«Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται», είναι μία φράση που θα μπορούσε να περιγράψει τις κινήσεις του Εμανουέλ Μακρόν το τελευταίο 24ωρο καθώς η πολιτική κρίση στη Γαλλία βρίσκεται στο ζενίθ της.
Η αιφνιδιαστική παραίτηση του πιστού «στρατιώτη» του γάλλου προέδρου, Σεμπαστιάν Λεκορνί, από τη θέση του πρωθυπουργού 14 ώρες μετά την παρουσίαση του νέου κυβερνητικού σχήματος αποκαλύπτει ότι η επιλογή Μακρόν να παραμένει στην εξουσία χωρίς να έχει – ή να μπορεί να δημιουργήσει – κοινοβουλευτική πλειοψηφία παρασέρνει τη Γαλλία σε πολιτικό αδιέξοδο.
Αυτή τη φορά ο πρωθυπουργός άντεξε μόλις 27 ημέρες στην «ηλεκτρική καρέκλα» του επικεφαλής της κυβέρνησης, καθώς τα βέλη ήρθαν και εκ των έσω. Η δεξιά των Ρεπουμπλικανών που συμμετέχει εδώ και ένα χρόνο στις βραχύβιες κυβερνήσεις που σχηματίζει ο Μακρόν, σήκωσε κεφάλι και αμφισβήτησε τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης.
Μετά από ώρες αφωνίας ο γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι καλεί εκ νέου τον Λεκορνί και του αναθέτει το καθήκον να διερευνήσει την πιθανότητα συμβιβασμών με άλλα κόμματα εντός 48 ωρών. «Αλλιώς» είπε «θα αναλάβει τις ευθύνες του». Ο Λεκορνί πάντως αφού δέχτηκε το νέο καθήκον διέρρευσε ότι δεν προτίθεται να αναλάβει ξανά την πρωθυπουργία ακόμα κι αν καταφέρει έναν συμβιβασμό.
Φίλια πυρά
Ο Μακρόν βρίσκεται στο στόχαστρο ακόμα και των μέχρι πρότινος συνοδοιπόρων του. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην πρωθυπουργού του, Γκαμπριέλ Ατάλ:
«Δεν καταλαβαίνω πλέον τις αποφάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Έγινε η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και από τότε λαμβάνονται αποφάσεις που δείχνουν μια μορφή εμμονής στο να κρατά τον έλεγχο».
Η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης το 2024 από τον Εμανουέλ Μακρόν μετά την κατάρρευση που υπέστη το κόμμα του στις Ευρωεκλογές, οδήγησε σε ακόμα πιο συντριπτική ήττα τον γάλλο πρόεδρο που είδε την παράταξή του να έρχεται τρίτη μετά τον συνδυασμό του Νέου Λαϊκού Μετώπου και της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης.
Αποτέλεσμα αυτής της κίνησης – που προκάλεσε όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια στον διεθνή Τύπο για την οξυδέρκεια του γάλλου πολιτικού – ήταν μία απόλυτα τριχοτομημένη Βουλή χωρίς εύκολα περιθώρια συνεργασιών στην οποία καθρεφτιζόταν η βαθιά πόλωση της γαλλικής κοινωνίας.
Προσκολλημένος στην προεδρική καρέκλα
Η επιμονή έκτοτε του Μακρόν να διατηρεί την εξουσία διορίζοντας κυβερνήσεις μειοψηφίας της αρεσκείας του, που δεν εκπροσωπούν τη λαϊκή βούληση, έχει δείξει τα όριά της.
Η προσήλωσή του στην εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης ατζέντας έχει ξεσηκώσει μεγάλες αντιδράσεις στη γαλλική κοινωνία που βλέπει στον γάλλο πρόεδρο έναν αυταρχικό ηγέτη που θέλει πάση θυσία να παραμείνει στην εξουσία για να ικανοποιήσει τα συμφέροντα της ελίτ.
Η ιστορικών διαστάσεων γενική απεργία της 18ης Οκτωβρίου προκάλεσε πολιτικά αποτελέσματα πριν ακόμα πραγματοποιηθεί. Ο προηγούμενος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, παραιτήθηκε λίγες ημέρες πριν καθώς δεν είχε καταφέρει να εξασφαλίσει τη συναίνεση του Σοσιαλιστικού Κόμματος στον προϋπολογισμό λιτότητας που προέβλεπε μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 44 δισ.
Ένα εκατομμύριο γάλλοι υποδέχτηκαν τον νέο πρωθυπουργό στους δρόμους κάνοντας σαφές ότι δεν είναι καλοδεχούμενος. Η πιθανή συμμαχία με τους Σοσιαλιστές δυναμιτίστηκε και πλέον και οι Ρεπουμπλικανοί εμφανίζονται επίσης αποστασιοποιημένοι από τον γάλλο πρόεδρο.
