Πυρετώδεις είναι οι διαβουλεύσεις για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα καθώς σήμερα, τρίτη μέρα συνομιλιών, αναμένεται να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο οι αντιπροσωπείες των ΗΠΑ, της Τουρκίας και του Κατάρ που μαζί με το Κάιρο έχουν αναλάβει τον ρόλο των μεσολαβητών ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς.
Το μήνυμα που εκπέμπεται από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές είναι αισιόδοξο, ωστόσο είναι σαφές ότι υπάρχουν αρκετά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για να σημειωθεί πρόοδος. Οι πάντες δηλώνουν ότι στηρίζουν το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ το οποίο όμως έχει αρκετά θολά σημεία.
Η Χαμάς ζητά να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την οριστική αποχώρηση όλων των ισραηλινών στρατιωτών από τη Γάζα
Ένα από τα ζητήματα που «κολλάει» κάθε προσπάθεια διαπραγματεύσεων μέχρι τώρα, είναι η απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα. Το σχέδιο του Τραμπ δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τον θύλακα και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αξιοποίησε αυτό το «κενό» για να δηλώσει ότι το Ισραήλ θα παραμείνει για πολλά χρόνια στα παλαιστινιακά εδάφη δημιουργώντας μία στρατιωτική περίμετρο στον θύλακα.
Η Χαμάς από τη μεριά της ζητά να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την οριστική αποχώρηση όλων των ισραηλινών στρατιωτών από τη Γάζα, που θα μπορούσε να συμπίπτει χρονικά με την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων.
Αίγυπτος και Κατάρ φαίνεται να συμφωνούν με τη θέση της Χαμάς για την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και προσπαθούν να προετοιμάσουν ένα σχετικό λεπτομερές σχέδιο το οποίο ελπίζουν να υιοθετηθεί από τις ΗΠΑ.
Θα πιέσουν οι ΗΠΑ το Ισραήλ;
Τις δύο προηγούμενες ημέρες των διαπραγματεύσεων οι δύο πλευρές παρουσίασαν τις θέσεις τους αλλά δεν έγινε καμία πρόοδος καθώς όλοι αναμένουν την αντιπροσωπεία της ΗΠΑ. Ο αμερικανός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, θα συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις σήμερα προκειμένου να ξεκαθαρίσουν, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, τα θολά σημεία πριν επιτευχθεί η συμφωνία
Ο Sami Al-Arian, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Zaim της Κωνσταντινούπολης, επισημαίνει στο Al Jazeera ότι το Ισραήλ θέλει την απελευθέρωση των ομήρων χωρία καμία άλλη δέσμευση ενώ η Χαμάς ζητά εγγυήσεις ότι ο ισραηλινός στρατός δεν θα επιτεθεί ξανά στη Γάζα παραβιάζοντας τη συμφωνία όπως έχει ήδη κάνει δύο φορές κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων χρόνων.
Την Τρίτη, ο Τραμπ απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τις εγγυήσεις που θα παράσχει στους Άραβες εταίρους του για να διασφαλίσει ότι το Ισραήλ δεν θα επαναλάβει την επίθεσή του μετά την απελευθέρωση όλων των ομήρων. «Μόλις επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, αν συμβεί», είπε, «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν. Έχουμε μεγάλη δύναμη για να διασφαλίσουμε ότι όλοι θα τηρήσουν τη συμφωνία», πρόσθεσε χωρίς να αναφέρει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Ανταλλαγή κρατουμένων
Ένα άλλο ζήτημα που φαίνεται να αποτελεί σημείο τριβής είναι η ανταλλαγή κρατουμένων και ομήρων. Στο σχέδιο του Τραμπ αναφέρεται ότι θα απελευθερωθούν 250 από τους 290 Παλαιστίνιους κρατούμενους που βρίσκονται σε ισόβια κράτηση στις ισραηλινές φυλακές.
Η Χαμάς παρέδωσε σήμερα έναν κατάλογο με αυτούς που ζητά να απελευθερωθούν με κριτήριο τον χρόνο που έχει περάσει ο κάθε κρατούμενος στη φυλακή. Ανάμεσά τους βρίσκονται ηγετικές μορφές της Παλαιστίνης, με πιο εμβληματική αυτή του Μαρουάν Μπαργούτι (σύμφωνα με τη Wall Street Journal), του πιο δημοφιλούς πολιτικού που πολλοί χαρακτηρίζουν ως τον παλαιστίνιο Νέλσον Μαντέλα.
Η Χαμάς ζητά επίσης να επιστραφούν στη Γάζα οι σοροί των ηγετών της, Γιαχία και Μοχάμεντ Σινουάρ που είχαν δολοφονηθεί από το Ισραήλ.
