Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Ρουάντα υπέγραψαν προσωρινή συμφωνία με στόχο την παύση των συγκρούσεων στην ανατολική ΛΔΚ, σύμφωνα με κοινή δήλωση των δύο χωρών και του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η σημαντική αυτή εξέλιξη για τον δεκαετή πόλεμο με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και του Κατάρ, προβλέπει την «αποχώρηση, τον αφοπλισμό και την υπό όρους ένταξη» των ένοπλων ομάδων που μάχονται στην ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Η Ρουάντα αρνείται τις ευρέως διαδεδομένες κατηγορίες ότι υποστηρίζει μία από αυτές τις ομάδες, την M23, η οποία κατέλαβε φέτος μεγάλα τμήματα της περιοχής.
Περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για έναν κοινό μηχανισμό ασφάλειας με σκοπό την πρόληψη μελλοντικών εξάρσεων. Η ειρηνευτική συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί επίσημα την επόμενη εβδομάδα.
Η συμφωνία θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Δύση στην πλούσια σε ορυκτά περιοχή, η οποία μαστίζεται από συγκρούσεις εδώ και τρεις δεκαετίες.
Ωστόσο, σύμφωνα με το BBC, αναλυτές επισημαίνουν ότι παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η εμπλοκή των ΗΠΑ
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι τεχνικές ομάδες έχουν μονογράψει το σχέδιο κειμένου την Τετάρτη, ενόψει της επίσημης τελετής υπογραφής την επόμενη Παρασκευή, στην οποία θα παραστεί ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Σε δήλωσή του, το υπουργείο ανέφερε ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε μετά από τριήμερο «εποικοδομητικό διάλογο σχετικά με πολιτικά, ασφαλιστικά και οικονομικά συμφέροντα» μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών στην Ουάσινγκτον.
Το τελευταίο σχέδιο συμφωνίας βασίζεται σε προηγούμενη συμφωνία που υπογράφηκε νωρίτερα, πρόσθεσε.
Στα τέλη Απριλίου, η Ρουάντα και η ΛΔ Κονγκό υπέγραψαν συμφωνία στην Ουάσινγκτον, υποσχόμενες να σεβαστούν την κυριαρχία της άλλης και να καταρτίσουν σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας εντός λίγων ημερών.
Οι αντάρτες του M23
Ο δεκαετής σύγκρουση κλιμακώθηκε νωρίτερα φέτος, όταν οι αντάρτες του M23 κατέλαβαν εκτεταμένες περιοχές πλούσιες σε ορυκτά στο ανατολικό τμήμα της ΛΔ Κονγκό.
Η Ρουάντα αρνείται ότι υποστηρίζει το M23, επιμένοντας ότι η στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή αποτελεί αμυντικό μέτρο κατά των απειλών που εκπέμπουν ένοπλες ομάδες όπως η FDLR, μια ομάδα ανταρτών που αποτελείται κυρίως από μέλη της εθνοτικής ομάδας των Χούτου, οι οποίοι συνδέονται με τη γενοκτονία στη Ρουάντα το 1994.
Η Ρουάντα, με τη σειρά της, κατηγορεί την κυβέρνηση της ΛΔ Κονγκό ότι υποστηρίζει την FDLR, κάτι που αρνείται η ΛΔ Κονγκό.
Η M23 κατέλαβε την Γκόμα στα τέλη Ιανουαρίου, ακολουθούμενη από την πόλη Μπουκάβου, και έκτοτε έχει δημιουργήσει δομές διακυβέρνησης στις περιοχές που ελέγχει.
Χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι έχουν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους τους τελευταίους μήνες μετά την επίθεση των ανταρτών.
Τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα στο σχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνουν:
- Θα αποσυρθεί η ομάδα ανταρτών M23 από τις περιοχές που έχει καταλάβει;
- Η «σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας» σημαίνει ότι η Ρουάντα παραδέχεται την παρουσία στρατευμάτων της στην ανατολική ΛΔ Κονγκό και θα τα αποσύρει;
- Η συμφωνηθείσα «επιστροφή των προσφύγων» θα επιτρέψει σε χιλιάδες Κονγκολέζους να επιστρέψουν από τη Ρουάντα;
- Ο «αφοπλισμός» σημαίνει ότι η M23 θα καταθέσει τα όπλα;
- Ποιος θα αφοπλίσει τις FDLR, μετά την αποτυχία πολλών προηγούμενων προσπαθειών;
- Η συμφωνηθείσα ανθρωπιστική πρόσβαση θα επιτρέψει την επαναλειτουργία του αεροδρομίου της Γκόμα για την παροχή βοήθειας;
Μετά την απώλεια εδαφών, η κυβέρνηση στο Κινσάσα ζήτησε τη βοήθεια των ΗΠΑ, προσφέροντας, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά. Η ανατολική ΛΔ Κονγκό είναι πλούσια σε κολομβίτη και άλλους πόρους ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια βιομηχανία ηλεκτρονικών.
Οι ειρηνευτικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών έχουν αποτύχει στο παρελθόν.
Πέρυσι, εμπειρογνώμονες από τη Ρουάντα και το Κονγκό κατέληξαν δύο φορές σε συμφωνία, με τη μεσολάβηση της Αγκόλας, για την απόσυρση των ρουανδικών στρατευμάτων και την πραγματοποίηση κοινών επιχειρήσεων κατά των FDLR, αλλά οι υπουργοί των δύο χωρών δεν ενέκριναν τη συμφωνία.
Τελικά, η Αγκόλα παραιτήθηκε από το ρόλο του μεσολαβητή τον Μάρτιο.
