Από όλες τις κοινωνικές γκάφες, καμία δεν είναι πιθανότατα πιο συνηθισμένη από το να γνωρίσουμε ένα νέο άτομο, να συστηθούμε και αμέσως μετά να ξεχάσουμε το όνομά του. Κάτι που μας αναγκάζει είτε να καταπιούμε την περηφάνια μας και να ρωτήσουμε ξανά, είτε να μείνουμε για πάντα βυθισμένοι στην αβεβαιότητα. Γιατί συνεχίζουμε να κάνουμε το ίδιο λάθος; Υπάρχουν ορισμένες πιθανές εξηγήσεις σύμφωνα με τον Charan Ranganath, τον διευθυντή του Προγράμματος Μνήμης και Πλαστικότητας από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
Γιατί ξεχνάμε
Η απλούστερη εξήγηση: δεν ενδιαφερόμαστε και τόσο πολύ. Οι άνθρωποι είμαστε καλύτεροι στο να θυμόμαστε πράγματα για τα οποία ενδιαφερόμαστε πραγματικά. Ορισμένες φορές, ενδιαφερόμαστε να μάθουμε τα ονόματα των ανθρώπων και άλλες φορές είναι μια περαστική απλά στιγμή και δεν θεωρούμε πως είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Advertisment
Αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα. Συχνά, θέλουμε πραγματικά να θυμόμαστε και παρ’ όλα αυτά ξεχνάμε. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή υποτιμάμε την απαραίτητη προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλλουμε για να αποθηκεύσουμε αυτή την απλή φαινομενικά πληροφορία.
Επίσης, ένα κοινό όνομα μπορεί να ξεχνιέται εύκολα, επειδή δεν μας κάνει κάποια ιδιαίτερη εντύπωση ή επειδή πολλοί άνθρωποι που ήδη γνωρίζουμε, το έχουν. Από την άλλη πλευρά, ένα σπάνιο όνομα είναι εύκολο να το αναγνωρίσουμε, αλλά δυσκολότερο να το ανακαλέσουμε στη μνήμη μας. Και κάθε όνομα, κοινό ή όχι, χρειάζεται να παλέψει να βρει χώρο στον ήδη γεμάτο πληροφορίες εγκέφαλό μας. Δεδομένων όλων αυτών των παραγόντων, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια απ’ όση πιστεύουμε για να απομνημονεύσουμε ένα νέο όνομα/ πρόσωπο.
Χρειάζεται να θυμηθούμε όχι μόνο το όνομα, αλλά το όνομα σε συσχέτιση με ένα πρόσωπο. Ακόμα και αν επεξεργαστούμε τις πληροφορίες, κάτι που αποκαλούμε κωδικοποίηση, και πάλι μπορεί να μην καταφέρουμε να βρούμε τις πληροφορίες επειδή υπάρχει τόσος ανταγωνισμός ανάμεσα σε άλλα ονόματα και πρόσωπα στη μνήμη μας. Ο Ranganath επισημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουμε μεγάλη σιγουριά για τον εαυτό μας ως προς αυτό, αλλά έτσι υποτιμούμε την προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλουμε.
Advertisment
Οι άνθρωποι που εστιάζουν περισσότερο στο να κάνουν καλή εντύπωση ή στο να κρατήσουν το ενδιαφέρον της συζήτησης αμείωτο, παρουσιάζουν επίσης τέτοιο πρόβλημα. Συγκεντρώνοντας την ενέργειά μας αλλού, παραμελούμε την αποθήκευση των πληροφοριών που μόλις μάθαμε και ύστερα παλεύουμε νοητικά να επιστρέψουμε σε εκείνο το μέρος της αλληλεπίδρασης.
Πώς να θυμόμαστε
Τα παρακάτω έξυπνα κόλπα θα μας φανούν χρήσιμα. Ο Ranganath προτείνει να βρίσκουμε κάτι ξεχωριστό για το άτομο ή την εμφάνισή του και να το συσχετίζουμε με το όνομά του. Το να θυμόμαστε ένα κοινό όνομα όπως το Γιάννης μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά αν μπορούμε να το συσχετίσουμε με ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ατόμου που έχουμε μπροστά μας, θα μας μείνει περισσότερο.
Βρίσκοντας τρόπους να τεστάρουμε τη μνήμη μας κατά τη διάρκεια της συζήτησης είναι επίσης ένας χρήσιμος τρόπος. Σημειώστε νοητικά το όνομα και στη συνέχεια, μετά από λίγα λεπτά, ρωτήστε τον εαυτό σας. Προσπαθήστε να ανακαλέσετε άμεσα την πληροφορία ξανά και ξανά. Μια άλλη συμβουλή είναι να επαναλάβετε το όνομα ενός ατόμου αμέσως μόλις σας συστηθεί, αφού έτσι θα χρησιμοποιήσετε το θετικό εργαλείο της ενεργητικής ακρόασης. Αν παράγετε κάτι, είναι ευκολότερο και να το θυμάστε μετά.
Και αν τελικά το ξεχάσετε, φανταστείτε και πάλι τη στιγμή που γνωρίσατε αυτό το άτομο, το περιβάλλον, αυτά που συζητήσατε, ώστε να εντοπίσετε τα γνωστικά μονοπάτια που φτάνουν ως το όνομα. Και αν όλα τα άλλα αποτύχουν, χρειάζεται να θυμάστε ότι όλοι ξεχνάμε ονόματα, είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα, ακόμα και για τους ίδιους τους ερευνητές της μνήμης. Αν το καλοσκεφτούμε, είναι πραγματικά ένα θαύμα που μπορούμε ήδη να θυμηθούμε τόσα ονόματα.
