Η Ρουάντα και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπέγραψαν την Παρασκευή μια ειρηνευτική συμφωνία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, αναζωπυρώνοντας τις ελπίδες για το τέλος των συγκρούσεων που έχουν προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και τον εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων άλλων μέχρι στιγμής φέτος.
Η συμφωνία αποτελεί σημαντική πρόοδο στις συνομιλίες που διεξήγαγε η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες έχουν επίσης ως στόχο να προσελκύσουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Δύση σε μια περιοχή πλούσια σε ταντάλιο, χρυσό, κοβάλτιο, χαλκό, λίθιο και άλλα ορυκτά.
Σε τελετή με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών υπέγραψαν τη συμφωνία, δεσμευόμενοι να εφαρμόσουν μια συμφωνία του 2024 που θα προβλέπει την αποχώρηση των στρατευμάτων της Ρουάντα από το ανατολικό Κονγκό εντός 90 ημερών.
Η Κινσάσα (πρωτεύουσα της ΛΔΚ) και το Κιγκάλι (πρωτεύουσα της Ρουάντα) θα ξεκινήσουν επίσης ένα πλαίσιο περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης εντός 90 ημερών, σύμφωνα με τη συμφωνία.
Η μεσολάβηση των ΗΠΑ
«Πάλευαν για πολλά χρόνια, με μαχαίρια – είναι ένας από τους χειρότερους, ένας από τους χειρότερους πολέμους που έχει δει κανείς. Και τυχαία είχα κάποιον που μπόρεσε να το διευθετήσει», δήλωσε ο Τραμπ την Παρασκευή, πριν από την υπογραφή της συμφωνίας από τις δύο πλευρές στην Ουάσινγκτον.
«Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκτούμε πολλά δικαιώματα εξόρυξης ορυκτών από το Κονγκό ως μέρος της συμφωνίας. Είναι μεγάλη τιμή για αυτούς που βρίσκονται εδώ. Ποτέ δεν πίστευαν ότι θα έρθουν».
Οι αντάρτες Μ23
Σύμφωνα με αναλυτές και διπλωμάτες, η Ρουάντα έχει στείλει τουλάχιστον 7.000 στρατιώτες πέρα από τα σύνορα, για να υποστηρίξουν τους αντάρτες του M23, οι οποίοι κατέλαβαν τις δύο μεγαλύτερες πόλεις του ανατολικού Κονγκό και τις πλούσιες σε ορυκτά περιοχές σε μια αστραπιαία προέλαση νωρίτερα φέτος.
Τα κέρδη του M23 φέτος, ο τελευταίος κύκλος μιας δεκαετούς σύγκρουσης που έχει τις ρίζες της στη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, πυροδότησαν φόβους για έναν ευρύτερο πόλεμο που θα εμπλέξει τις γειτονικές χώρες του Κονγκό.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα, Ολιβιέ Ντουχουνγκιρέ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως σημείο καμπής. Η υπουργός Εξωτερικών του Κονγκό, Τερέζ Καϊικουάμπα Βάγκνερ, δήλωσε ότι η συμφωνία πρέπει να ακολουθηθεί από αποχώρηση.
Οικονομικές συμφωνίες
Ο Μασάντ Μπούλος, ανώτερος σύμβουλος του Τραμπ για την Αφρική, δήλωσε τον Μάιο στο Reuters ότι η Ουάσιγκτον επιθυμούσε η ειρηνευτική συμφωνία και οι συνοδευτικές συμφωνίες για τα ορυκτά να υπογραφούν ταυτόχρονα αυτό το καλοκαίρι.
Ωστόσο, η συμφωνία που υπογράφηκε την Παρασκευή δίνει στο Κονγκό και τη Ρουάντα τρεις μήνες για να θέσουν σε εφαρμογή ένα πλαίσιο «για την επέκταση του εξωτερικού εμπορίου και των επενδύσεων που προέρχονται από τις κρίσιμες περιφερειακές αλυσίδες εφοδιασμού ορυκτών», σύμφωνα με την υπογεγραμμένη έκ
Πηγή που έχει γνώση του θέματος δήλωσε στο Reuters την Παρασκευή ότι μια άλλη συμφωνία για το πλαίσιο θα υπογραφεί από τους αρχηγούς κρατών σε ξεχωριστή εκδήλωση στο Λευκό Οίκο σε ημερομηνία που δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
Υπάρχει συναίνεση ότι η πρόοδος στις εν εξελίξει συνομιλίες στη Ντόχα – μια ξεχωριστή αλλά παράλληλη προσπάθεια διαμεσολάβησης με αντιπροσωπείες της κυβέρνησης του Κονγκό και του M23 – είναι απαραίτητη πριν από την υπογραφή του οικονομικού πλαισίου, σύμφωνα με την πηγή.
Η συμφωνία που υπογράφηκε την Παρασκευή επρόκειτο να εκφράσει «πλήρη υποστήριξη» στις συνομιλίες που φιλοξενούνται στο Κατάρ, σύμφωνα με την υπογεγραμμένη έκδοση.
Αναφέρει επίσης ότι το Κονγκό και η Ρουάντα θα σχηματίσουν έναν κοινό μηχανισμό συντονισμού της ασφάλειας εντός 30 ημερών και θα εφαρμόσουν ένα σχέδιο που συμφωνήθηκε πέρυσι για την παρακολούθηση και την επαλήθευση της απόσυρσης των Ρουανδών στρατιωτών εντός τριών μηνών.
«Αυτή είναι η καλύτερη ευκαιρία που έχουμε για μια ειρηνευτική διαδικασία προς το παρόν, παρά όλες τις προκλήσεις και τις ατέλειες», δήλωσε ο Τζέισον Στερνς, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Simon Fraser, ειδικός στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών της Αφρικής.
Προσπάθειες με παρόμοια σχήματα έχουν γίνει και στο παρελθόν, πρόσθεσε, και «θα εξαρτηθεί από τις ΗΠΑ, ως θεματοφύλακες της συμφωνίας, να διασφαλίσουν ότι και οι δύο πλευρές θα τηρήσουν τους όρους».
