Φόρτωση Text-to-Speech…
Βρισκόμαστε στο 2019, παραμονές εθνικών εκλογών. Το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο τρέχει καλπάζοντας και μια ευρεία κοινωνική συμμαχία ετοιμάζεται να εκλέξει πανηγυρικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρωθυπουργό. Τρεις ισχυροί «πρώην» τάσσονται, ο καθένας με τον τρόπο του, υπέρ της μεγάλης αλλαγής και της επιστροφής της Ν.Δ. στην εξουσία. Ο Αντώνης Σαμαράς, φύσει πιο εκδηλωτικός από όλους, είναι στην πρώτη γραμμή και κάνει καμπάνια υπέρ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, εμβληματικό πολιτικό πρόσωπο του «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου», έχοντας μείνει τότε εκτός ψηφοδελτίων του Κινήματος Αλλαγής, όχι μόνο δεν εκφράζεται αρνητικά για τον πρόεδρο της Ν.Δ., αλλά συμβάλλει με τις παρεμβάσεις του στη διαμόρφωση του κλίματος υπέρ της κυβερνητικής αλλαγής. Ο τρίτος, ο Κώστας Καραμανλής, ξεπερνώντας τη φειδώ που τηρούσε στις πολιτικές εκφράσεις του μετά την αποχώρησή του από την πρωθυπουργία, είχε ανέβει προεκλογικά στη σκηνή σε κομματική εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να στείλει το μήνυμα: «Πάμε μαζί με τον Κυριάκο».
Εξίμισι χρόνια μετά, τα ίδια πρόσωπα ευθυγραμμίζονται, αλλά αυτή τη φορά εναντίον του Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση έχει μπει πλέον στο στόχαστρο και των τριών για μια μεγάλη γκάμα θεμάτων. Μετά τον Αντώνη Σαμαρά που έχει και τυπικά περάσει στην αντιπολίτευση, έπειτα από τη διαγραφή του, ο Κώστας Καραμανλής και ο Ευάγγελος Βενιζέλος συντάχθηκαν από κοινού στα αντικυβερνητικά χαρακώματα, στην εκδήλωση της εφημερίδας «Δημοκρατία». Με το δικό του ύφος ο καθένας, αλλά με το ίδιο πολιτικό νόημα, κατηγόρησαν το Μαξίμου πως δεν τηρεί τη θεσμική ομαλότητα, διέπεται από αλαζονεία και δεν δείχνει σεβασμό στους δημοκρατικούς κανόνες. Λεπτομέρεια. Στην πρώτη σειρά χειροκροτούσε ο Αντώνης Σαμαράς.
«Κάτι τρέχει στο παρασκήνιο». Η φράση ανήκει σε κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και την είπε όταν ρωτήθηκε πώς βλέπει τη δημόσια σύγκλιση των τριών, που είναι πλέον φανερό πως δίνουν στη σύμπλευσή τους υπόσταση αντιπολιτευτικής «τρόικας». Οτι «κάτι τρέχει», πάντως, στοιχειοθετείται και από το γεγονός ότι οι τρεις πολιτικοί άνδρες ουδέποτε ταυτίστηκαν ταυτόχρονα στην πολιτική διαδρομή τους, όπως συμβαίνει τώρα, έχοντας κατά καιρούς λειτουργήσει μόνον ως «δίδυμα».
Τα τρία «φεγγάρια»
Την περίοδο της διακυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, ο κ. Καραμανλής ήταν αποστασιοποιημένος. Αργότερα, επί ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ενώ οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος δέχονταν ανηλεή επίθεση από την τότε κυβέρνηση, στον Καραμανλή καταλογιζόταν σιωπηρή σύμπλευση με τον Τσίπρα και τα καραμανλικά στελέχη καταγγέλλονταν, πρωτίστως από τον Βενιζέλο, ως «κρυφή συνιστώσα» της κυβέρνησης.
Σε ένα επόμενο στάδιο από το 2021 και μετά, Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς ήρθαν ξανά πιο κοντά, χωρίς όμως τη συμμετοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου. Η κριτική που ασκείται σήμερα και στους τρεις είναι πως αυτό που αποτέλεσε τη συγκολλητική ουσία μεταξύ τους είναι η προσωπική αντιπάθεια προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία εκπορεύεται από το γεγονός πως δεν τους έδωσε είτε σημασία είτε ακόμη και τα αξιώματα που θα ήθελαν, προσπερνώντας τους, για να ακολουθήσει τη δική του αυτόνομη πορεία.
