«Ταύτιση των πεπρωμένων μας με την Ευρώπη». Με αυτόν τον πρωτοσέλιδο τίτλο, η «Καθημερινή» της 29ης Μαΐου του 1979, υποδεχόταν την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που είχε πραγματοποιηθεί στο Ζάππειο, μια ήμερα πριν· σαν σήμερα, πριν από 46 χρόνια.
Ανακαλύψτε το Ιστορικό Αρχείο της «Κ» εδώ
«Η Ελλάς ταύτισε χτες τα πεπρωμένα της με την Ευρώπη, έχοντας τη βεβαιότητα ότι με την ιστορική αυτή επιλογή εμπεδώνει την εθνική της ανεξαρτησία, κατοχυρώνει τις δημοκρατικές της ελευθερίες και επιταχύνει την οικονομική της ανάπτυξη. Το περιεχόμενο αυτό έδωσε στην ένταξη ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, απευθυνόμενος προς την πολιτική ηγεσία της ΕΟΚ, κατά τη χθεσινή λαμπρή και συγκινητική τελετή της υπογραφής της Συνθήκης Προσχωρήσεως της χώρας μας στις ευρωπαϊκές κοινότητες. Ταυτόχρονα ο Ελλην πρωθυπουργός εξέφρασε για μια ακόμη φορά την βαθιά πίστη του στην ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, τονίζοντας -ενώπιον του Γάλλου Προέδρου κ. Ζισκάρ ντ’ Εσταίν και τεσσάρων Ευρωπαίων πρωθυπουργών που τιμήσαν με την παρουσία τους την τελετή- ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση: θα σταθεί αποφασιστικός παράγων ειρήνης στον κόσμο, γιατί θα επηρεάζει αποφασιστικά τις διεθνείς εξελίξεις», έγραφε η «Κ» στο πρωτοσέλιδο της.
Διεθνή ΜΜΕ
Στο ίδιο φύλλο υπήρξε ειδική μνεία στον τρόπο με τον οποίο προσέγγιζαν την είδηση τα διεθνή ΜΜΕ. Εντοπίζουμε χαρακτηριστικά τον τίτλο «Μοντ: ενισχύεται έναντι της Τουρκίας, η Ελλάδα» με αναφορά στη γαλλική Le Monde. Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι το Associated Press μετέδωσε ότι η ελληνική πρωτεύουσα ήταν «σημαιοστολισμένη για να υποδεχθεί τους Ευρωπαίους ηγέτες» οι οποίοι έδωσαν το «παρών» στην υπογραφή της συνθήκης.
Στο Παρίσι, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί και η τηλεόραση αναμεταδίδουν τον λόγο του Ζισκάρ ντ’ Εσταίν στην Αθήνα, «επισημαίνουν δε το γεγονός ότι απήντησε γραπτώς στον Γενικό Γραμματέα του Κ.Κ. Γαλλίας ο οποίος ισχυρίζετο ότι η διεύρυνση αυτή γίνεται ερήμην του Γαλλικού λαού, υπενθυμίζοντας ότι το κείμενο της εντάξεως θα υποβληθεί στο Γαλλικό Κοινοβούλιο προς επικύρωση», επισημαίνει ρεπορτάζ της «Κ».
Η Le Monde σημειώνει ακόμη ότι η ελληνική θέση ενισχύεται «έναντι της πατροπαραδότου διενέξεως με την Τουρκία». Βέβαια, παρατηρεί, «οι Εννέα δεν έχουν την πρόθεση να παράσχουν στην Αθήνα μια άνευ όρων ενίσχυση έναντι των Τούρκων, αλλά σε περίπτωση εντάσεως, δεν θα μπορέσουν χωρίς να χάσουν το κύρος τους, να παραμείνουν αδιάφοροι στην τύχη τους συνεταίρεου τους».
Οσο δε αφορά τον τουρκικό Τύπο, οι τουρκικές εφημερίδες «υπογραμμίζουν ιδιαίτερα το γεγονός ότι η Ελλάδα συνδέει, κατά τρόπο άμεσο, το πολιτικό της μέλλον με τις κυρίαρχες τάξεις της Ευρώπης και κατοχυρώνει τη σταθερότητα του πολιτεύματός της».
