Στην Ιταλία είναι σε εξέλιξη ένα διήμερο δημοψήφισμα, για το οποίο δεν έχει ακούσει σχεδόν κανείς. Οι Ιταλοί κλήθηκαν να ψηφίσουν μια πρόταση νόμου η οποία θα επιταχύνει τον χρόνο χορήγησης ιθαγένειας σε αλλοδαπούς, που ζουν, σπουδάζουν και εργάζονται στη χώρα. Ωστόσο, ενώ θεωρείται πιθανό ότι η πλειοψηφία θα πει «ναι», το δημοψήφισμα πιθανόν να ακυρωθεί.
Αιτία, το γεγονός ότι η κυβέρνηση της ακροδεξιάς Τζόρζια Μελόνι το έχει μποϊκοτάρει, αρνούμενη ακόμη και να συζητήσει γι’ αυτό. Η κυβέρνησή της έχει λάβει μέτρα για τη μείωση των αφίξεων και την καταστολή των υπαρχόντων μεταναστών.
Στην Ιταλία, οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση ιταλικής ιθαγένειας είναι πολύ αυστηρές: γνώση της ιταλικής γλώσσας, ο αιτών να μην έχει υποστεί δικαστικές διώξεις και να μην έχει καταδικαστεί για οποιοδήποτε αδίκημα, να έχει συνεχή διαμονή στη χώρα τουλάχιστον 10 χρόνια κ.ο.κ.
Η Ιταλία θα μπορούσε να ευθυγραμμιστεί με τον ευρωπαϊκό κανόνα
Ομάδα οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, έπειτα από μεγάλη κινητοποίηση κατόρθωσαν να θέσουν σε δημοψήφισμα τη μείωση του χρόνου αναμονής για υποβολή αίτησης στα τέσσερα χρόνια, χωρίς να αλλάξουν οι άλλες προϋποθέσεις. Και με τη χορήγηση ιθαγένειας σε γονείς, να λαμβάνουν τη λαμβάνουν αυτομάτως και τα παιδιά τους, ηλικίας κάτω των 18 ετών.
Στόχος της προτεινόμενης νομοθεσίας είναι να λαμβάνουν αυτομάτως την ιθαγένεια και παιδιά αλλοδαπών που γεννήθηκαν στην Ιταλία, μεγάλωσαν, ζουν, σπουδάζουν και εργάζονται εκεί. Υπολογίζεται ότι, αν εγκριθεί η πρόταση, περίπου 1,4 εκατομμύρια νόμιμοι μετανάστες στην Ιταλία θα μπορούν να κάνουν αίτηση αμέσως για να πολιτογραφηθούν. Και η Ιταλία θα ευθυγραμμιστεί με την πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. όσον αφορά την ιθαγένεια.
Τα οφέλη
Το δημοψήφισμα θα μπορούσε να έχει ευεργετικά αποτελέσματα τόσο για τους ανθρώπους που βρίσκονται νόμιμα στη χώρα και εργάζονται, αλλά και για την ίδια την Ιταλία, ο πληθυσμός της οποίας συρρικνώνεται και γερνάει ταχέως. Η μεταρρύθμιση θα αποφέρει οφέλη και για στους αλλοδαπούς κατοίκους που ήδη εργάζονται στην Ιταλία χρόνια και στις οικογένειές τους: από εκείνους που εργάζονται σε γραμμές παραγωγής εργοστασίων στο βορρά έως εκείνους που φροντίζουν συνταξιούχους σε πολυτελείς γειτονιές της Ρώμης.
Η Ιταλία αντιμετωπίζει μια από τις πιο οξείες δημογραφικές κρίσεις της Ευρώπης. Ο πληθυσμός της γερνάει ραγδαία. Περίπου το ένα τέταρτο των Ιταλών να είναι άνω των 65 ετών και μόλις το 12% είναι ηλικίας 14 ετών ή νεότεροι.
Οι αλλοδαποί αποτελούν πλέον το 11% όλων των μαθητών στα ιταλικά σχολεία και το 13,5% των νεογέννητων του περασμένου έτους ήταν αλλοδαποί.
