειωμένη απόδοση: Ο εκφοβισμός μπορεί να μειώσει την παραγωγικότητα, την καινοτομία και την ποιότητα της δουλειάς, καθώς το θύμα επικεντρώνεται στην υπεράσπισή του και όχι στη δουλειά του.
Σωματικά προβλήματα: Μακροπρόθεσμα, το εργασιακό bullying μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα, όπως πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη και άλλα προβλήματα που συνδέονται με το άγχος.
Απώλεια ταλέντου: Ο εκφοβισμός οδηγεί σε υψηλά ποσοστά φυγής από την εταιρεία, πράγμα που μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην ομάδα και να χαθεί πολύτιμος ανθρώπινος πόρος.
Αντιμετώπιση του εργασιακού bullying
Η πρόληψη και η αντιμετώπιση του εργασιακού bullying απαιτούν ενέργειες σε πολλαπλά επίπεδα:
Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Η εκπαίδευση των εργαζομένων και των διοικητικών στελεχών για το εργασιακό bullying είναι κρίσιμη. Κάθε εργαζόμενος πρέπει να κατανοεί τα όρια της συμπεριφοράς και να γνωρίζει πώς να αναγνωρίζει και να αντιδρά σε συμπεριφορές εκφοβισμού.
Σαφείς πολιτικές και διαδικασίες: Οι εταιρείες πρέπει να υιοθετήσουν σαφείς και αυστηρές πολιτικές κατά του εκφοβισμού και να έχουν διαδικασίες για την αναφορά περιστατικών και την αντιμετώπισή τους.
Υποστήριξη των θυμάτων: Παροχή υποστήριξης στους εργαζομένους που βιώνουν bullying μέσω ψυχολογικής υποστήριξης ή ομάδων υποστήριξης, καθώς και εξασφάλιση των απαραίτητων μέτρων για την προστασία τους.
Το εργασιακό bullying είναι ένα σοβαρό φαινόμενο που δεν πρέπει να αγνοείται. Είναι ευθύνη τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων να δημιουργούν ένα περιβάλλον σεβασμού και συνεργασίας, όπου κάθε άτομο μπορεί να εργαστεί χωρίς φόβο και να αποδώσει στο έπακρο. Η πρόληψη, η ευαισθητοποίηση και η δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος είναι τα κλειδιά για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου και την προώθηση υγιών εργασιακών σχέσεων.
