Το γεγονός ότι τα κόμματα που έχουν συμμετάσχει στη διακυβέρνηση της χώρας, δηλαδή η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, από τον περασμένο μήνα, όταν και η τραγωδία των Τεμπών επανήλθε με καταλυτικό τρόπο στο προσκήνιο, κινούνται μεταξύ απωλειών ή στασιμότητας στις δημοσκοπήσεις ερμηνεύεται πρωτίστως ως επακόλουθο διαχρονικών ευθυνών και σωρευμένης οργής των πολιτών, η οποία ευνοεί τον αντισυστημισμό.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι προφανές πως εμπεριέχει ισχυρότατη δόση αλήθειας. Ομως, όπως αναγνωρίζουν σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους κορυφαία στελέχη από τους τρεις χώρους, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, «πληρώνουν» σε ένα βαθμό και επιμέρους αστοχίες και λάθη, στα οποία υπέπεσαν αποκλειστικά κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Μετά, δηλαδή, τα συλλαλητήρια της 26ης Ιανουαρίου. Εχει δε ενδιαφέρον ποιους χειρισμούς της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζουν εσφαλμένους όχι τα ίδια τα κόμματα, αλλά οι πολιτικοί τους αντίπαλοι.
Παράγοντες της Χαριλάου Τρικούπη και της Κουμουνδούρου υποστηρίζουν πως για τη Ν.Δ. (που σημειώνει απώλειες της τάξεως του 1,5%, σύμφωνα με την Pulse) τέσσερις υπήρξαν οι μεγάλοι «αδύναμοι κρίκοι» στον απόηχο των πρώτων κινητοποιήσεων για τα Τέμπη.
Πρώτον, ενώ το 70%-80% της κοινής γνώμης έχει την πεποίθηση ότι στην τραγωδία των Τεμπών υπήρξε συγκάλυψη, αντί η κυβέρνηση να εστιάσει στην ανατροπή των θεωριών συνωμοσίας και να παραμείνει σταθερή στο δίπολο «δικαιοσύνη – αλήθεια» που εξαρχής έθεσε ο Κυρ. Μητσοτάκης και υπηρέτησε με ακρίβεια ως «ιμάντας» ο Παύλος Μαρινάκης, κατά περιόδους μέσω άλλων στελεχών της ενεπλάκη σε τυφλές συγκρούσεις.
Δεύτερον, η Ν.Δ. απέτυχε να αξιοποιήσει επαρκώς στοιχεία που ενίσχυαν την επιχειρηματολογία της, όπως τα βίντεο που καταγράφουν πως στα τρία πρώτα βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας δεν υπήρχε παράνομο υλικό. Μάλιστα ορισμένοι εκτιμούν πως στην κυβέρνηση έχει κοστίσει το ότι δεν υπήρξε κάποιο πρόσωπο που να έχει «πανοραμική» εικόνα των ερευνών για τα Τέμπη.
Τρίτον, η Ν.Δ. δεν κατόρθωσε να αξιοποιήσει πολιτικά σφάλματα των αντιπάλων της: Η απόπειρα του Σωκράτη Φάμελλου, για παράδειγμα, να συσχετίσει τον θάνατο του Βασ. Καλογήρου με τις δικαστικές έρευνες για τα Τέμπη, παρότι εντάσσεται στη σφαίρα της συνωμοσιολογίας, έμεινε σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτη.
Τέταρτον, παρότι η προσέγγιση των προχθεσινών συλλαλητηρίων είχε προσδιοριστεί με σαφήνεια από τον πρωθυπουργό, κυβερνητικά στελέχη παραβίαζαν κατά περιόδους την κεντρική γραμμή του Μεγάρου Μαξίμου: Οπως λέγεται, ορισμένοι υπουργοί κινήθηκαν σαν εκκρεμές, στο ένα άκρο του οποίου βρέθηκαν τοποθετήσεις σύμφωνα με τις οποίες θα μπορούσαν να μετάσχουν οι ίδιοι στις διαδηλώσεις και στο άλλο ότι όποιος μετέχει σε αυτές υπηρετεί το πολιτικό σχέδιο της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
Δώρα στους αντισυστημικούς
Σε δύο συν ένα λάθη εκτιμούν έμπειρα στελέχη της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ ότι έχει υποπέσει το ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να καρπωθεί έστω μέρος της κυβερνητικής φθοράς και να παραμένει καθηλωμένο στο 13%, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Pulse (ΣΚΑΪ).