Μποϊκοτάζ
Ωστόσο, ενώ οι κάλπες άνοιξαν το πρωί της Κυριακής, είναι πολύ πιθανό το δημοψήφισμα να αποτύχει, λόγω της χαμηλής συμμετοχής. Για να θεωρείται έγκυρο ένα δημοψήφισμα στην Ιταλία, πρέπει να έχουν πάει στην κάλπη το 50% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Το δημοψήφισμα στηρίζουν κόμματα της αντιπολίτευσης, εργατικά συνδικάτα, οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που κάλεσαν τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν.
Αλλά η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, που θέλει να μειώσει τις αφίξεις μεταναστών, αντιστέκεται σθεναρά στην προοπτική να μειωθεί ο χρόνος πρόσκτησης ιθαγένειας.
Οι αναλυτές αναμένουν ότι η συμμετοχή θα υπολείπεται του απαιτούμενου ορίου. Η κυβέρνηση έχει προτρέψει τους υποστηρικτές της να απόσχουν από τη διήμερη ψηφοφορία, ελπίζοντας να καταρρεύσει το δημοψήφισμα λόγω της χαμηλής συμμετοχής μέχρι το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων το απόγευμα της Δευτέρας.
«Μόνο ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού θα προσέλθει στις κάλπες», σύμφωνα με τον Λορέντζο Πρεγκλιάσκο, ιδρυτής του Youtrend, ενός πρακτορείου πολιτικών δημοσκοπήσεων. «Η πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων να ψηφίσουν “Ναι”. Αλλά είναι πολύ, πολύ πιθανό η προσέλευση να είναι κάτω από το 50%».
Μελόνι: «Δεν θα ψηφίσω»
Η Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε στις 5 Ιουνίου ότι θα επισκεφθεί ένα εκλογικό τμήμα ως «ένδειξη σεβασμού» δεδομένου του ρόλου της ως πρωθυπουργού, αλλά δεν θα ψηφίσει για ένα μέτρο με το οποίο διαφωνεί ριζικά.
«Είμαι εντελώς αντίθετη στη μείωση στο μισό του χρόνου που απαιτείται για την υποβολή αίτησης για υπηκοότητα», δήλωσε. «Ο νόμος περί υπηκοότητας στην Ιταλία είναι εξαιρετικός και πολύ ανοιχτός. Είμαστε εδώ και καιρό μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών που χορηγούν τον μεγαλύτερο αριθμό υπηκοοτήτων κάθε χρόνο».
Άφησε ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο η Ρώμη να μειώσει τους χρόνους επεξεργασίας των αιτήσεων υπηκοότητας, οι οποίες χρειάζονται έως και τρία χρόνια για να εγκριθούν. «Η επιτάχυνση της γραφειοκρατικής διαδικασίας μόλις αποκτήσετε το δικαίωμα πρόσβασης στην υπηκοότητα είναι ένα διαφορετικό θέμα», είπε. «Είναι κάτι που μας ενδιαφέρει και εργαζόμαστε πάνω σε αυτό». Και ύστερα το είπε ξεκάθαρα: «Όταν διαφωνείς, έχεις επίσης την επιλογή να απέχεις.
Αλλά για πολύ καιρό, η Μελόνι αγνόησε εντελώς το δημοψήφισμα. Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης της Ιταλίας, που διευθύνονται από έναν στενό σύμμαχο της Μελόνι, κάλυψαν ελάχιστα το γεγονός. Και ενώ δεν υπάρχει ουσιαστική εκστρατεία υπέρ του «Όχι», δεν έχει γίνει ουσιαστική και ισορροπημένη συζήτηση για το δημοψήφισμα.
Επίσης, ο εταίρος του συνασπισμού της Μελόνι, Ρομπέρτο Βαννάτσι της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά, κατηγόρησε όσους βρίσκονται πίσω από το δημοψήφισμα ότι «πουλάνε την υπηκοότητά μας και σβήνουν την ταυτότητά μας».
