Τα θανατηφόρα τροχαία στην Ελλάδα αποτελούν ένα σοβαρό και διαχρονικό πρόβλημα. Με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (ΕΛΣΤΑΤ, 2023) καταγράφηκαν 11.201 τροχαία ατυχήματα, εκ των οποίων 621 θανατηφόρα. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 60 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων, ποσοστό που παραμένει από τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τη μείωση σε σχέση με παλαιότερες δεκαετίες.
Τα πιο συχνά αίτια περιλαμβάνουν την υπερβολική ταχύτητα, την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, την παραβίαση σημάτων (π.χ. κόκκινο φανάρι), και τη χρήση κινητού τηλεφώνου.
Από την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ έως την παράλειψη της ζώνης ασφαλείας
Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ανησυχητικά στοιχεία και κατατάσσει τη χώρας σε αυτές με τους πιο απερίσκεπτους οδηγούς. Συγκεκριμένα, η μελέτη της Vignetteswitzerland.com αναλύει έξι βασικές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών θανάτων από τροχαία ατυχήματα, της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ, της υπερβολικής ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους, της οδήγησης σε κατάσταση υπνηλίας, της χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση και της μη χρήσης ζώνης ασφαλείας.
Η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό οδηγών που δεν φορούν ζώνη ασφαλείας
«Πρωταθλήτρια» η Λετονία
Η Λετονία κατατάσσεται ως η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό απερίσκεπτων οδηγών στην ΕΕ, με υψηλά ποσοστά θανάτων στους δρόμους, 75 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπων κάθε χρόνο. Η Αυστρία κατέχει τη δεύτερη θέση στην ΕΕ, με το 22,1% των οδηγών να παραδέχεται ότι οδηγεί μετά από κατανάλωση αλκοόλ. Η Ελλάδα συμπληρώνει την πρώτη τριάδα, με σχεδόν το 28% των οδηγών της να μη φοράει ζώνη ασφαλείας, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.
Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν από τις επίσημες στατιστικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα και την ηλεκτρονική έρευνα στάσεων των χρηστών του οδικού δικτύου (ESRA) του Ινστιτούτου Vias.
Η ελληνική πραγματικότητα
Ανατρέχοντας στη μελέτη, η Ελλάδα, με βαθμολογία 70,00, παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό οδηγών που δεν φορούν ζώνη ασφαλείας (27,7%) μεταξύ όλων των χωρών που συμπεριλαμβάνονται στην έρευνα και ένα σημαντικό ποσοστό (41,1%) οδηγών που χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα ενώ οδηγούν.
Οι Φινλανδοί οδηγοί έχουν επίσης επιδείξει ορισμένες ανησυχητικές συμπεριφορές, με πάνω από το 40% να μιλούν σε κινητά τηλέφωνα κατά την οδήγηση, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα. Στο Λουξεμβούργο, σχεδόν τέσσερις στους 10 οδηγούς παραδέχονται ότι οδηγούν μετά από κατανάλωση αλκοόλ.
«Αυτό που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι σε χώρες όπως το Λουξεμβούργο και η Φινλανδία – έθνη γνωστά για το υψηλό βιοτικό τους επίπεδο και τις υποδομές τους – βλέπουμε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επικίνδυνων συμπεριφορών», δήλωσε ο Mattijs Wijnmalen, Διευθύνων Σύμβουλος της Vignette Switzerland.
Η Σουηδία έχει το χαμηλότερο ποσοστό θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη, με μόλις 22 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων – σημαντικά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Οι συχνότερες παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας
- Υπερβολική ταχύτητα: Οδήγηση πάνω από το όριο ταχύτητας που ορίζεται για τον συγκεκριμένο δρόμο.
- Οδήγηση υπό επήρεια: Χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ή άλλων ουσιών που επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης.
- Παραβίαση σημάτων: Π.χ. περνώντας με κόκκινο φανάρι ή αγνοώντας πινακίδες STOP.
- Επικίνδυνοι ελιγμοί: Αλλαγή λωρίδας χωρίς σήμα, απότομο φρενάρισμα ή προσπέραση σε απαγορευμένο σημείο.
- Χρήση κινητού: Οδήγηση ενώ μιλάς ή στέλνεις μηνύματα χωρίς hands-free.
- Μη χρήση ζώνης ή κράνους: Για οδηγούς ή επιβάτες σε αυτοκίνητα και μηχανές αντίστοιχα.
- Κατάσταση οχήματος: Οδήγηση με φθαρμένα λάστιχα, χαλασμένα φώτα ή άλλα τεχνικά προβλήματα.
Οι συνέπειες για τους οδηγούς εξαρτώνται από τη σοβαρότητα και τη χώρα. Στην Ελλάδα τα πρόστιμα ξεκινούν από 40-50 ευρώ για μικρές παραβάσεις (π.χ. παρκάρισμα) και φτάνουν σε εκατοντάδες ευρώ, αφαίρεση πινακίδων ή ακόμα και ποινικές διώξεις για σοβαρά παραπτώματα όπως η μέθη.
Προβλήματα στην οδηγική συμπεριφορά και την ασφάλεια
Προ ολίγων μηνών, το Ίδρυμα VINCI Autoroutes δημοσίευεσε τα αποτελέσματα της 4ης έκδοσης της έρευνας για την «Κοινή χρήση του οδικού δικτύου στην Ευρώπη», που έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες και για την οδήγηση στην Ελλάδα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με την Ελλάδα αναδεικνύουν σοβαρά προβλήματα στην οδηγική συμπεριφορά και την ασφάλεια.
Οι παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας είναι εκτεταμένες, με το 67% των οδηγών αυτοκινήτων να δηλώνει ότι περνάει με κόκκινο φανάρι. Η χρήση κινητού εν κινήσει είναι επίσης ανησυχητικά διαδεδομένη: το 81% των οδηγών χρησιμοποιούν το κινητό τους ενώ κινούνται, κάτι που αποσπά την προσοχή τους και αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων.
