«Δεν θα συγχωρήσουμε περαιτέρω καθυστέρηση» είναι το αυστηρό μήνυμα του Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοούμενων στην κυβέρνηση του Ισραήλ, έπειτα από 22 και πλέον μήνες μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς και την έκτοτε διαρκή αιματοχυσία και ανθρωπιστική καταστροφή στη Λωρίδα της Γάζας.
«Η απόλυτη πλειοψηφία του ισραηλινού λαού θέλει να φέρει πίσω τα αγαπημένα μας πρόσωπα», επεσήμαναν τα μέλη του σε ανακοίνωσή τους την Κυριακή, οργανώνοντας για την Τρίτη (26/8) ακόμη μια μεγάλη διαδήλωση.
Την ονόμασαν εθνική «ημέρα αγώνα».
«Η σκόπιμη καθυστέρηση στην υπογραφή συμφωνίας για την επιστροφή των ομήρων αντιβαίνει στη λαϊκή βούληση και στις θεμελιώδεις αξίες μας», ανέφεραν.
«Ακούστε τον λαό. Βάλτε τέλος σε αυτόν τον πόλεμο και φέρτε τους όλους πίσω».
Παρά ωστόσο την κατακραυγή εντός και εκτός του Ισραήλ, παρά το νέο κύμα αρνητών στράτευσης και τις ηχηρές προειδοποιήσεις ακόμη και του αρχηγού των ενόπλων -αποκαλούμενων «αμυντικών»- δυνάμεων της χώρας (IDF) για εξάντληση του στρατεύματος από τους διαρκείς πολέμους, στο «ζύγι» του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δείχνει να μετράει πάνω απ’ όλα η πολιτική επιβίωσή του.
Εξαρτώμενος από τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς εταίρους του -εν μέσω διεθνούς εντάλματος σε βάρος του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αλλά και της συνεχιζόμενης δίκης του για διαφθορά στο Ισραήλ- απορρίπτει ακόμη και την επίσημη κήρυξη λιμού από τον ΟΗΕ στην Πόλη της Γάζας.
Αντίθετα, έχει εγκρίνει το σχέδιο για την κατάληψή της και μαζί με αυτή του συνόλου της μαρτυρικής Λωρίδας της Γάζας, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τις ζωές εκατομμυρίων άμαχων Παλαιστινίων και των περίπου 20 εν ζωή εναπομεινάντων ομήρων (σε σύνολο 49) για να πετύχει αυτό που δεν έχει καταφέρει σε σχεδόν δύο χρόνια πολέμου: την «ολοκληρωτική ήττα» της Χαμάς.
Αλυσοδεμένοι διαδηλωτές έξω από το σπίτι του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ζητώντας άμεση συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς και την απελευθέρωση των ομήρων (REUTERS/Ronen Zvulun)
Κατακραυγή εκτός, αντίσταση εντός
Παγίως με την ανοχή και την πλήρη -έως τώρα- στήριξη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, η κυβέρνηση του Ισραήλ βάζει παράλληλα τα τελευταία «καρφιά» στο «φέρετρο» της λύσης των δύο κρατών, με το παράνομο σχέδιο περαιτέρω εποικισμού και διχοτόμησης της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, εν μέσω κύματος προαναγγελιών στη Δύση για αναγνώριση της Παλαιστίνης τον Σεμπτέμβριο.
Επιτιθέμενος φραστικά κατά ξένων ηγετών, όπως συνέβη π.χ. με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο Νετανιάχου επικρίνει τις σχετικές αποφάσεις τους ως «υποδαύλιση του αντισημιτισμού» και «ανταμοιβή της τρομοκρατίας της Χαμάς».
Ποντάρει στην -επίσης σταθερή έως τώρα- απροθυμία κρατών και στον διχασμό μπλοκ, όπως στην ΕΕ, ως προς την επιβολή κυρώσεων για τις κατάφωρες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τη δική του κυβέρνηση, της πιο ακροδεξιάς στα χρονικά του Ισραήλ.
