Χρήσιμα, αλλά και άκρως ανησυχητικά συμπεράσματα προκύπτουν από την ουκρανική επίθεση στο Νοβοροσίσκ με στόχο ένα από τα υποβρύχια του ρωσικού στόλου. Για την επίθεση χρησιμοποιήθηκε ένα υποβρύχιο drone το οποίο κατάφερε να φτάσει στον στόχο του, σε μία καλά φυλασσόμενη ναυτική βάση της Ρωσίας στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Το περιστατικό προκαλεί προβληματισμό και στην Αθήνα που ετοιμάζεται να παραλάβει την πρώτη από τις τέσσερις υπερσύγχρονες φρεγάτες FDI, αξίας περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ έκαστη.
Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, όπως και όλοι οι σύγχρονοι στρατοί, αναζητούν τρόπους να προστατεύσουν πανάκριβα οπλικά συστήματα από επιθέσεις με drones και περιπλανώμενα πυρομαχικά. Η ουκρανική επίθεση στο Νοβοροσίσκ απέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι ένα drone λίγων δεκάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ μπορεί εύκολα να βγάλει εκτός μάχης συστήματα, ένα υποβρύχιο στη συγκεκριμένη περίπτωση, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων.
«Είναι αχαρτογράφητα νερά. Οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν με ρυθμούς που δύσκολα μπορεί να ακολουθήσει κανείς και τα διδάγματα από το μέτωπο της Ουκρανίας πρέπει να αποτελούν οδηγό για τον σχεδιασμό μας είτε σε εθνικό είτε σε διασυμμαχικό επίπεδο», αναφέρει ανώτατη στρατιωτική πηγή στην «Κ», σχολιάζοντας το εμβληματικό χτύπημα των Ουκρανών.
Με την επίθεση στο Νοβοροσίσκ, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και συγκεκριμένα οι υπηρεσίες ασφαλείας (SBU) έγραψαν ναυτική ιστορία πετυχαίνοντας για πρώτη φορά πλήγμα με υποβρύχιο drone τύπου UUV (Unmanned Underwater Vehicle).
Στην ανακοίνωσή τους, οι Ουκρανοί αποφεύγουν να προσδιορίσουν τον τύπου του UUV που χρησιμοποιήθηκε, όμως εκτιμάται ότι πρόκειται για μία εξελιγμένη έκδοση του επιτυχημένου αυτόνομου συστήματος επιφανείας «Sea Baby», ενός θαλάσσιου drone που αξιοποιήθηκε σε επιθέσεις στη Μαύρη Θάλασσα εναντίον ρωσικών πλοίων αλλά και κατά της γέφυρας της Κριμαίας.
Στην πράξη, το UUV λειτουργεί ως μία αυτόνομη τορπίλη, ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό του βυθού, το οποίο ακολουθεί μια προκαθορισμένη πορεία μέχρι την περιοχή ενδιαφέροντος και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας δικούς του αισθητήρες και σύστημα πλοήγησης, κατευθύνεται στον στόχο του και τον καταστρέφει. Δεν είναι σαφές, πάντως, αν το UUV ακολούθησε πλήρως αυτόνομη πορεία ή σε κάποιο στάδιο υπήρξε παρέμβαση χειριστή, όπως δεν ανακοινώθηκαν το βάθος και η εμβέλεια επιχειρήσεων καθώς τα στοιχεία αυτά είναι απόρρητα.
UUV στο Αιγαίο
Στα ελληνικά επιτελεία γίνονται ήδη ασκήσεις για την αντιμετώπιση αυτόνομων απειλών, μεταξύ των οποίων και UUV. Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια του νερού, ο εντοπισμός και η εξουδετέρωση ενός περιπλανώμενου πυρομαχικού είναι ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», προτεραιότητα για την Αθήνα είναι η προστασία της κύριας βάσης του Πολεμικού Ναυτικού στη Σαλαμίνα, όπως και κομβικής σημασία λιμάνια στα νησιά του κεντρικού και ανατολικού Αιγαίου και την Κρήτη.
Αυτό που φαίνεται να απασχολεί περισσότερο τους Ελληνες επιτελείς είναι οι πιθανές απόπειρες δολιοφθοράς εν καιρώ ειρήνης καθώς αρκετά από τα πολεμικά πλοία βρίσκονται ελλιμενισμένα και αποτελούν σχετικά εύκολους στόχους για μη επανδρωμένα συστήματα επιφανείας και βυθού, εν αντιθέσει με τις περιόδους κρίσης όπου τα πλοία αναπτύσσονται σε απόρρητες θέσεις και άρα είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν. Η Τουρκία διαθέτει ήδη έναν ικανό αριθμό μη επανδρωμένων πλοίων επιφανείας (USV) ενώ η εταιρεία STM NETA αναπτύσσει και υποβρύχια drones.
Για την αντιμετώπιση της υποβρύχιας απειλής, η Αθήνα προωθεί την ανάπτυξη ενός δικτύου αισθητήρων στον βυθό του Αιγαίου αλλά και γύρω από στρατηγικούς στόχους, όπως είναι οι ενεργειακές υποδομές, οι Ναύσταθμοι της Σαλαμίνας και της Σούδας αλλά και λιμάνια που είναι κρίσιμα για τον ανεφοδιασμό των νησιωτικών μονάδων.
Παράλληλα, το ΕΛΚΑΚ (Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας) τρέχει διαγωνισμό για την κατασκευή ελληνικού USV και UUV που θα μπορούσε να αναλάβει αποστολές κρούσης κατά εχθρικών πλοίων, υποβρυχίων ή λιμένων.
Στο «στόχαστρο» της Ελλάδας βρίσκεται και η ουκρανική τεχνολογία. Εξάλλου, πριν από λίγες εβδομάδες, με αφορμή την επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ουκρανός πρόεδρος αναφέρθηκαν στη συνεργασία για την ανάπτυξη μη επανδρωμένων συστημάτων και την παραγωγή τμημάτων των ουκρανικών drones στην Ελλάδα.
Αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων ενημερώνονται για τις δυνατότητες των συγκεκριμένων συστημάτων, ενώ, μέσα στο επόμενο διάστημα, ελληνική αντιπροσωπεία θα μεταβεί στο Κίεβο και την Οδησσό προκειμένου να δει από κοντά τα ουκρανικά συστήματα.
