Τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αποκτήσει πολύ γρήγορα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter και F-35 αναζητά η Τουρκία καθώς επιδιώκει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος έναντι των περιφερειακών αντιπάλων της, όπως το Ισραήλ και η Ελλάδα.
Αυτό αναφέρει το Reuters επικαλούμενο πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες.
Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, η οποία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας, στοχεύει να αξιοποιήσει τις καλύτερες σχέσεις της με τη Δύση εδώ και χρόνια για να προσθέσει στον γερασμένο στόλο της 40 Eurofighter Typhoon, για τα οποία υπέγραψε προκαταρκτική συμφωνία τον Ιούλιο. Αργότερα επίσης στόχος είναι να καταφέρει να αποκτήσει αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφη F-35, παρά τις κυρώσεις της Ουάσιγκτον που μπλοκάρουν επί του παρόντος οποιαδήποτε συμφωνία.
Τα πλήγματα του Ισραήλ – του πιο προηγμένου στρατού της Μέσης Ανατολής με εκατοντάδες μαχητικά F-15, F-16 και F-35 που παρέχονται από τις ΗΠΑ – στους γείτονες της Τουρκίας, Ιράν και Συρία, καθώς και στον Λίβανο και το Κατάρ, αναστάτωσαν την Άγκυρα τον τελευταίο χρόνο. Αποκάλυψαν βασικά τρωτά σημεία, ωθώντας την να ασκήσει πιέσεις για ταχεία ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος για να αντιμετωπίσει τυχόν πιθανές απειλές.
Στο μεταξύ η Ελλάδα αναμένεται να παραλάβει μια παρτίδα προηγμένων F-35 τα επόμενα τρία χρόνια. Τα προηγούμενα χρόνια, αεροσκάφη από τα δύο κράτη του ΝΑΤΟ συμμετείχαν σε διάσπαρτες αερομαχίες πάνω από το Αιγαίο, και η Ελλάδα είχε εκφράσει στο παρελθόν ανησυχίες για την τουρκική στρατιωτική ανάπτυξη, όπως σημειώνει το Reuters.
Τι γίνεται με τα Eurofighter
Για τα Typhoon, η Τουρκία πλησιάζει σε συμφωνία με τη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την οποία θα παραλάβει άμεσα 12 από αυτά, αν και μεταχειρισμένα, από προηγούμενους αγοραστές, το Κατάρ και το Ομάν, για να καλύψει τις άμεσες ανάγκες της, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος.
Μέλη της κοινοπραξίας Eurofighter, η Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία, θα εγκρίνουν την πρόταση πώλησης μεταχειρισμένων αεροσκαφών, στην οποία θα παράσχουν στην Τουρκία 28 νέα αεροσκάφη τα επόμενα χρόνια εν αναμονή μιας τελικής συμφωνίας αγοράς
Ο Ερντογάν αναμένεται να συζητήσει την πρόταση κατά τις επισκέψεις του στο Κατάρ και το Ομάν με τους αριθμούς των αεροσκαφών, την τιμολόγηση και τα χρονοδιαγράμματα να είναι τα κύρια ζητήματα.
Στη συνέχεια, ο Ερντογάν αναμένεται να φιλοξενήσει τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς αργότερα αυτόν τον μήνα, όταν θα μπορούσαν να σφραγιστούν οι συμφωνίες, αναφέρουν πηγές.
Εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης δήλωσε στο Reuters ότι ένα μνημόνιο κατανόησης που υπέγραψε η Βρετανία και η Τουρκία τον Ιούλιο ανοίγει το δρόμο «για μια παραγγελία πολλών δισεκατομμυρίων λιρών έως και 40 αεροσκαφών», προσθέτοντας: «Προσβλέπουμε να συμφωνήσουμε σύντομα στις τελικές λεπτομέρειες της σύμβασης».
Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ, ο οποίος βρισκόταν στην Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι το Βερολίνο υποστήριξε την αγορά των αεροσκαφών και αργότερα δήλωσε στον ραδιοτηλεοπτικό φορέα NTV ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει συμφωνία εντός του έτους.
Από την πλευρά του το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας δήλωσε ότι δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία και ότι οι συνομιλίες με τη Βρετανία κινούνται προς θετική κατεύθυνση, προσθέτοντας ότι άλλα μέλη της κοινοπραξίας υποστήριξαν την προμήθεια. Το Κατάρ και το Ομάν δεν σχολίασαν άμεσα.
Πιέσεις στις ΗΠΑ για τα F-35
Η απόκτηση των προηγμένων F-35 έχει αποδειχθεί πιο δύσκολη για την Άγκυρα, η οποία έχει αποκλειστεί από την αγορά τους από το 2020, όταν η Ουάσινγκτον της επέβαλε κυρώσεις CAATSA για την αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400.
Ο Ερντογάν δεν κατάφερε να σημειώσει πρόοδο στο θέμα σε συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, η Τουρκία εξακολουθεί να στοχεύει να εκμεταλλευτεί τους καλούς προσωπικούς δεσμούς των δύο ηγετών και τη βοήθεια του Ερντογάν να πείσει την παλαιστινιακή μαχητική ομάδα Χαμάς να υπογράψει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του Τραμπ στη Γάζα, για να καταλήξει τελικά σε συμφωνία.
Ξεχωριστές πηγές ανέφεραν ότι η Άγκυρα εξέτασε το ενδεχόμενο να προτείνει ένα σχέδιο που θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια προεδρική «απαλλαγή» από τον νόμο CAATSA των ΗΠΑ για να ξεπεραστούν οι κυρώσεις CAATSA και να ανοίξει ο δρόμος για μια τελική επίλυση του ζητήματος των S-400 και της αγοράς των F-35.
Η κατοχή των S-400 από την Τουρκία παραμένει το κύριο εμπόδιο για την αγορά F-35, αλλά η Άγκυρα και η Ουάσινγκτον έχουν δηλώσει δημόσια την επιθυμία τους να το ξεπεράσουν αυτό, λέγοντας ότι οι σύμμαχοι έχουν την πολιτική βούληση να το πράξουν.
Εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι ο Τραμπ αναγνωρίζει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας και ότι «η κυβέρνησή του αναζητά δημιουργικές λύσεις σε όλα αυτά τα εκκρεμή ζητήματα», αλλά δεν έδωσε περαιτέρω διευκρινίσεις.
Αναφορικά με την ξεχωριστή συμφωνία της Τουρκίας για την αγορά 40 F-16, ενός μαχητικού αεροσκάφους παλαιότερης γενιάς, μια αμερικανική πηγή δήλωσε ότι οι συνομιλίες έχουν διακοπεί λόγω των ανησυχιών της Τουρκίας σχετικά με την τιμή και την επιθυμία να αγοράσει τα πιο προηγμένα F-35.
Η πιθανή προσωρινή απαλλαγή, εάν δοθεί, θα μπορούσε να βοηθήσει την Άγκυρα να αυξήσει την αμυντική συνεργασία με την Ουάσινγκτον και ενδεχομένως να οικοδομήσει συμπάθεια σε ένα Κογκρέσο των ΗΠΑ που ήταν σκεπτικιστικό απέναντι στην Τουρκία στο παρελθόν, ανέφεραν οι πηγές.
«Και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι η επίλυση του CAATSA πρέπει να γίνει. Είτε πρόκειται για προεδρική απαλλαγή είτε για απόφαση του Κογκρέσου, αυτό εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε στο Reuters ο Χαρούν Αρμαγκάν, αντιπρόεδρος εξωτερικών υποθέσεων του κυβερνώντος κόμματος AK του Ερντογάν.