Ειδικά στις περιπτώσεις Σαμαρά και Βενιζέλου φημολογείτο πως ο Σαμαράς ενδιαφερόταν για τη θέση επιτρόπου στην Ε.Ε. και ο Βενιζέλος γι’ αυτήν του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι ίδιοι θεωρούν «αστείες» αυτές τις αιτιάσεις, λέγοντας πως οι διαφορές είναι πολιτικές. «Η συγκολλητική τους ουσία είναι πως παρά τις αρκετές διαφορές που έχουν ως πολιτικοί, τους ενώνει η ίδια πολιτική κουλτούρα», σημειώνει πολύπειρη πηγή.
Από την άλλη, η κυβέρνηση έχει αντίθετη άποψη, θεωρώντας πως η όψιμη συμμαχία έχει καθαρά προσωπικά κίνητρα και γι’ αυτό επισήμως δεν σχολιάζει τίποτα. Ανεπισήμως, όμως; «Να μπορούσα μία φορά να ακούσω κρυφά τι λένε οι τρεις τους», έλεγε κυβερνητική πηγή σε μια παρέα, αφενός αποκαλύπτοντας το ανομολόγητο ενδιαφέρον που προκαλεί η συμμαχία των τριών και αφετέρου αφήνοντας να εννοηθεί πως οι τρεις πρώην δεν εμφανίζονται μαζί μόνο δημοσίως, αλλά συνεννοούνται και κατ’ ιδίαν.
Μας ενώνουν περισσότερα
Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σε αυτή τη συνάντηση μαζί με έναν πολιτικό με τον οποίο μας χωρίζουν πολλά και γνωστά. Μας ενώνουν, όμως, περισσότερα. Η πίστη στο δημοκρατικό πολίτευμα, στον πολιτισμένο διάλογο, στην παράθεση στέρεης επιχειρηματολογίας.
Κώστας Καραμανλής
Πλατφόρμα «συναινέσεων»
Οι εικασίες για το τι μπορεί να περιλαμβάνουν αυτές οι επαφές δίνουν και παίρνουν. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ένας πολιτικός που δεν συνηθίζει να κρύβει τα λόγια του, έδωσε σαφές στίγμα δημοσίως στην εκδήλωση της περασμένης Δευτέρας. Επαναλαμβάνοντας πως η χώρα έχει καταστεί «μη διακυβερνήσιμη» και εξηγώντας προς αποφυγήν παρεξηγήσεων πως αυτό σημαίνει «ότι υπάρχει ανάγκη για υπερβάσεις, ρήξεις αλλά και συναινέσεις», περιέγραψε πώς προβλέπει το εκλογικό και μετεκλογικό μέλλον: «Η μονοκομματική εκδοχή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας» φαίνεται «να έχει εξαντλήσει τα όριά της, ιδίως υπό τη μορφή μιας αυτοδύναμης μονοκομματικής κυβερνητικής πλειοψηφίας». Μιλώντας για ένα «νέο κοινωνικό συμβόλαιο» το οποίο θα βασίζεται στις συναινέσεις, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά υποστήριξε πως η επόμενη κυβέρνηση δεν μπορεί να έχει πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Την ίδια ώρα ο Κώστας Καραμανλής αναφερόταν επίσης στην ανάγκη συναινέσεων, μιλώντας με θερμά λόγια για τον συνομιλητή του. Σε μια αποστροφή, μάλιστα, του λόγου του, που πέρασε μάλλον απαρατήρητη, ο Καραμανλής χαρακτήρισε τον Βενιζέλο σπουδαίο συνομιλητή «είτε ως αντίπαλο είτε ως συμπαίκτη». Είναι προφανές πως ο Βενιζέλος μπορεί πλέον να είναι και… συμπαίκτης.
Οι αναφορές των δύο πρώην για συναινέσεις, παρουσία του Αντώνη Σαμαρά αλλά και του Νίκου Δένδια, αποτύπωσαν ουσιαστικά τη βούλησή τους για το σενάριο μη αυτοδυναμίας. Αν η Ν.Δ. βρεθεί αισθητά χαμηλότερα του 30%, η «διακυβερνησιμότητα» θα μπορούσε να επιδιωχθεί με μια σύγκλιση του πρώτου με το δεύτερο κόμμα, που δεν θα περιλαμβάνει τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το σκηνικό αυτό μπορεί να προκύψει ακόμη και μετά τις δεύτερες εκλογές, αν η Ν.Δ. δεν κατορθώσει να πλησιάσει σε ποσοστό αυτοδυναμίας.
Αρκετοί μάλιστα λένε πως ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να πλασαριστεί ως υποψήφιος για τον ρόλο ενός πρωθυπουργού κοινής αποδοχής: τα πάθη με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν αμβλυνθεί, το ΠΑΣΟΚ είναι ο φυσικός χώρος του, ενώ πλέον, όπως φαίνεται, καλλιεργεί μια στρατηγική συμμαχία με τον Κώστα Καραμανλή και τη «βαθιά» Δεξιά. Δεν είναι τυχαίο πως στενός πολιτικός φίλος του Βενιζέλου έλεγε ότι συνομιλεί με τον «φυσικό ηγέτη της Κεντροδεξιάς», όπως χαρακτήριζε τον Κώστα Καραμανλή, κάτι που αποτελεί γέφυρα με το παραδοσιακό κομμάτι της Ν.Δ.