Όμως στη χώρα του το κλίμα γίνεται όλο και πιο τοξικό, πιο τεταμένο.
Το κόστος των ατέρμονων πολέμων πλέον συσσωρεύεται. Και δη στην κοινωνία.
Αν και το αντιπολεμικό αίσθημα δείχνει να περιορίζεται κυρίως στην τύχη των ομήρων, το θέμα αποτελεί ανοιχτή πληγή.
Στο «κάδρο» βρίσκεται πια και η κόπωση έπειτα σχεδόν μια διετία πολέμων σε πολλαπλά μέτωπα.
Τώρα, η προωθούμενη δεύτερη φάση της επιχείρησης «Άρματα του Γεδεών» για την κατάληψη της Πόλης της Γάζας κινδυνεύει να ρίξει τα εξαντλημένα στρατεύματα σε μια «παγίδα θανάτου», όπως φέρεται να προειδοποίησε o ίδιος ο Αρχηγός του Επιτελείου των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, Εγιάλ Ζαμίρ.
Γίνεται λόγος για αυξημένες αρνήσεις στράτευσης στις τάξεις των εφέδρων, οι αντιρρησίες συνείδησης γνωστοποιούν όλο και πιο συχνά δημόσια τις θέσεις τους -παρά τις φυλακίσεις- και η σύγκρουση για τη στρατιωτική θητεία των υπερορθόδοξων Εβραίων δεν λέει να κοπάσει.
Όλα αυτά εν μέσω στρατηγικής ασάφειας από μια πολιτική ηγεσία που έχει αρχίσει πια να έρχεται σε μετωπική σύγκρουση ακόμη και με την «κεφαλή» του στρατεύματος, που αποτελεί προσωπική επιλογή του Νετανιάχου.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε πρόσφατη ομιλία στην Ιερουσαλήμ (REUTERS/Ronen Zvulun/Pool/File Photo)
Επαναλαμβανόμενο μοτίβο
Υπό αυξανόμενη πίεση, ο Νετανιάχου ανακοίνωσε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ότι έδωσε «οδηγίες» για έναρξη «άμεσων» συνομιλιών για την απελευθέρωση όλων των ομήρων, «με όρους αποδεκτούς από το Ισραήλ», την ίδια ώρα που μιλούσε για «έγκριση» των επιχειρησιακών σχεδίων κατάληψης της Πόλης της Γάζας.
Σε αντίθεση με την νέα πρόταση 60ημερης κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωση των ομήρων σε δύο στάδια -την οποία παρουσίασαν η Αίγυπτος και το Κατάρ, η Χαμάς την έχει ήδη αποδεχθεί και η κυβέρνηση Τραμπ λέει ότι (ακόμη) την εξετάζει- ο Νετανιάχου θέλει απελευθέρωση όλων των ομήρων, πλήρη ισραηλινό έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και παράδοση της Χαμάς.
Επί της ουσίας, δημιουργεί σκηνικό διαπραγματευτικού αδιεξόδου, με όρους που η Χαμάς δεν θα αποδεχτεί ποτέ.
Προσφέροντας πολιτική κάλυψη στον Νετανιάχου -«ήρωα πολέμου» τον αποκαλεί- ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ έγραψε προ εβδομάδας στην πλατφόρμα του Truth Social ότι οι εναπομείναντες όμηροι θα επιστρέψουν «μόνο όταν η Χαμάς καταστραφεί».
Το βράδυ της Δευτέρας, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, εξέφρασε την εκτίμηση ότι «μέσα στις επόμενες δύο με τρεις εβδομάδες» ο πόλεμος στη Γάζα θα φτάσει σε «οριστικό τέλος». Δεν εξήγησε πώς.
Αλλά δεν είναι καν η πρώτη φορά που το λέει αυτό.
