Σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον, έμφαση στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας καθώς και της ανταγωνιστικότητας ζητούν από την Ευρωπαϊκή Ενωση οι πολίτες της, ενώ την ίδια ώρα επιθυμούν από το Ευρωκοινοβούλιο να τα θέσει ως προτεραιότητες.
Σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο, η άμυνα και η ασφάλεια (36%) καθώς και η ανταγωνιστικότητα, η οικονομία και η βιομηχανία (32%) αναγνωρίζονται ως οι τομείς που η Ε.Ε. πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο για να ενισχύσει τη θέση της στον κόσμο.
Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα δίνουν προτεραιότητα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας, ενώ ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια (36%).
Παρά το γεγονός πως τα αποτελέσματα για την άμυνα και την ασφάλεια παραμένουν σταθερά συγκριτικά με τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 2024, αυτά της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας αυξήθηκαν κατά πέντε μονάδες. Ακολουθούν οι εξής τομείς: ενεργειακή ανεξαρτησία (27%), επισιτιστική ασφάλεια και γεωργία (25%), εκπαίδευση και έρευνα (23%).
Τα οικονομικά θέματα και τα θέματα ασφάλειας βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή των ζητημάτων τα οποία οι πολίτες επιθυμούν να θέσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως προτεραιότητες.
Τέσσερις στους δέκα αναφέρουν τον πληθωρισμό, την αύξηση των τιμών και το κόστος ζωής (43%), ενώ ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια της Ε.Ε. (31%), η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (31%), η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (29%).
Ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής αποτελούν βασική προτεραιότητα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στην Πορτογαλία (57%), τη Γαλλία (56%), τη Σλοβακία (56%), την Κροατία (54%) και την Εσθονία (54%).
Την ίδια στιγμή, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στην Ελλάδα (52%) υποστηρίζουν πως ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής συνιστούν θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα και ακολουθούν η οικονομία και η δημιουργία θέσεων εργασίας (48%).
Σημαντικότερο ρόλο για την Ε.Ε. για την προστασία στις κρίσεις
Στο μεταξύ, το 66% των Ευρωπαίων πολιτών επιθυμεί η Ε.Ε. να αναλάβει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους ασφαλείας, μία άποψη που είναι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ των ερωτηθέντων νεότερης ηλικίας.
Σε εθνικό επίπεδο, τα αποτελέσματα της έρευνας περί ενός ισχυρότερου ρόλου της Ε.Ε. κυμαίνονται από 87% στη Σουηδία έως 47% στη Ρουμανία και 44% στην Πολωνία.
Στην Ελλάδα, τρεις στους τέσσερις (75%) θεωρούν πως ο ρόλος της Ε.Ε. στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενισχυθεί.
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των πολιτών της Ε.Ε. (74%) πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ιδιότητα του κράτους μέλους. Αυτό είναι το υψηλότερο αποτέλεσμα που έχει καταγραφεί ποτέ για την ερώτηση αυτή σε έρευνα του ευρωβαρομέτρου από τότε που τέθηκε για πρώτη φορά το 1983. Οι ερωτηθέντες αναφέρουν τη συμβολή της Ε.Ε. στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ασφάλειας (35%) ως τον κύριο λόγο για τον οποίο η ιδιότητα του μέλους θεωρείται επωφελής. Όπως και στην προηγούμενη έρευνα, το 65% στην Ελλάδα συνεχίζει να υποστηρίζει πως η χώρα έχει επωφεληθεί από την ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε.
Επιπλέον, σε συντριπτικό ποσοστό οι πολίτες της Ε.Ε. θεωρούν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι περισσότερο ενωμένα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις (89%) και ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάζεται περισσότερα μέσα για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις (76%).
Ακόμα εντυπωσιακότερα είναι τα ποσοστά σε Ελλάδα και Κύπρο, 94% και 95% αντίστοιχα.
Όπως έδειξε η προηγούμενη έρευνα του ΕΚ, ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής είχαν ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως παράμετροι στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές και η οικονομική κατάσταση εξακολουθεί να αποτελεί κύριο μέλημα για πολλούς Ευρωπαίους. Το ένα τρίτο (33%) αναμένει ότι το βιοτικό του επίπεδο θα μειωθεί τα επόμενα πέντε χρόνια, επτά μονάδες περισσότερο από τον Ιούνιο-Ιούλιο του 2024. Αυτό ισχύει για το 53% των ερωτηθέντων στη Γαλλία (+8 ποσοστιαίες μονάδες) και το 47% στη Γερμανία (+15 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο κινούνται Ελλάδα και Κύπρος, με 39% και 32% αντίστοιχα.
