«Nomen est omen» έλεγε ένα αρχαίο λατινικό γνωμικό. Σε νέα ελληνικά «το όνομα είναι οιωνός». Η εκδήλωση την περασμένη Τετάρτη στον αύλειο χώρο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας οργανώθηκε για να αποκαλύψει το μνημείο που βαπτίστηκε «Κιβωτός Μνήμης». Εθνικής μνήμης. Η παρουσία, όμως, του Κώστα Καραμανλή και του Αντώνη Σαμαρά στην εκδήλωση με διοργανωτή τον Νίκο Δένδια εμπεριείχε για τους εμπνευστές της και την παραταξιακή μνήμη. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας και οι δύο διακεκριμένοι προσκεκλημένοι με συνολική θητεία σχεδόν δεκαοκτώ ετών στην ηγεσία της παράταξης και περίπου εννέα στην πρωθυπουργία θέλησαν να εκπέμψουν ένα κοινό μήνυμα πως η Νέα Δημοκρατία έχει «ιστορική συνέχεια» σε αντιπαραβολή με την αποϊδεολογικοποίηση την οποία καταλογίζουν στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η νέα κοινή τους εμφάνιση μπορεί να μην είχε αποφασιστεί, αν δεν είχε μεσολαβήσει ο ανασχηματισμός. Λίγες μόλις ημέρες μετά τη μεταπήδηση του Κωστή Χατζηδάκη στο Μέγαρο Μαξίμου, που από πολλούς θεωρήθηκε απονομή «δαχτυλιδιού» από τον πρωθυπουργό στον τέως υπουργό Οικονομικών, η παρουσία Καραμανλή και Σαμαρά ερμηνεύθηκε στο εσωτερικό του κόμματος ως ένα δικό τους άτυπο «δαχτυλίδι» στον έτερο εικαζόμενο δελφίνο, τον Νίκο Δένδια, εγκαινιάζοντας μια συζήτηση περί επόμενης μέρας στη Ν.Δ. που αυτή τη στιγμή είναι σίγουρα πρόωρη, ταυτόχρονα όμως και ζωηρή.
«Στηρίζουν μόνο την παράταξη»
Αν για τον Αντώνη Σαμαρά η προσπάθεια αποδόμησης και εν συνεχεία αποκαθήλωσης του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι φανερή διά γυμνού οφθαλμού εδώ και καιρό, η περίπτωση Καραμανλή παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ο ίδιος, θεωρώντας τον εαυτό του «κλειδοκράτορα» της παράταξης, απέφευγε πάντα «να διαλέξει πλευρά» δημόσια, κρατώντας ισορροπίες και αποστάσεις. Ακόμη και το 2015, η στήριξη που παρείχε στον Ευάγγελο Μεϊμαράκη ήταν σιωπηρή και δεν εκδηλώθηκε στο προσκήνιο. Η παρουσία του στην πρώτη σειρά της εκδήλωσης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας είχε εσωκομματική χροιά. Γι’ αυτό και αποτελεί μία αλλαγή στάσης, το μήνυμα της οποίας γίνεται ακόμη πιο εμφατικό αν αναλογιστεί κανείς πως ο Κωστής Χατζηδάκης υπήρξε σημαντικότατος υπουργός του Καραμανλή. Επί ημερών Χατζηδάκη, άλλωστε, συντελέστηκε η αποκρατικοποίηση της Ολυμπιακής, την οποία οι καραμανλικοί εξακολουθούν να επικαλούνται ως διαπιστευτήριο μεταρρυθμιστικής πολιτικής.
Η «προτίμηση» στον Δένδια από πλευράς Καραμανλή λέγεται πως έχει πολιτικά ελατήρια. Ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να θεωρεί τον υπουργό Αμυνας τον καταλληλότερο από το υπάρχον προσωπικό της Ν.Δ., με πιο ηγετικά χαρακτηριστικά, ενώ διακρίνει σε αυτόν εγγύτερη συγγένεια με «τις αρχές και τις αξίες της παράταξης».
Ο αντίλογος βέβαια εδώ είναι πως «όσο Ν.Δ. είναι ο Δένδιας, άλλο τόσο είναι και ο Κωστής Χατζηδάκης». Ισως, λένε κάποιες πηγές που έχουν περάσει πολλές ώρες συνομιλώντας με τον πρώην πρωθυπουργό, η τεχνοκρατική ψυχρότητα με την οποία ασκεί πολιτική ο Χατζηδάκης –ο οποίος για παράδειγμα δεν είπε λέξη για την υπόθεση των υποκλοπών– δεν ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία του πρώην πρωθυπουργού. Ο ίδιος ο Καραμανλής, πάντως, όταν του είπε κάποιος μετά την εκδήλωση «πρόεδρε, έδωσες δαχτυλίδι στον Δένδια;», αντέδρασε με ένα σιβυλλικό και μάλλον ανόρεχτο χαμόγελο. Το μόνο που ο πρώην πρωθυπουργός λέει ευθέως, σταθερά και αταλάντευτα είναι πως «η Ν.Δ., παρά τα λάθη της, αποτελεί την πιο αξιόπιστη λύση για τη χώρα». Το μήνυμα είναι σαφές: Καραμανλής και Σαμαράς «στηρίζουν την παράταξη, αλλά όχι πλέον τον Κυριάκο Μητσοτάκη».