Αμοιβαία εκτίμηση
Με τον Κώστα Καραμανλή μας συνδέει η μακρά κοινή μας
πορεία ως βουλευτών Θεσσαλονίκης, είμαστε συνομήλικοι, η γενιά της Μεταπολίτευσης. Πρόκειται για την αμοιβαία, ειλικρινή εκτίμηση μεταξύ ανθρώπων που είχαν την τιμή να ηγηθούν των ιστορικών παρατάξεών τους.
Ευάγγελος Βενιζέλος
Αντίστοιχα, ο Αντώνης Σαμαράς εκφράζει την πιο λαϊκή Δεξιά και έτσι «φτιάχνεται μια τριπλέτα «Κέντρου – Κεντροδεξιάς και Δεξιάς», όπως επισημαίνει η ίδια πηγή. Από την άλλη, ο Κώστας Καραμανλής θέλει να έχει λόγο στα δημόσια πράγματα, χωρίς όμως να τρέφει πλέον προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες. Οι συχνές παρεμβάσεις του δείχνουν πως μόνο αδιάφορος δεν είναι για όσα συμβαίνουν στη χώρα, και κυρίως στο κόμμα του, τον προσανατολισμό του οποίου δείχνει πρώτη φορά από το 2009 διατεθειμένος να επηρεάσει.
Τέλος, ο Αντώνης Σαμαράς είναι σταθερά κινητικός. Τελευταία πολλοί λένε πως το νέο κόμμα έχει μπει στον πάγο και δεν θα προχωρήσει. Ο,τι και αν αποφασίσει, το βέβαιο είναι πως ο πετροπόλεμος προς την κυβέρνηση θα συνεχιστεί με στόχο τη φθορά της ώστε να πέσει κάτω του 30%, κάτι που θεωρείται αναγκαίο για να προκύψει το σενάριο της «μη διακυβερνησιμότητας». Το παζλ, πάντως, έχει σχηματιστεί: οι τρεις πρώην κινούνται μαζί, έχοντας κιόλας δείξει τα χαρτιά τους στο τραπέζι.
Ο πήχυς του 30%
Στο Μαξίμου δεν μιλούν δημοσίως για τους πρώην, αλλά όλα αυτά τα παρακολουθούν και προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα. Αφενός ο πρώτος στόχος είναι το ποσοστό να βρίσκεται άνω του 30%, που ακυρώνει όλα τα παραπάνω. Αφετέρου, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, ακόμη και αν ο στόχος δεν επιτευχθεί και η Ν.Δ. προσγειωθεί ελαφρώς χαμηλότερα, π.χ. στο 28%, «ποιος και με τι επιχειρήματα θα αμφισβητήσει τον πρώτο;», δηλαδή τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
«Σκεφθείτε το: Με τη Ν.Δ. στο 28% και τον δεύτερο στο μισό, στο 14%, ποιος μπορεί να πει στον Μητσοτάκη να φύγει;», είναι το ερώτημα που θέτει η ίδια πηγή. Επιπλέον, στο Μαξίμου θεωρούν πως η αμφισβήτηση των τριών δεν έχει τον εκλογικό αντίκτυπο που ίσως πιστεύουν οι ίδιοι, καθώς η κοινωνία «είναι αλλού» και έχει άλλες προτεραιότητες. Στελέχη του ΠΑΣΟΚ έχουν αντίθετη άποψη.
«Αυτή τη στιγμή, με δεδομένο πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υφίσταται ως κόμμα, ο Τσίπρας δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει την επιστροφή του και το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να κρατήσει το κεφάλι του έξω από το νερό, αντιστεκόμενο στη βαρύτητα των εσωτερικών του αντιφάσεων, οι τρεις πρώην είναι η πιο ισχυρή αντιπολίτευση για τον Μητσοτάκη», λέει βουλευτής του κόμματος. Για να τελεσφορήσει όμως το σενάριο, πρέπει να το υιοθετήσει και να του δώσει θεσμική υπόσταση ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Εκείνος είναι που το βράδυ των εκλογών μπορεί να αναλάβει τον ρόλο του επισπεύδοντος, θέτοντας ως όρο της στήριξής του σε μια κυβέρνηση την απομάκρυνση του επικεφαλής του πρώτου κόμματος, υπέρ άλλου προσώπου. Η τρόικα χρειάζεται και τέταρτο…