Η ειρήνη και η δημοκρατία παραμένουν βασικές αξίες στην Ε.Ε.
Εξετάζοντας τις αξίες που οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να υπερασπιστεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώτες έρχονται η ειρήνη (45%), η δημοκρατία (32%) και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (22%).
Τα αποτελέσματα της ερώτησης αυτής παρέμειναν σταθερά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπογραμμίζοντας την αταλάντευτη υποστήριξη των πολιτών στις ιδρυτικές αξίες και αρχές της Ε.Ε.
Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες θέτουν πρώτη τη ειρήνη με 53% και ακολουθούν το κράτος δικαίου με 33% και η δημοκρατία με 29%.
Τα 2/3 των πολιτών στηρίζουν ισχυρότερο ρόλο για το ΕΚ
Σύμφωνα με τις τάσεις που έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, σε περιόδους κρίσης οι πολίτες προσβλέπουν στην Ε.Ε. για αποφασιστική δράση και λύσεις. Όταν γίνεται αντιληπτό πως η Ε.Ε. συσπειρώνεται και παράγει αποτελέσματα, οι δείκτες υποστήριξης είναι υψηλοί – κάτι που καταγράφεται και σήμερα, με 50% των ερωτηθέντων να έχει θετική εικόνα για την Ε.Ε.
Την τελευταία δεκαετία, αυτή η θετική αντίληψη ήταν υψηλότερη μόνο μία φορά (στο 52%), την άνοιξη του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η θετική εικόνα του ΕΚ παραμένει σταθερή σε υψηλό επίπεδο (41%). Λίγους μήνες μετά την έναρξη της νομοθετικής περιόδου, περισσότεροι από έξι στους δέκα (62%) πολίτες θα ήθελαν να δουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο, μια αύξηση έξι μονάδων σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2024, λίγους μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024.
Θετική συνολικά εκτιμάται η αντίληψη που έχουν Ελληνες και Κύπριοι ερωτηθέντες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε., με ποσοστά 38% και 48%, αντίστοιχα.
Ωστόσο, ουδέτερη είναι η εικόνα που έχει για το ΕΚ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (42%) και την Κύπρο (47%), αν και, με 2 μονάδες αύξηση για την Ελλάδα, το 75% και με 9 μονάδες αύξηση για την Κύπρο, το 94% πιστεύει πως ο ρόλος του ΕΚ είναι πολύ σημαντικός.
Κάλεσμα για δράση
Σχολιάζοντας σχετικά τα αποτελέσματα του ευρωβαρόμετρου η πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα τόνισε ότι «τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων θέλουν η Ε.Ε. να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους. Αυτό είναι ένα σαφές κάλεσμα για δράση, στο οποίο θα ανταποκριθούμε».
«Η Ευρώπη πρέπει να γίνει ισχυρότερη, ώστε οι πολίτες μας να αισθάνονται πιο ασφαλείς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διασφαλίσει ότι κάθε υποβληθείσα πρόταση θα είναι αρκούντως τολμηρή και φιλόδοξη υπό το πρίσμα του σοβαρού επιπέδου των απειλών που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να ορθώσει ανάστημα σήμερα, αλλιώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να την αγνοήσουν αύριο» σημείωσε.
Στοιχεία έρευνας
Το χειμερινό ευρωβαρόμετρο του 2025 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξήχθη από την εταιρεία ερευνών Verian μεταξύ 9 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου 2025 στα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε.
Τα στοιχεία συλλέχθηκαν με κατά πρόσωπο συνεντεύξεις, ενώ χρησιμοποιήθηκαν επιπλέον συνεντεύξεις μέσω βίντεο (CAVI) στην Τσεχία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Μάλτα, την Ολλανδία και τη Σουηδία, με τον συνολικό αριθμό τους να ανέρχεται σε 26.354. Τα αποτελέσματα σε επίπεδο Ε.Ε. σταθμίζονται ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού σε κάθε χώρα.
