Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε το Λευκό Οίκο τη Δευτέρα (18.08.25) και, σε αντίθεση με την προηγούμενη φορά, δεν υπήρξε καμία έκρηξη στο Οβάλ Γραφείο.
Στην ανάλυσή του το CNNi,αναφέρει ότι o Ντόναλντ Τραμπ έδωσε μια γεύση του πώς θα μπορούσε να σώσει την Ουκρανία και να διασφαλίσει την Ευρώπη, αξιώνοντας πραγματικά το Νόμπελ Ειρήνης.
Ο αριθμός των Ευρωπαίων ηγετών που ήρθαν να υποστηρίξουν τον Ζελένσκι ήταν εντυπωσιακός και οι ηγέτες ήταν ασυνήθιστα ενωμένοι, παρά τις μεγάλες ιδεολογικές διαφορές τους. Έκαναν εκ περιτροπής δηλώσεις μπροστά στις κάμερες, προσπαθώντας να δώσουν στον Τραμπ μια πολιτική και συναισθηματική αιτιολόγηση για να σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας.
Όπως αναφέρει το CNNi, ήταν μια ιστορική μέρα που θύμιζε τις μεγάλες συνόδους και διασκέψεις που έληξαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έχτισαν τον σύγχρονο κόσμο. Έτσι πρέπει να λειτουργεί η Δύση, με έναν Αμερικανό πρόεδρο να ηγείται ισχυρών Ευρωπαίων που μοιράζονται κοινούς στόχους.
Αλλά είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό;
Όλοι οι συμμετέχοντες στις ιστορικές συναντήσεις στο Λευκό Οίκο, συμπεριλαμβανομένου και του Τραμπ, έκαναν επιδεικτικά τα πάντα για να τονίσουν τις δυνατότητες και να αποφύγουν συγκεκριμένες συζητήσεις για θέματα που θα μπορούσαν να καταστρέψουν την ημέρα.
Από εδώ και πέρα θα γίνει πιο δύσκολο
Συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με Ζελένσκι και ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο για τον πόλεμο στην Ουκρανία
(AP Photo/Alex Brandon)
Οι συναντήσεις της Δευτέρας ήταν το πιο πειστικό σημάδι μέχρι στιγμής ότι ο Ντ. Τραμπ το εννοεί πραγματικά όταν λέει ότι θέλει να σταματήσει η σφαγή στην Ουκρανία. Ίσως αξίζει περισσότερη αναγνώριση από ό,τι έχει λάβει μέχρι τώρα για την ενέργεια και την αφοσίωσή του.
Ωστόσο, η ημέρα αυτή έφερε επίσης στο φως τα ζητήματα που θα γίνουν όλο και πιο εμφανή τις επόμενες εβδομάδες και που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την προσπάθεια του Τραμπ για ειρήνη και να διαλύσουν την ενότητα της Δύσης, με τρόπο που θα ευχαριστούσε τον Πούτιν.
Υπήρξαν πολλές ευχάριστες συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη να δοθούν εγγυήσεις ασφάλειας στην Ουκρανία μετά από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία. Ο Τραμπ έδειξε ακόμη ότι θα στείλει υποστήριξη από τον αμερικανικό στρατό. Ωστόσο, κανείς δεν έχει εξηγήσει ακόμη πώς θα λειτουργήσει αυτό και, το πιο σημαντικό, τι θα δεχόταν η Ρωσία ως μέρος μιας συμφωνίας.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι υπέβαλε μια πρόταση για μια σειρά εγγυήσεων από τις δυτικές χώρες, με πρότυπο την αμοιβαία δέσμευση άμυνας του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Αυτό θα ήταν εκτός των επίσημων δομών της συμμαχίας, αλλά θα μπορούσε να λειτουργήσει με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο, παρά τη διαβεβαίωση του Τραμπ μετά την Αλάσκα ότι ο Πούτιν είναι ανοιχτός σε εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία, αυτό είναι πολύ απίθανο. Ο Ρώσος ηγέτης πολεμά για να συντρίψει τις φιλοδοξίες της γειτονικής χώρας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Γιατί να δεχτεί μια συμφωνία που θα προσφέρει στην Ουκρανία ένα ψευδο-καθεστώς συμμαχίας;
Και πόσο ισχυρές θα ήταν τελικά αυτές οι εγγυήσεις; Θα πολεμούσαν πραγματικά οι ευρωπαϊκές χώρες που θα έστελναν στρατεύματα στην Ουκρανία ως «δύναμη ασφαλείας» εναντίον της Ρωσίας, για να σώσουν την Ουκρανία από μια νέα ρωσική εισβολή;
Και πώς θα αντιδρούσε το κίνημα MAGA, η εκλογική βάση του Τραμπ σε μια τέτοια νέα εξωτερική δέσμευση;
Η σκληρή πραγματικότητα της «ανταλλαγής εδαφών»
<p>Συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με Ζελένσκι και ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο για τον πόλεμο στην Ουκρανία</p>
Alex Brandon/AP
Στη συνέχεια, υπάρχει το ζήτημα του εδάφους.