Οι αγορές που έχουν αρχίσει να δείχνουν τα δόντια τους εδώ και καιρό απέναντι στη γαλλική οικονομία, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο παρατεταμένης ακυβερνησίας που θα σημαίνει ότι η Γαλλία δεν θα μπορέσει να περάσει εγκαίρως έναν προϋπολογισμό μείωσης των δημοσίων δαπανών, με το χρέος και το έλλειμμα να αυξάνονται.
Οι επιλογές για τον Μακρόν από εδώ και πέρα είναι συγκεκριμένες και καμία από αυτές δεν προσφέρει άμεση διέξοδο από την πολιτική κρίση.
Τα τέσσερα σενάρια
Το πρώτο σενάριο είναι ο Μακρόν να ακολουθήσει τη συνηθισμένη συνταγή διορισμού ενός πρωθυπουργού της αρεσκείας του, που όμως δεν υπάρχει λόγος για να μην οδηγήσει σε ακόμα μία αποτυχία.
Το δεύτερο σενάριο είναι να διαλέξει έναν πρωθυπουργό από το στρατόπεδο της λεγόμενης κεντροαριστεράς. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει δηλώσει πολλές φορές τη διαθεσιμότητά του να προσφέρει τις υπηρεσίες του αν ο Μακρόν επιλέξει πρωθυπουργό από τις τάξεις του. Έτσι θα μπορούσε να ψηφίσει έναν προϋπολογισμό λιτότητας – έστω πιο περιορισμένης από αυτή που έχει προταθεί έως τώρα.
Ένας ακόμα όρος που θέτουν οι Σοσιαλιστές είναι να καταργηθεί η αμφιλεγόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση που ο Μακρόν πέρασε με διάταγμα πριν από δύο χρόνια. Οι σχέσεις των Σοσιαλιστών με την αριστερά της Ανυπότακτης Γαλλίας, έχουν διαρραγεί αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2024 και η συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου φυλορροεί, καθώς έχουν σχηματιστεί διαφορετικέ στρατηγικές αντιμετώπισης της πολιτικής κρίσης.
Παρά την προθυμία των Σοσιαλιστών, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει απορρίψει πολλές φορές τον διορισμό ενός πρωθυπουργού από την «κεντροαριστερά» ενώ και οι Ρεπουμπλικανοί δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να δεχτούν μία τέτοια παραχώρηση.
Το τρίτο σενάριο είναι να προχωρήσει στη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη νέων εκλογών. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια το κόμμα του Μακρόν πιθανότατα θα υποστεί ακόμα πιο συντριπτική ήττα, ενώ σίγουρη αναμένεται να είναι η φθορά για τη δεξιά των Ρεπουμπλικανών και τους Σοσιαλιστές που είναι τα κόμματα που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε κυβερνήσεις συνεργασίας για να προχωρήσουν δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις.
Σεμπαστιάν Λεκρονί: Ο πιο βραχύβιος πρόεδρος στην ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας
Γαλλικά και διεθνή ΜΜΕ γράφουν ότι η προσφυγή στις κάλπες θα μπορούσε να ενισχύσει την «Ανυπότακτη Γαλλία» και τον ακροδεξιό «Εθνικό Συναγερμό», ενώ ο σχηματισμός κυβέρνησης πλειοψηφίας θα είναι και σε αυτή την περίπτωση αμφίβολος.
Το τέταρτο σενάριο είναι ο Μακρόν να υποβάλει την παραίτησή του και να γίνουν προεδρικές εκλογές, που κανονικά είναι προγραμματισμένες για το 2027, όπως του ζητά η «Ανυπότακτη Γαλλία». Αυτό όμως απορρίπτεται από το περιβάλλον του προέδρου με πολλούς να εκτιμούν ότι ο Μακρόν είναι αποφασισμένος να εκτροχιάσει την πολιτική ζωή της Γαλλίας παρά να παραιτηθεί.
Μερίδα του γαλλικού Τύπου μάλιστα, φαίνεται να πιστεύει ότι ο Μακρόν θα ρισκάρει με το να πάρει την εξουσία η ακροδεξιά για να επιστρέψει ο ίδιος ως σωτήρας στις μεθεπόμενες προεδρικές εκλογές, αν και ένα τέτοιο σενάριο αγνοεί πλήρως όχι μόνο τη δυναμική της πολιτικής διαδικασίας αλλά και το πώς είναι πλέον καταγεγραμμένος ο γάλλος πρόεδρος στη συνείδηση της γαλλικής κοινωνίας που δεν κρύβει την αυξανόμενη δυσαρέσκειά της τόσο στις κάλπες όσο και στους δρόμους.