Το Τελ Αβίβ θέλει να αποφασίσει μόνο του για το ποιους κρατούμενους θα ανταλλάξει με τους 48 ομήρους (οι 20 εκ των οποίων εκτιμάται ότι είναι ακόμα ζωντανοί) και είναι αρνητικό στο να απελευθερώσει ηγέτες των Παλαιστινίων, αναφέρει η Haaretz.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή ο Γουίτκοφ θα επιχειρήσει να βρει μια συμβιβαστική φόρμουλα, όπως η παραχώρηση ενός μερικού βέτο στο Ισραήλ για τον κατάλογο των κρατουμένων που θα απελευθερωθούν.
Διαφωνία για τους όρους του αφοπλισμού της Χαμάς
Αν και εφόσον υπάρξει συμφωνία πάνω στα ζητήματα της ανταλλαγής κρατουμένων, της απελευθέρωσης των ομήρων, της απόσυρσης των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα τότε φαίνεται πως θα συζητηθούν τα υπόλοιπα ζητήματα που αφορούν τον αφοπλισμό της Χαμάς και τη διακυβέρνηση της μεταπολεμικής Γάζας.
Το Ισραήλ επιμένει δημοσίως ότι για να υπάρξει εκεχειρία θα πρέπει η Χαμάς να αφοπλιστεί αλλά αξιωματούχοι της οργάνωσης αναφέρουν ότι αυτό θα προκύψει σε βάθος χρόνου συνδέοντας αυτή την επιλογή με τη σύσταση παλαιστινιακού κράτους.
Μιλώντας στο Drop Site News, ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Μούσα Αμπού Μαρζούκ κάλεσε το Ισραήλ να «μειώσει πολύ τις προσδοκίες του σε αυτό το θέμα».
Αναφορικά με το ποιοι θα αναλάβουν τη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας η Χαμάς έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι η αρμόδια για να απαντήσει καθώς το θέμα αυτό θα χρειαστεί να το συναποφασίσουν όλες οι παλαιστινιακές παρατάξεις.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Αιγυπτιακής Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών που μίλησε στο SkyNewArabia, το Κάιρο κατάφερε να καταλήξει σε συμφωνία μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής και των παλαιστινιακών παρατάξεων σχετικά με τη σύσταση μιας 15μελούς τεχνοκρατικής επιτροπής που θα εκπροσωπεί διάφορα παλαιστινιακά κόμματα.
Η στάση των μεσολαβητών
Αίγυπτος, Κατάρ και Τουρκία φαίνεται πως συμφωνούν αυτή τη στιγμή ότι χρειάζονται εγγυήσεις από τις ΗΠΑ ότι το Ισραήλ δεν θα επαναλάβει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του στη Γάζα και ότι θα σεβαστεί τη συμφωνία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που όπως είπε κλήθηκε από τον Τραμπ να βοηθήσει στις διαπραγματεύσεις ασκώντας την επιρροή του στη Χαμάς, ανέφερε ότι το Ισραήλ παραμένει το βασικό εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνίας.
«Η ειρήνη δεν είναι ένα πουλί με ένα μόνο φτερό. Το να ρίχνουμε όλο το βάρος για την επίτευξη της ειρήνης στη Χαμάς και τους Παλαιστίνιους δεν είναι μια δίκαιη, σωστή ή ρεαλιστική προσέγγιση», είπε ο Ερντογάν.
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επίτευξη συμφωνίας και κάλεσε τον Τραμπ να πάει στην Αίγυπτο για να την υπογράψει εάν καταφέρει να την κλείσει.
Ο Αιγύπτιος επικεφαλής της ΚΥΠ, Ντίαα Ρασβάν, είπε ακόμα ότι οι εγγυήσεις από τις ΗΠΑ είναι απαραίτητες καθώς διαφορετικά «είναι αδύνατο να προβλεφθεί η συμπεριφορά του Νετανιάχου μετά την απελευθέρωση των ομήρων, ζωντανών ή νεκρών» και προειδοποίησε ότι η επιστροφή σε στρατιωτικές επιχειρήσεις και στην πολιτική του εκτοπισμού του πληθυσμού θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια σοβαρή περιφερειακή απειλή.
Οι μεσολαβήτριες χώρες φαίνεται πως θα προσπαθήσουν να πιέσουν για την επίτευξη της πρώτης φάσης της συμφωνίας, όπως επιθυμεί και ο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και να εξασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει επανάληψη των εχθροπραξιών ασκώντας ταυτόχρονα πίεση στη Χαμάς και τις υπόλοιπες παλαιστινιακές παρατάξεις να γίνουν πιο «διαλλακτικές» σε σχέση με μια συγκεκριμένη δέσμευση για παλαιστινιακό κράτος.
Σύμφωνα με αναλυτές οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να κορυφωθούν από σήμερα έως το Σάββατο. Στο μεσοδιάστημα το Ισραήλ δεν έχει σταματήσει ούτε μία μέρα από το να βομβαρδίζει τη Γάζα και να εξαπολύει επιθέσεις στη Δυτική Όχθη, ενώ οι Παλαιστίνιοι περιμένουν με αγωνία και επιφύλαξη ένα καλό νέο.
Με πληροφορίες από Al Jazeera, Haaretz και Wall Street Journal