Οι λέξεις – κλειδιά στην αναδυόμενη ειρηνευτική διαδικασία του Ντ. Τραμπ είναι οι «ανταλλαγές εδαφών» για να δημιουργηθεί μια νέα οριοθέτηση μεταξύ μιας διευρυμένης Ρωσίας και μιας συρρικνωμένης Ουκρανίας. Ο Τραμπ έδωσε ακόμη και στον Ζελένσκι έναν χάρτη με τις δύσκολες επιλογές που τον περιμένουν σχετικά με το έδαφος που είναι εμποτισμένο με ουκρανικό αίμα.
Σύμφωνα με αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν, ο Ρώσος ηγέτης επιδιώκει να καταλάβει εδάφη μέσω διαπραγματεύσεων που οι στρατιές του δεν κατάφεραν να καταλάβουν, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής και βιομηχανικής δύναμης της περιοχής, του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία. Σε αυτή την περιοχή βρίσκονται και οι μεγάλες οχυρωματικές εγκαταστάσεις που έχει χτίσει η Ουκρανία για να κρατήσει την προέλαση της Ρωσίας.
Ο όρος «ανταλλαγή εδαφών» είναι μια φράση που κρύβει την πραγματική της σημασία. Σύμφωνα με το ρωσικό σχέδιο, η Ουκρανία θα συμμετέχει ουσιαστικά σε διαπραγματεύσεις για διάφορα τμήματα του εδάφους της. Ο Πούτιν θα αποκτήσει πολύτιμες στρατηγικές περιοχές και θα πρόσφερε άλλες, λιγότερο σημαντικές περιοχές που έχει ήδη καταλάβει αλλού στην Ουκρανία. Δεν φαίνεται και πολύ καλή συμφωνία.
Οι ανταλλαγές εδαφών δημιουργούν εποχιακές αναταραχές και σπέρνουν μελλοντικές διαμάχες, όπως δείχνει η Μέση Ανατολή. Σε αυτή την περίπτωση, θα σήμαινε ότι χιλιάδες Ουκρανοί θα πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ή να γίνουν Ρώσοι. Και ο Ζελένσκι θα έπρεπε να εξηγήσει στους γονείς των πεσόντων νεαρών Ουκρανών γιατί πέθαναν για ένα έδαφος που θα δοθεί στον Πούτιν.
Υπάρχουν ορισμένες διατυπώσεις που θα μπορούσαν να αναστείλουν την επίσημη αναγνώριση των αμφισβητούμενων περιοχών, να αναβάλουν τις κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με την κυριαρχία και να παγώσουν τον πόλεμο. Αυτό θα δημιουργούσε μια κατάσταση παρόμοια με αυτή μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κορέας ή της διαιρεμένης Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, αυτές είναι επιλογές που μπορεί να είναι αδύνατο για τον Ζελένσκι να πείσει τον λαό του να αποδεχτεί.
Αυτό εξηγεί γιατί οι συζητήσεις της Δευτέρας ήταν σουρεαλιστικές.
«Νομίζω ότι όλοι είναι σε καλή διάθεση, και νομίζω ότι αυτό είναι καλύτερο από το να μην είναι σε καλή διάθεση, υποθέτω», δήλωσε ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του, Τζον Μπόλτον, στον Άντερσον Κούπερ του CNNi. «Νομίζω ότι η έμφαση στις συναντήσεις υπογραμμίζει την έλλειψη ουσίας σε όλα αυτά».