Οι διαφορές Δένδια – Χατζηδάκη
Ολη πάντως η «γαλάζια Ιερουσαλήμ» γνωρίζει πως Χατζηδάκης και ∆ένδιας παίρνουν θέσεις για την επόμενη μέρα. Με διαφορετικό, όμως, τρόπο. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, πολύ προσεκτικός και χωρίς ποτέ να εκτίθεται δημόσια, φαίνεται πως προτιμά να αποτελέσει, όταν έρθει η ώρα, τη «φυσική συνέχεια» του νυν πρωθυπουργού. Το σενάριο, όμως, της «εν κινήσει» αλλαγής, που υποδαυλίζεται τον τελευταίο χρόνο, έχει χαρακτήρα μόνο καφενειακής συζήτησης.
Στην περίπτωση της ομαλής διαδοχής, ο κ. Χατζηδάκης θα μπορούσε άνετα να είναι υποψήφιος έχοντας προικοδοτηθεί πλέον «με τον βαθμό του αντιπροέδρου» της μητσοτακικής διακυβέρνησης και του θετικού απολογισμού στα υπουργεία όπου υπηρέτησε.
«Κωμικό».Το σενάριο της «εν κινήσει» αλλαγής, που υποδαυλίζεται τον τελευταίο χρόνο, έχει χαρακτήρα μόνο καφενειακής συζήτησης – «είναι κωμικό να συζητούμε για διαδοχή Μητσοτάκη όταν προηγείται πάνω από 10 μονάδες από τον δεύτερο».
«Το γεγονός πως είναι πλέον Νο 2 δεν του προκαλεί μόνο φθορά, όπως νομίζουν οι αντίπαλοί του, αλλά τον ταυτίζει ακόμη περισσότερο με τα θετικά της εξαετούς διακυβέρνησης, που δεν είναι λίγα», λέει πηγή που βλέπει στο πρόσωπο του Χατζηδάκη έναν πολιτικό που μπορεί να σταθεί με επάρκεια στην υψηλότερη θέση.
Από την άλλη, ο Νίκος Δένδιας έχει επιλέξει όλα αυτά τα χρόνια να κρατάει τη διακριτή γραμμή, ώστε να εμφανιστεί όταν έρθει εκείνη η ώρα ως η επόμενη μέρα που δεν εκφράζει τη συνέχεια με ίδιο σύστημα εξουσίας, αλλά «επαναφέρει το κόμμα στις ρίζες του» – θέση πάντως που δεν είναι αυτονόητο ότι θα είναι ακαταμάχητη, αν βρεθεί αντίπαλός του ένας εξ απαλών ονύχων νεοδημοκράτης όπως ο Χατζηδάκης.
Ο υπουργός Αμυνας συναντάει βουλευτές, μιλάει με πιο ευθύ τρόπο και δεν κρύβει ιδιωτικά ότι ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα. Κοινό χαρακτηριστικό ωστόσο και των δύο, παρά τις διαφορές στρατηγικής και ύφους, είναι πως κανείς δεν εκδηλώνει μέχρι στιγμής την πρόθεση να αμφισβητήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που έχει και το μαχαίρι και το καρπούζι.
«Δεν είναι Σημίτης»
Δυνάμει δελφίνος (καθώς ενδιαφερόμενοι για τον νεοδημοκρατικό θρόνο δεν είναι μόνο ο Κωστής Χατζηδάκης και ο Νίκος Δένδιας) λέει στην «Κ» πως «είναι κωμικό να συζητούμε για τη διαδοχή Μητσοτάκη όταν ο πρωθυπουργός προηγείται πάνω από 10 μονάδες από τον δεύτερο». Και πράγματι, παρά τη φημολογία που προκάλεσε η εκκωφαντική αναβάθμιση Χατζηδάκη και τροφοδότησε περαιτέρω η εκδήλωση Δένδια, η πραγματικότητα είναι πως ο πρωθυπουργός κινείται και σχεδιάζει ήδη την τρίτη θητεία του, η οποία βάσει δημοσκοπήσεων μόνο απίθανη δεν είναι. Οσον αφορά το σενάριο περί αλλαγής εν κινήσει, πηγή που γνωρίζει καλά την ιδιοσυγκρασία Μητσοτάκη λέει πως «δεν είναι Σημίτης» και συνεπώς δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πρωθυπουργία και την προεδρία «δίνοντας δαχτυλίδια» όπως ο εκλιπών πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Οι ίδιες πηγές λένε πως το Μαξίμου και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης «δεν ανησύχησαν» από την εκδήλωση με τους πρώην, καθώς ξέρουν πολύ καλά πως «Καραμανλής και Σαμαράς είναι απέναντι», προσθέτοντας πως «παίζουν το τελευταίο τους χαρτί». Η ίδια πηγή προσθέτει με ένα βιτριολικό σχόλιο πως και το 2023 «ο Μητσοτάκης δεν είχε μαζί του τις βαρωνίες του κόμματος» και το αποτέλεσμα ήταν εκκωφαντικό.
