Υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ξεκίνησε χθες η συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με θέμα η «Ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας μέσω διεθνούς συνεργασίας για την παγκόσμια σταθερότητα», με τη συμμετοχή του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Η συνεδρίαση, στην οποία έδινε μεγάλη βάση το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς ο πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να εκθέσει τις απόψεις του στο ανώτερο επίπεδο και μάλιστα επί αμερικανικού εδάφους, αποσκοπεί σε μια στρατηγική ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κρατών-μελών για τη συνολική αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών στη θαλάσσια ασφάλεια, όπως είναι η πειρατεία, το διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα, η παράνομη διακίνηση όπλων, ναρκωτικών, ακόμη και ανθρώπων, αλλά και η παράνομη αλιεία, οι τρομοκρατικές ενέργειες και οι επιθέσεις σε κρίσιμες θαλάσσιες υποδομές. Και το γεγονός πως η Ελλάδα είχε την προεδρία ενισχύει, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, τον ρόλο της στην προώθηση της θαλάσσιας ασφάλειας και ως εκ τούτου στη «σταθερότητα», που αποτελεί λέξη – «κλειδί» για το Μαξίμου εντός και εκτός των τειχών.
Ο κ. Μητσοτάκης στην αρχή της παρέμβασής του τόνισε πως τα Ηνωμένα Εθνη πάντα βρίσκονται στο κέντρο όλων των παγκόσμιων προσπαθειών για την προστασία των ωκεανών μας και υπογράμμισε πως η εφαρμογή του ναυτικού δικαίου, αλλά και οι διεθνείς συνεργασίες είναι κομβικές για την αντιμετώπιση του προβλήματος, καθώς «η θαλάσσια ασφάλεια είναι σημαντική για την ασφάλεια όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου διακινείται διά θαλάσσης».
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ομιλία του στη συζήτηση με θέμα την «Ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας», μεταξύ άλλων, στο δίκαιο της θάλασσας, στη σημασία των υποθαλάσσιων καλωδίων και στην αντιμετώπιση νέων απειλών.
Νέες τεχνολογίες
Ο κ. Μητσοτάκης, μεταξύ άλλων, εστίασε στη βελτίωση «της παγκόσμιας εκπαίδευσης και των μηχανισμών ανταλλαγής πληροφοριών, στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών για να βελτιώσουμε τις δυνατότητες επιτήρησης, επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών». Η τεχνητή νοημοσύνη «θα πρέπει να αποτελέσει μέρος αυτού του σχεδίου, έχοντας κατά νου τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να συνεπάγεται», είπε.
Σε άλλο σημείο αναφέρθηκε στον συντονισμό και στην πρόληψη «προκειμένου να βελτιωθεί η επιτήρηση και να ενισχυθεί η αποτελεσματική εφαρμογή των σχετικών διεθνών οργάνων», αλλά και στην ενίσχυση της επιβολής του νόμου στους τομείς της ναυσιπλοΐας, των λιμένων και της συνδεσιμότητας, που «είναι ιδιαίτερης σημασίας για την καταπολέμηση των απειλών ασφάλειας».
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, «η θαλάσσια ασφάλεια συνδέεται άμεσα και στενά με τις θεμελιώδεις αξίες του ελεύθερου κόσμου» και «κανείς δεν θα μπορούσε πραγματικά να απολαύσει τις καθιερωμένες αρχές της ελευθερίας των θαλασσών ούτε τη συναφή ελευθερία του εμπορίου, που εξασφαλίζει οικονομικές και ειρηνικές διασυνδέσεις, χωρίς την προϋπόθεση της θαλάσσιας ασφάλειας».
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στη σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS), που αποτελεί τη βάση για την παγκόσμια διακυβέρνηση στη θάλασσα «προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σημερινές και οι αναδυόμενες απειλές», στις οποίες συμπεριέλαβε και τις κυβερνοεπιθέσεις, έκανε ειδική αναφορά σε πρακτικές όπως η παράκαμψη των κυρώσεων, ενώ μίλησε για την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα ως παράδειγμα της σημασίας που έχει η συλλογική δράση. Εκανε μάλιστα και συγκεκριμένη αναφορά στον ηγετικό ρόλο που ανέλαβε η Ελλάδα τόσο στην επιχείρηση «Aspides» όσο και στις «Atalanta» και «Irini».
Ξεχωριστή αναφορά, που ήταν και έμμεσο μήνυμα στην Τουρκία, έκανε ο πρωθυπουργός στη σημασία της συνδεσιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας και των δεδομένων μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, λέγοντας πως αποτελεί προαπαιτούμενο για την υψηλή ποιότητα και την προσιτή τιμή ενέργειας και τεχνολογίας. Κατέληξε δε, πως η Ελλάδα είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, ένα «ναυτικό» έθνος με πλούσια και βαθιά ναυτική ιστορία και «η θάλασσα ήταν πάντα μέρος της ταυτότητάς μας».
Συζήτηση με Γκουτέρες για Κυπριακό
Του Βασίλη Νέδου
Αν και η χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είχε ευρεία ατζέντα, η ανασκόπηση της κατάστασης γύρω από το Κυπριακό ήταν το κεντρικό θέμα της συζήτησης. Επόμενο βήμα στην προσπάθεια να ενεργοποιηθεί εκ νέου μια διαδικασία για το Κυπριακό είναι η νέα άτυπη πενταμερής –με τη συμμετοχή του κ. Γκουτέρες–, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Ελβετία περί τα τέλη Ιουλίου. Πριν από λίγες ημέρες η Ε.Ε. όρισε ως ειδικό απεσταλμένο για το Κυπριακό τον Αυστριακό πρώην επίτροπο Γιοχάνες Χαν, ένα πρόσωπο με εκτενή διπλωματική εμπειρία. Η εκ νέου ενεργοποίηση της Ε.Ε., παρά τις αντιδράσεις της Αγκυρας, μαρτυρεί τη γενικότερη διεθνή κινητοποίηση γύρω από το θέμα. Ο πρωθυπουργός χαιρέτισε τις προσπάθειες του γ.γ. για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων.
Στην Κύπρο οι δύο πλευρές συζητούν για την υλοποίηση διαφόρων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που, θεωρητικά, θα μπορούσαν να λειάνουν το έδαφος ενόψει των πιο σοβαρών συζητήσεων. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτά τα πιο «εύκολα» θέματα, όπως το άνοιγμα συνοριακών διαβάσεων, η πρόοδος είναι μάλλον περιορισμένη. Βασικός σκόπελος είναι η εξαιρετικά σκληρή στάση της Αγκυρας και της εξαρτώμενης κυβέρνησης του ψευδοκράτους υπό τον Ερσίν Τατάρ, σχετικά με την ανάγκη να «εκσυγχρονιστεί» το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων και να «προσαρμοστεί στις πραγματικότητες», κατά τη σταθερή τουρκική ρητορική, μακριά, δηλαδή, από το πλαίσιο του ΟΗΕ που προωθεί λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η σκληρή στάση της Αγκυρας, η οποία ουσιαστικά προωθεί μια μεταβολή προς ένα πλαίσιο το οποίο θα επιτρέπει τη δημιουργία δύο κρατών στην Κύπρο, απορρίπτεται σταθερά από την Αθήνα και τη Λευκωσία, και αναμένεται να φανεί αν η συνάντηση του ερχόμενου Ιουλίου μπορεί να οδηγήσει σε κάποια διαδικασία επανενεργοποίησης των διαπραγματεύσεων.
