Φόρτωση Text-to-Speech…
Η ώρα της αλήθειας για τα κοιτάσματα στις περιοχές νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου έφτασε. Σε τρεις ημέρες εκπνέει η προθεσμία υποβολής προσφορών στον διεθνή διαγωνισμό που προκάλεσε το ενδιαφέρον της αμερικανικής Chevron, με την κυβέρνηση να εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία για τα αποτελέσματα.
Υπό κανονικές συνθήκες η έκβαση του διαγωνισμού θα είχε καθαρά εμπορικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή ή όχι στον διαγωνισμό της Chevron και πιθανότατα τρίτων εταιρειών θα έστελνε καθαρό μήνυμα σχετικά με το πώς οι πολυεθνικές αξιολογούν την εκμεταλλευσιμότητα των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις υπό παραχώρηση περιοχές. Οι εξελίξεις ωστόσο που πυροδότησε η στάση της Τουρκίας και των συμμάχων της στη Λιβύη προσδίδουν στον διαγωνισμό γεωπολιτικές διαστάσεις κρίσιμης σημασίας για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και τον ρόλο της στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και υπό αυτή την έννοια η θετική έκβασή του αποτελεί μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση. Πιθανή μη επισημοποίηση του κατ’ αρχάς ενδιαφέροντος της Chevron στον διαγωνισμό θα ερμηνευθεί ως πλήγμα κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Και το αντίθετο: εάν η Chevron υποβάλλει προσφορά για την εκχώρηση των δύο περιοχών νοτίως της Κρήτης και τις κατοχυρώσει, τότε το τουρκολιβυκό μνημόνιο εξουδετερώνεται στο πεδίο και το τουρκικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» θα υποστεί τεράστιο πλήγμα. Με αυτό το διακύβευμα συνδέονται και οι προσπάθειες της Τουρκίας να στρέψει το ενδιαφέρον της Chevron στα οικόπεδα της Λιβύης.
«Κάθε λεπτό μετράει. Οποιος έχει δουλέψει στον ιδιωτικό τομέα ξέρει ότι μέχρι να μπει η υπογραφή του CEO δεν μπορεί να υπάρχει βεβαιότητα», αναφέρουν στην «Κ» αρμόδιοι παράγοντες.
Υπό κανονικές συνθήκες τα αρμόδια επιτελεία που «τρέχουν» τον διαγωνισμό, η διοίκηση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, στο «παρά πέντε» θα είχαν διαμορφώσει με βεβαιότητα εικόνα για την έκβασή του. Στις παρούσες συνθήκες εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι. «Πρόκειται για έναν διαγωνισμό που διεξάγεται με όλες τις δικλίδες ασφαλείας. Είναι μια καθοριστική στιγμή για να δούμε αν ο υποθαλάσσιος πλούτος της χώρας μας θα μετατραπεί σε εθνικό κεφάλαιο για τις επόμενες γενεές», τόνισε μιλώντας στην ΕΡΤ την Τετάρτη ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, δηλώνοντας «συγκρατημένα αισιόδοξος». Για τον ίδιο, ο διαγωνισμός αποτελεί και ένα προσωπικό στοίχημα, αφού αυτός έκανε αποδεκτό το αίτημα της Chevron για τις δύο περιοχές της Κρήτης και άναψε το πράσινο φως για να προχωρήσει, τις πρώτες ημέρες ανάληψης των καθηκόντων του. Το ενδιαφέρον της Chevron εστιάζεται σε συνολικά τρεις περιοχές, μία νοτίως της Πελοποννήσου και δύο νοτίως της Κρήτης, όπου η εταιρεία φιλοδοξεί να αναλάβει τη διαχείριση των ερευνών σε ένα σύνολο περίπου 46.000 τ. χλμ.
To στοίχημα που κρίνεται έως την Τετάρτη στις 5 μ.μ., οπότε εκπνέει η προθεσμία υποβολής προσφορών, είναι πρωτίστως να «κλειδώσει» η παρουσία της Chevron. To κατ’ αρχάς ενδιαφέρον της δεύτερης μεγαλύτερης αμερικανικής εταιρείας από μόνο του έχει καταγραφεί ως μια πρώτη αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στην αμφισβητούμενη από την Τουρκία περιοχή και παράλληλα ως ισχυρή ένδειξη για την ύπαρξη αξιόλογων κοιτασμάτων. Στα θετικά καταγράφεται επίσης το γεγονός ότι το ενδιαφέρον της Chevron κινητοποίησε το ενδιαφέρον και άλλων πολυεθνικών, όπως της BP, που τρέχει να προλάβει την κούρσα του ανταγωνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και της ιταλικής Εni, που έχει ισχυροποιήσει τη θέση της στην περιοχή και δεν θα ήθελε ενίσχυση του ανταγωνισμού. Μένει να φανεί εάν αυτό το ενδιαφέρον θα μετουσιωθεί σε πράξεις οι οποίες, πέραν του εμπορικού τους χαρακτήρα, θα ενισχύσουν ντε φάκτο και τις ελληνικές θέσεις.
Η άποψη που επικρατεί στα αρμόδια επιτελεία είναι ότι «οι εταιρείες θα αποφασίσουν με βασική παράμετρο το οικονομικό όφελος». Για τη Chevron και τις άλλες πολυεθνικές η Ελλάδα είναι ένα «οικόπεδο» ανάμεσα στα πολλά άλλα στον παγκόσμιο χάρτη. Θα επιλέξουν να επενδύσουν στα πιο ελπιδοφόρα από άποψη κοιτασμάτων, και η Κρήτη, μετά την ExxonMobil που έχει κατοχυρώσει θέση από το 2019 με τις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά του νησιού, φέρεται να έχει αξιολογηθεί και από τη Chevron ως «καλό οικόπεδο». Το γεγονός επίσης ότι οι δύο αμερικανικές εταιρείες είναι και οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές μεταξύ τους παγκοσμίως, ενισχύει τις εκτιμήσεις για την παρουσία της Chevron στον διαγωνισμό. Το γενικότερο όμως κλίμα που έχει διαμορφωθεί δεν αφήνει περιθώρια για βεβαιότητες. «Δεν είμαστε στο παρά πέντε. Κάθε λεπτό μετράει για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Οποιος έχει δουλέψει στον ιδιωτικό τομέα ξέρει ότι μέχρι να μπει η υπογραφή του CEO δεν μπορεί να υπάρχει βεβαιότητα», αναφέρουν στην «Κ» αρμόδιοι παράγοντες. Δεδομένη πάντως θεωρείται η παρουσία στον διαγωνισμό της HELLENiQ ENERGY, με κάποιες πληροφορίες να θέλουν την ελληνική εταιρεία να βρίσκεται σε συζητήσεις για κοινή κάθοδο με τη Chevron. Την Τετάρτη θα ξέρουμε εάν και πόσοι κατέθεσαν προσφορές. Το ποιοι, θα το μάθουμε μία ημέρα μετά, με την αποσφράγιση των προσφορών από επιτροπή αξιολόγησης που θα συστήσει η ΕΔΕΥΕΠ για λόγους διαφάνειας μετά την κατάθεση των προσφορών. Θα ακολουθήσει αξιολόγηση εντός 60 ημερών και σύμβαση κατακύρωσης σε 60 ημέρες από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Ο διαγωνισμός θα κλείσει οριστικά με κύρωση των συμβάσεων από τη Βουλή.