Ειδικότερα, η εφημερίδα «Μιλιέτ» δημοσιεύει ανταπόκριση του Μουσταφά Γκιουρσέλ από την Αθήνα, ο οποίος, αφού παρατηρεί «ότι οι λόγοι για τους οποίους ο κ. Κ. Καρμαναλής επεδίωξε την ένταξη είναι πολιτικοί», επισημαίνει το γεγονός ότι «πολιτικά ήταν και τα κριτήρια της ΕΟΚ όταν αποφάσιζε τη διεύρυνση με συμμετοχή αρχικά της Ελλάδας και αργότερα της Πορτογαλίας και της Ισπανίας».
Στη δεύτερη σελίδα της εφημερίδας παρατίθεται αναλυτικό ρεπορτάζ για την τελετή υπογραφής της συνθήκης. «Ηδη από τις έξη παρά 25 βρίσκονταν στο Περιστύλιο ο πρώην πρωθυπουργός κ. Π. Κανελλόπουλος και στη συνέχεια ήλθαν διαδοχικά και πήραν θέσεις στην πρώτη σειρά της πτέρυγας των κοινοβουλευτικών, ο πρόεδρος της ΕΔΑ κ. Ηλ. Ηλιού, ο πρόεδρος της Βουλής κ. Δ. Παπασπύρου, οι αντιπρόεδροι κ.κ. Λ. Μπουρνιάς, Ισ. Λαυρεντιάδης και Α. Γκίλλας, ο πρώην υπουργός κ. Παν. Παπαληγούρας, ο κ. Γεώργιος Μαύρος, ο πρόεδρος του ΚΟ.ΔΗ.ΣΟ. κ. Ι. Πεσμαζόγλου και ο αρχηγός της ΕΦΗΚ κ. Ι. Ζίγδης», διαβάζουμε.
Η «Κ» κάνει επίσης λόγο για πολαπλά τηλεφωνήματα για βόμβα από «κακοήθεις φαρσέρ» την ίδια μέρα.
Η τελετή άρχισε με μια εισήγηση του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Πονσέ και στη συνέχεια προσφώνησε τις ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. «Τον διαδέχθησαν στο βήμα ο Πονσέ, δεδομένου ότι η Γαλλία προεδρεύει το εξάμηνο αυτό της ΕΟΚ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Τζένκινς», γράφει η εφημερίδα.
Αμέσως μετά ήλθε η πιο ουσιαστική αλλά και «η πιο συγκινητική στιγμή της τελετής. Η Υπογραφή των κειμένων της συμφωνίας προσχωρήσεως της Ελλάδος στην ΕΟΚ από τις ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες». Με χειροκροτήματα όλοι οι παριστάμενοι υποδέχονταν την υπογραφή των δύο ογκωδέστατων τόμων, διαδοχικά από κάθε αντιπροσωπεία, γράφει στην ίδια σελίδα η εφημερίδα, επισημαίνοντας στη συνέχεια πως «όταν ήλθε η σειρά της ελληνικής αντιπροσωπείας τα χειροκροτήματα δυνάμωσαν αισθητά και κάλυψαν ολόκληρη την ιστορική στιγμή, καθώς ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Ράλλης και ο αρμόδιος για τα θέματα της ΕΟΚ κ. Γ. Κοντεγεώργης έθεταν τις υπογραφές τους στο κείμενο της συμφωνίας».
«Η Ευρώπη ξαναβρίσκει την Ευρώπη»
«Η ώρα ήταν 7 και 18. Ηταν η στιγμή που η συγκίνηση του Ελληνα πρωθυπουργού ανέβηκε στα μάτια του. Η βιαστική και διακριτική κίνηση της παλάμης στο μέτωπό του λίγους μπόρεσε να ξεγελάσει ότι είχε σαν αιτία τον ιδρώτα», γράφει η «Καθημερινή» για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Στο κύριο σώμα της εφημερίδας παρατίθεται ολόκληρη η ομιλία Καραμανλή.
Μεταξύ άλλων, ο Ελληνας πρωθυπουργός τόνιζε ότι «αν τα κράτη της ηπείρου μας δεν συνενώσουν τις υλικές και πνευματικές τους δυνάμεις σε μια οργανική ενότητα, θα παραμερισθούν μοιραία στο περιθώριο της ιστορίας. Και η Ευρώπη, που κυριαρχούσε στον κόσμο, μέχρι και τις αρχές αυτού του αιώνος, θα μεταβληθεί σε ουραγό και θα εκτεθεί σε κινδύνους».