Κάθε σημαντική ειρηνευτική προσπάθεια φαίνεται απελπιστική στην αρχή. Μερικές φορές, ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστούν τα δυσεπίλυτα ζητήματα είναι να δημιουργηθεί μια εσωτερική ώθηση. Επομένως, η βιασύνη του Τραμπ να διοργανώσει συνόδους κορυφής μπορεί να έχει νόημα. Ίσως καταφέρει να οδηγήσει γρήγορα όλους τόσο μακριά στον δρόμο προς την ειρήνη, που θα είναι αδύνατο να γυρίσουν πίσω.
Ο Τραμπ έχει αλλάξει στάση απέναντι στην Ουκρανία
Όταν ο Τραμπ επέστρεψε στο αξίωμα, πολλοί υποστηρικτές της Ουκρανίας φοβήθηκαν ότι θα την άφηνε στην τύχη της. Ο πρόεδρος εξακολουθεί να αντιτίθεται στα τεράστια πακέτα στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ που έσωσαν τη χώρα μετά την άγρια εισβολή του Πούτιν το 2022.
Ωστόσο, ο Τραμπ έχει πλέον επενδύσει σημαντική προσωπική αξιοπιστία και πολιτικό κεφάλαιο στην προσπάθειά του να τερματίσει έναν πόλεμο που, όπως ο ίδιος παραδέχεται, είναι πολύ πιο περίπλοκος από ό,τι είχε καταλάβει όταν υποσχέθηκε να σιγάσει τα όπλα μέσα σε 24 ώρες.
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ συγκράτησε σε μεγάλο βαθμό το θυμό του σε μια συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο με τον Ζελένσκι, όταν δημοσιογράφοι από συντηρητικά δίκτυα φαινόταν να τον προτρέπουν να εκραγεί. Στη συνέχεια, έπαιξε τον παραδοσιακό ρόλο του προέδρου των ΗΠΑ που περιβάλλεται από διατλαντικούς συμμάχους. Συχνά αντιμετωπίζει τους φίλους του σαν εχθρούς, αλλά φαίνεται να έχει γνήσιο σεβασμό για τους συμμαχικούς ηγέτες. Για μια φορά, ήταν απόλυτα σύμφωνος με την διεθνιστική παράδοση προέδρων όπως ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, ο Ρόναλντ Ρήγκαν ή ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος.
«Όλοι εργαζόμαστε για τον ίδιο στόχο, έναν πολύ απλό στόχο — θέλουμε να σταματήσουμε τις δολοφονίες, να διευθετήσουμε αυτό το ζήτημα», δήλωσε ο Τραμπ.
Εξακολουθεί να κατευνάζει τον Πούτιν
Ο Ντ. Τραμπ μιλάει τηλεφωνικά με τον Ρωσο πρόεδρο Βλαντιμιρ Πουτιν
White House
Ωστόσο, αρκετές ενοχλητικές στιγμές πυροδότησαν ανησυχίες σχετικά με την πραγματική αφοσίωση του Τραμπ στην ειρηνευτική διαδικασία. Πιάστηκε από ένα ανοιχτό μικρόφωνο να λέει στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ότι ο Πούτιν «θέλει να κάνει μια συμφωνία για μένα». Αυτό δείχνει μια επικίνδυνη αφέλεια σχετικά με έναν Ρώσο ηγέτη που ξεκίνησε έναν αιματηρό πόλεμο χωρίς πρόκληση και είναι αποφασισμένος να αναβιώσει τον μύθο της ρωσικής μεγαλοσύνης.
Στη συνέχεια, ο Τραμπ σταμάτησε τις συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες για να μιλήσει με τον Πούτιν στο τηλέφωνο.
Αυτού του είδους η συμπεριφορά ήταν ακριβώς ο λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαίοι ομόλογοι του Τραμπ έσπευσαν να διασχίσουν τον Ατλαντικό: Εξακολουθεί να υπάρχει υποψία σχετικά με τις ικανότητές και τη δέσμευσή του Τραμπ για την ασφάλεια της Δύσης.
Ωστόσο, κανείς άλλος δεν μπορεί να τοποθετηθεί μεταξύ του Ζελένσκι και των ηγετών της Ευρώπης και του Πούτιν. Αν ποτέ επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία, αυτό πιθανότατα θα οφείλεται στο χάρισμα του Τραμπ και στη δύναμη της Αμερικής.
Είναι μια εξαιρετικά ανορθόδοξη προσέγγιση που μπορεί όμως να μην λειτουργήσει.
Πηγή: Why Trump deserves credit for his Ukraine push — and why it may all fall apart. Analysis by Stephen Collinson
