Στους κρύους δρόμους του Ουλμ, στη Γερμανία, μικρά καταφύγια από ξύλο και ατσάλι, έκαναν την εμφάνισή τους σε πάρκα και πλατείες, για να προστατεύουν άστεγους από το ψύχος. Αυτές οι κάψουλες (Ulmer Nest, Φωλιά της Ουλμ), σχεδιασμένες για να υποστηρίζουν τους ανθρώπους στις κρύες νύχτες του χειμώνα, είναι πράγματι μια σανίδα σωτηρίας.
Προσφέρουν μια εναλλακτική λύση, καλύπτοντας ένα κενό για μια ομάδα αστέγων που παραμένει εκτός του συστήματος φιλοξενίας
Υπάρχουν δύο τύποι καταφυγίων: το ένα θυμίζει μικρό σπιτάκι, ενώ το άλλο έχει τη διαφορετικά χαρακτηριστικά και περιγράφεται ως «κελί ύπνου».
Καινοτομία και πρακτικότητα
Με μια πρώτη ματιά, στη δεύτερη εκδοχή, παρατηρούμε μια μικρή, φουτουριστική κάψουλα κατασκευασμένη από ξύλο και ατσάλι. Το εσωτερικό της προσφέρει έναν εντυπωσιακό συνδυασμό ζεστασιάς, ιδιωτικότητας και τεχνολογίας.
Είναι αδιάβροχα, διαθέτουν θερμομόνωση και μπορούν να φιλοξενήσουν έως και δύο άτομα ή ένα άτομο με κατοικίδιο/αποσκευές. Είναι εξαιρετικά εύκολα στη χρήση και η πρόσβαση είναι άμεση, χωρίς την ανάγκη συμπλήρωσης εντύπων. Ο σχεδιασμός είναι φιλικός προς το περιβάλλον και οικονομικός, αποδεικνύοντας ότι η βιωσιμότητα μπορεί να συμβαδίζει με την ευαισθησία.
Στο εσωτερικό, υπάρχει παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της θερμοκρασίας, της υγρασίας, των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα μέσω αισθητήρων. Τα δεδομένα μεταδίδονται σε μια ασφαλή εφαρμογή που στέλνει ειδοποιήσεις στους υπαλλήλους της πόλης σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά.
Η τελευταία εκδοχή του καταφυγίου Ulmer Nest
Η φήμη τους ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο
Ξεκίνησαν ως πιλοτικό πρόγραμμα με τα πρώτα πρωτότυπα καταφύγια να εγκαθίστανται τον χειμώνα του 2020. Από τότε μέχρι σήμερα η ομάδα σχεδιασμού λαμβάνει συνεχώς ανατροφοδότηση από τους χρήστες και τους κοινωνικούς λειτουργούς για να βελτιώσει την ανθεκτικότητα, την ενεργειακή απόδοση και την ευκολία χρήσης.
Η εξέλιξή του επικεντρώθηκε στη συνεχή βελτίωση με βάση την πρακτική χρήση.
Κατά την ανάπτυξη του πρωτοτύπου, η ομάδα πραγματοποίησε διεξοδική έρευνα για να αποκτήσει καλύτερη εικόνα των ατόμων που θα χρησιμοποιούσαν το καταφύγιο. Διαπίστωσαν ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι δεν μπορούν να μείνουν σε δομές για άστεγους. Αυτοί οι λόγοι ξεκινούν από την απροθυμία των ατόμων να χωριστούν από το σκύλο τους έως τον φόβο για εγκληματικότητα και βία.
Κέρδισαν την προσοχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποσπώντας κολακευτικά σχόλια.
Η πρωτοβουλία είναι αξιέπαινη, ευρηματική και σίγουρα ακουμπά στον άνθρωπο. Προωθεί την εικόνα της κοινωνικής ευαισθησίας και της αλληλεγγύης σε δύσκολους καιρούς.
Το πρόβλημα παραμένει
Όμως, τα Ulmer Nest εξυπηρετούν εν μέρει ένα κοινωνικό πρόβλημα, δεν «ξεριζώνουν» το δομικό πρόβλημα της αστεγίας. Η Γερμανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα (με εκτιμώμενους πάνω από 530.000 ανθρώπους σε κατάσταση αστεγίας ή προσωρινής φιλοξενίας).
Ο αριθμός των ανθρώπων που συμπεριλαμβάνονται στις επίσημες στατιστικές ως άστεγοι στη Γερμανία παρουσίασε απότομη αύξηση το 2023. Η γερμανική κυβέρνηση τονίζει ότι η αύξηση οφείλεται κυρίως στη έλευση περίπου 137.000 Ουκρανών που φιλοξενούνται σε δομές προσωρινής στέγασης προσφύγων.
Όπως και σε άλλες χώρες έτσι και στη Γερμανία, η αστεγία, αποτελεί δομικό πρόβλημα που συνδέεται με την κρίση της στέγασης και την κοινωνική απομόνωση.
Τα πρώτα καταφύγια Ulmer Nest
Έλλειψη προσιτής στέγης
Από τα διαθέσιμα στοιχεία παρατηρούμε μεγάλη έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγης.
- Η Γερμανία χρειάζεται περίπου 400.000 νέες κατοικίες ετησίως, αλλά κατασκευάζονται σημαντικά λιγότερες.
- Τα ενοίκια σε πολλές γερμανικές πόλεις έχουν αυξηθεί ραγδαία (π.χ., 40% έως 70% την περίοδο 2015-2024), καθιστώντας αδύνατη τη διατήρηση στέγης για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
- Εκτιμάται επίσης ότι περίπου το 30% των ανθρώπων που ζουν μόνιμα στον δρόμο αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή εξαρτήσεων.
- Ένας μεγάλος αριθμός ατόμων σε προσωρινή φιλοξενία είναι πρόσφυγες (π.χ., από Ουκρανία, Συρία, Αφγανιστάν) που δυσκολεύονται να ενταχθούν για πολλούς και ποικίλους λόγους.
Τα Ulmer Nest αποτελούν μια κάποια λύση όμως για να λυθεί το πρόβλημα απαιτούνται συνολικές πολιτικές που εστιάζουν στην πρόληψη, τη μόνιμη στέγαση και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών του κοινωνικού αποκλεισμού.