Στη συνέχεια, ο ίδιος αναδείκνυε τη σημασία της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ: «Με τη συμμετοχή της στη διαμορφούμενη Ευρώπη, η Ελλάς χαράσσει κατά τρόπο σταθερό τον εθνικό της προσανατολισμό και τη μελλοντική της πορεία. Ενώ παράλληλα συστρατεύεται μαζί σας στον αγώνα για τη δημιουργία της Νέας Ευρώπης, που θα αλλάξει την μοίρα της ηπείρου μας και ίσως και του κόσμου».
Από την πλευρά του, με την ελληνική φράση «Μελέτη το πάν» έκλεισε ο πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΟΚ, Ρόυ Τζένκινς την προσφώνηση κατά την υπογραφή της συνθήκης. «Η Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα δεν θα ήταν Ευρώπη», επεσήμανε χαρακτηριστικά -διαβάζοντας ελληνικά- ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Ζισκάρ ντ’ Εσταίν απαντώντας στην προσφώνηση του Καραμανλή. «Είμαστε όλοι, στη γλώσσα μας, και στους μηχανισμούς της σκέψης μας παιδιά του ελληνικού πολιτισμού», προσέθετε τονίζοντας ότι «η Ευρώπη ξαναβρίσκει σήμερα την Ευρώπη».
«Η ένταξη δεν είναι φθάσιμο, αλλά αφετηρία»
Στο σώμα της εφημερίδας φιλοξενείται άρθρο του Γ. Ν. Δρόσου ο οποίος εκτιμά ότι «η ένταξη δεν ζητήθηκε και δεν πραγματοποιήθηκε για οικονομικούς μόνο λόγους αλλά και για πολιτικούς». «Με την ένταξη αποκτούμε ισχυρά διπλωματικά ερείσματα και υποστηρίξεις. Δεν είμαστε πλέον μόνοι μας. Είμαστε μέλη μιας ισχυρότατης οικογένειας η οποία έστω και για λόγους οικονομικών και πολιτικών συμφύσεων με αυτή, είναι υποχρεωμένη να μας συμπαρασταθεί σε κάθε μας δυσκολία. Εχουμε δε, ως γνωστόν, αρκετές εμπλοκές και εκκρεμότητες τον τελευταίο αυτό καιρό», εξηγεί.
Αλλο άρθρο, στη σελ. 7, κάνει λόγο για «ιστορική καμπή» και «νέο κεφάλαιο στην ιστορία του έθνους» που αλλάζει τη μοίρα και τις προοπτικές του. «Η ένταξη υπήρξε βασικό -το βασικότερο ίσως- στοιχείο της πολιτικής του κόμματος της πλειοψηφίας, που, σε δύο εκλογές, έλαβε την εντολή του ελληνικού λαού, αλλά και άλλων πολιτικών σχηματισμών, που εκτείνονται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα της χώρας, από του κέντρο μέχρις και μιας μερίδας της άκρας αριστεράς», ανέφερε επίσης το άρθρο της «Κ», λέγοντας πως η ένταξη στην ΕΟΚ αποτελεί «πρόσθετη εγγύηση και των δημοκρατικών μας θεσμών και της εθνικής μας ασφάλειας και ανεξαρτησίας και μάς απαλλάσσει από τις γνωστές (και σχεδόν αποκλειστικές) εξωευρωπαϊκές εξαρτήσεις του παρελθόντος, που τόσο ακριβά μάς στοίχισαν».
Για τους διαφωνούντες με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, το άρθρο της εφημερίδας αναφέρει: «Και αν ακόμη η ένταξη στην ΕΟΚ ήταν “κακό” (που δεν είναι) θα ήταν το “μη χείρον”. Το παραδέχονται σιωπηρά και “εξ αντιδιαστολής”, και εκείνοι, χαρακτηριστικά ετερόκλητοι, που αντιτάχθηκαν στην ένταξη με την αδυναμία τους να προτείνουν οποιαδήποτε εναλλακτική λύση».
Διότι, όπως αναφέρει το άρθρο στη συνέχεια, «την όποια αρνητική “παρενέργεια” την υπέστημεν και θα την υφιστάμεθα, σε μεγαλύτερη και χειρότερη μορφή, μένοντας έξω από την κοινότητα και αμέτοχοι στα κέντρα αποφάσεων και στις οργανικές δομικές εξελίξεις του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου».
Στο ίδιο κείμενο, πάντως, επισημαίνεται πως θα ήταν λάθος να νομισθεί ότι η ένταξη μας αποτελεί ένα είδος πανάκειας που θεραπεύει αμέσως και αυτόματα όλα τα δεινά. «Η ένταξη δεν είναι φθάσιμο, αλλά αφετηρία για ένα καλύτερο και ασφαλέστερο μέλλον».