Επικαλούμενος πηγές στην Ουάσιγκτον, ο Χάιμ Λέβινσον της Haaretz έγραψε τις προάλλες ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ «δεν δείχνει να θέλει να εμπλακεί, αφήνοντας την απόφαση για μια συμφωνία [κατάπαυσης του πυρός] στα χέρια του Ισραήλ».
Εάν όμως «αντιληφθεί ότι η υποστήριξή του στον Νετανιάχου ωθεί το τέλος του πολέμου ακόμη πιο μακριά, τότε θα την επιβάλει».
Το εάν, πότε και πως μένει να φανεί.
Το σίγουρο είναι ότι δεν θέλει να ρίξει στα «βράχια» τον φίλο του «Μπίμπι», με τον οποίο επαναχαράσσουν τον χάρτη της Μέσης Ανατολής.
Η ώρα του «λογαριασμού»
Τραγική ειρωνεία, αυτός ο μήνας σηματοδοτεί 20 χρόνια από τη μονομερή «αποδέσμευση» του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας.
Όπως συμβαίνει σήμερα με την εκ νέου κατοχής της, έγινε χωρίς σαφές στρατηγικό σχέδιο για την «επόμενη μέρα».
«Από το Βιετνάμ μέχρι το Αφγανιστάν και τη Γάζα, οι σύγχρονοι πόλεμοι που διεξάγονται χωρίς πολιτικές λύσεις τείνουν να παρασύρουν τους κατακτητές τους σε ηθική παρακμή, μειώνοντας τα οφέλη», γράφει στην έγκριτη εφημερίδα Haaretz ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, νυν αντιπρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Ειρήνης του Τολέδο, Σλόμο Μπεν-Αμι.
Πέρα από τη δίκη του για διαφθορά και το διεθνές ένταλμα σύλληψής σε βάρος του, ο Νετανιάχου βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με συσσωρευόμενες προκλήσεις.
Τα περιθώρια ελιγμών στην εξωτερική πολιτική συρρικνώνονται, καθώς μετατρέπει το Ισραήλ σε κράτος-παρία.
Στο εσωτερικό της χώρας η λαϊκή οργή διογκώνεται, η πόλωση βαθαίνει και η κοινωνική αστάθεια εντείνεται, ενόσω ο ίδιος προσπαθεί να αποφύγει την κατάρρευση της κυβέρνησής του, αλλά και μια εις βάθος έρευνα για τους λόγους που οδήγησαν -επί της πρωθυπουργίας του- στη μεγαλύτερη αποτυχία του μηχανισμού ασφαλείας, με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023.
Ακόμη κι εάν αν το Ισραήλ καταφέρει να αποδυναμώσει στρατιωτικά περαιτέρω τη Χαμάς μέσω μιας νέας επίθεσης στη Γάζα -που σύμφωνα με το ραδιόφωνο του στρατού θα μπορούσε «να συνεχιστεί έως το 2026» (χρονιά εκλογών στο Ισραήλ, το αργότερο έως τον μεθεπόμενο Οκτώβριο)- η κυβέρνηση Νετανιάχου θα συνεχίσει να καταγγέλλεται, ακόμη και από ισραηλινές οργανώσεις, για «γενοκτονία».
Αυτό, ενόσω δημιουργεί μια «κληρονομιά» μίσους, διατηρεί ανοιχτούς περιφερειακούς «λογαριασμούς» και «δηλητηριάζει» τις σχέσεις με τους Άραβες γείτονές του, νυν και εν δυνάμει μελλοντικά συμμάχους.
Όσο για τον Ντόναλντ Τραμπ, που με την υποστήριξή του στον Νετανιάχου «είναι τώρα το κύριο εμπόδιο για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα», επισημαίνει ο αρθρογράφος της Haaretz, Γκίντεον Λεβί: «η θέση του είναι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης και όχι στην τελετή απονομής των Νόμπελ».