Το πρώτο σφάλμα της Χαριλάου Τρικούπη υποστηρίζεται ότι ήταν η επιλογή να μην «πολιτικοποιήσει» την κριτική προς την κυβέρνηση για την τραγωδία των Τεμπών. Οπως αναφέρεται, το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να αναφερθεί συνολικά στις κυβερνητικές ευθύνες, προτάσσοντας, μεταξύ άλλων, τη σύμβαση 717, την επιλογή να μη συσταθεί προανακριτική επιτροπή για τον Κ. Καραμανλή και τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε η εξεταστική επιτροπή. Αντιθέτως, εστίασε στη ρητορική περί κυβερνητικής συγκάλυψης με αιχμή το λεγόμενο «μπάζωμα» στα Τέμπη. Ετσι, ενίσχυσε τα αντισυστημικά κόμματα που έχουν επενδύσει σε απόλυτο βαθμό στη θεωρία περί μεταφοράς εύφλεκτου υλικού από την εμπορική αμαξοστοιχία, ενώ έδωσε την ευκαιρία στην κυβέρνηση να αντεπιτεθεί με μοχλό τα βίντεο λίγο πριν από το δυστύχημα.
Ως δεύτερο λάθος προσδιορίζεται η επιλογή του Νίκου Ανδρουλάκη να δηλώσει ότι «όταν ανέλαβα την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, είχα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη». Η συγκεκριμένη αποστροφή αξιοποιήθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου η πολιτική αντιπαράθεση να μεταφερθεί από την τραγωδία των Τεμπών στο πεδίο του σεβασμού των θεσμών. Πρωτίστως, όμως, προκάλεσε εσωτερικές αναταράξεις στο ΠΑΣΟΚ, καθώς υπήρξαν τοποθετήσεις με διαφορετικές «αποχρώσεις», από τον Οδ. Κωνσταντινόπουλο, αλλά, δευτερευόντως, και από την Αννα Διαμαντοπούλου.
Τέλος, ορθή αποτιμάται η επιλογή του Ν. Ανδρουλάκη να μη συμπέσει η πρόταση δυσπιστίας με τα συλλαλητήρια. Στον αντίποδα αναφέρεται πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να μη συνδέσει σε τόσο μεγάλο βαθμό τη μομφή με τα πορίσματα των ειδικών, καθώς πάντα τέτοιες προτάσεις, όταν κατατίθενται, συνοδεύονται από ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο για την αναγκαιότητα πτώσης της εκάστοτε κυβέρνησης.
Αγαρμπη πόλωση
Σε σημαντικά σφάλματα, σύμφωνα με στελέχη της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, υπέπεσε τις τελευταίες εβδομάδες και ο ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός στο οποίο ενδεχομένως οφείλεται η δημοσκοπική στασιμότητά του (στο 7% σύμφωνα με την Pulse), αλλά κυρίως η άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας (από 4% στο 7%). Ως λάθη στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνονται, μεταξύ άλλων:
– Η απόφαση να αφήσει εκτός κάδρου κριτικής την αδυναμία της κυβέρνησης να ολοκληρώσει τη σύμβαση 717 για τα τρένα, προφανώς επειδή ευθύνες θα έπρεπε να αποδοθούν, πέραν του Κ. Καραμανλή, και στον Χρ. Σπίρτζη.
– Η επιλογή του Σωκ. Φάμελλου να επιχειρήσει να συνδέσει με τις έρευνες για την τραγωδία των Τεμπών τον θάνατο του γιου της εισαγγελέως στη Λάρισα, Βασίλη Καλογήρου. Η συγκεκριμένη προσέγγιση έγινε αντιληπτή ως άστοχη από την ίδια την Κουμουνδούρου, καθώς λίγες ημέρες αργότερα αποσύρθηκε από την πολιτική ατζέντα. Ομως ενδιάμεσα ενίσχυσε το κλίμα συνωμοσιολογίας που κυριαρχεί στη δημόσια σφαίρα και το οποίο αποδεικνύεται πως ευνοεί τα αντισυστημικά κόμματα και πρωτίστως τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.
– Οι χειρισμοί αναφορικά με τον χρόνο κατάθεσης της πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης. Την περασμένη εβδομάδα η Κουμουνδούρου επέμεινε εκ νέου για άμεση κατάθεση της πρότασης δυσπιστίας ώστε η σχετική συζήτηση να συμπέσει με τα προχθεσινά συλλαλητήρια. Οπως λέγεται, με την τακτική του ο ΣΥΡΙΖΑ ενίσχυσε την κυβερνητική ρητορική περί προσπάθειας πολιτικής αποσταθεροποίησης, ενώ πιθανότατα βρέθηκε «απέναντι» σε πολλούς διαδηλωτές που δεν επιθυμούσαν οι προχθεσινές κινητοποιήσεις να «καπελωθούν» από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