Γαβριήλ χωρίς ράσο
Είναι μόνο δύο οι δελφίνοι που συζητούνται; Η απάντηση είναι όχι. Ο 42χρονος, νέος υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης είναι το τρίτο πρόσωπο της σχετικής παραφιλολογίας. Με θετικό απολογισμό και στα δύο υπουργεία που του ανέθεσε ο κ. Μητσοτάκης –το Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Παιδείας– αναλαμβάνει πλέον ένα υπουργείο που κατά κανόνα ηγούνται στελέχη πρώτης γραμμής με πολύ υψηλές βλέψεις. Ο ίδιος όμως επιμένει, σε όποιον τον ρωτάει, πως οι δικές του βλέψεις φτάνουν μέχρι το «τρία στα τρία». Δηλαδή να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία του σε ένα ακόμη χαρτοφυλάκιο. Η απάντηση μοιάζει λογική, καθώς ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι από τους τρεις εκείνος που θέλει τον περισσότερο χρόνο για να γίνει, εάν γίνει, δελφίνος του στέμματος. Πηγή φίλα προσκείμενη στον υπουργό Οικονομικών μιλάει για «ένσημα» που πρέπει να κολλήσει, καθώς μόλις πριν από έξι χρόνια πέρασε στο νεοδημοκρατικό στρατόπεδο. Η πρωτιά του στην Α΄ Αθήνας αποτέλεσε την πρώτη «γαλάζια κολυμβήθρα», αλλά χρειάζεται και άλλα «ένσημα» για ένα κόμμα που οι ρίζες του είναι τόσο βαθιές, όσο τουλάχιστον η μεταπολιτευτική Ελλάδα.
Οπως λέει πάντως η ίδια πηγή, ο Πιερρακάκης θα μπορούσε να είναι ο «Γαβριήλ της πολιτικής», αναφερόμενος στον μητροπολίτη Νέας Ιωνίας που έχει μελλοντικές βλέψεις για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο, αλλά προηγούνται στην επετηρίδα ο Μεσσηνίας και ο Σύρου. Αν τώρα ο Μεσσηνίας είναι ο Δένδιας και ο Σύρου ο Χατζηδάκης, είναι μία άλλη συζήτηση.
Είναι λάθος, πάντως, να θεωρεί κάποιος πως η συζήτηση που έχει αναπτυχθεί αφορά μόνο στελέχη από το κλεινόν άστυ. Από τη Βόρεια Ελλάδα ένα όνομα που αιωρείται είναι του Απόστολου Τζιτζικώστα, που δεν αποκλείεται να αναζητήσει μια δεύτερη ευκαιρία, μετά την εσωκομματική του αποτυχία το 2016. Ο επίτροπος Μεταφορών εστιάζει, πάντως, αποκλειστικά στο τι θα πετύχει στο Κολλέγιο των Επιτρόπων που θα είναι η αποσκευή του όταν φύγει από τις Βρυξέλλες.
Η φουρνιά των 40άρηδων
Aπό την εσωκομματική συζήτηση δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη μια νέα… φρουρά «γαλάζιων» στελεχών, που ήρθε εμφατικά στο προσκήνιο στον τελευταίο ανασχηματισμό και την επόμενη μέρα θα έχει τον ρόλο «λοχαγών» ή και παραπάνω, ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό. Στους πιο παλιούς (αλλά νέους σε ηλικία), Παύλο Μαρινάκη, Νίκη Κεραμέως, Ολγα Κεφαλογιάννη, Σοφία Ζαχαράκη και Βασίλη Κικίλια, προστίθενται ο Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο Χρίστος Δήμας, ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης και ο Γιώργος Κώτσηρας, στελέχη που είναι βέβαιο ότι θα διαδραματίσουν ρόλο στο νεοδημοκρατικό χρηματιστήριο την επόμενη μέρα.
Κεφαλογιάννης και Κυρανάκης είναι μακράν αυτοί με την πιο δύσκολη αποστολή. Συνεπώς η συζήτηση για τον μελλοντικό τους ρόλο είναι σε άμεση εξάρτηση με το έργο που θα καταθέσουν. Από την άλλη, ο Χρίστος Δήμας, φύσει εσωστρεφής, δεν ανοίγεται. Αντιθέτως η Σοφία Ζαχαράκη, στενή φίλη του Κωστή Χατζηδάκη, θεωρείται βέβαιο ότι όταν έρθει εκείνη η ώρα, θα είναι στο πλευρό του νυν αντιπροέδρου.
