Ενώ ο συσχετισμός δυνάμεων Πακιστάν-Ινδίας ευνοεί τη δεύτερη, ωστόσο πρόκειται για δύο χώρες με πυρηνικά όπλα, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία εάν «ξεφύγουν» τα πράγματα στην κρίση των τελευταίων ημερών. Υπάρχει όμως τρόπος αποφυγής ενός εφιάλτη και οι ευκαιρίες ήδη εμφανίστηκαν από την πρώτη στιγμή.
Την Τετάρτη 7 Μαίου, μετά στην ινδική επίθεση, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σεχμπάζ Σαρίφ, απευθυνόμενος στον πακιστανικό λαό σε τηλεοπτικό διάγγελμα, δήλωσε πως «αποφασίζουμε ότι θα εκδικηθούμε το αίμα των αθώων μαρτύρων μας».
Το ερώτημα λοιπόν είναι αν το Πακιστάν θα αποφασίσει ότι πρέπει να απαντήσει στις επιθέσεις της Ινδίας στην καρδιά του Πακιστάν με μια δική του επίθεση σε ινδικό έδαφος.
Η απάντηση ίσως βρίσκεται στην έκβαση της σύγκρουσης της Τετάρτης.
Το πρωί της ίδιας μέρας η ινδική αεροπορία έπληξε 6 έως 9 στόχους εντός πακιστανικού εδάφους, στους οποίους ήταν γνωστό ότι διέμεναν ηγέτες τρομοκρατών που καταζητούνταν για σφαγές στην Ινδία. Η ζημιά από όλες τις απόψεις ήταν εκτεταμένη, με περισσότερους από 20 ανθρώπους να σκοτώνονται, καθώς επλήγησαν και πόλεις.
Οι στόχοι χτυπήθηκαν, αλλά ήρθε άμεση απάντηση από την πακιστανική αεροπορία, καθώς το Ισλαμαμπάντ κινητοποίησε τα μαχητικά του για να καταρρίψει τα ινδικά αεροπλάνα. Από την πλευρά του Πακιστάν, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι κατέρριψε 2 έως 3 ινδικά αεροπλάνα.
Μέχρι το τέλος της ημέρας, και οι δύο πλευρές έκαναν απολογισμό και διαπίστωσαν ότι είχαν αρκετά για να διεκδικήσουν τη νίκη – ή να κλιμακώσουν περαιτέρω τη σύγκρουση.
Νικητές και οι δύο;
Αυτός ο υπολογισμός, σύμφωνα με τους New York Times, που επικαλούνται διπλωματικές πηγές και ειδικούς από την επίμαχη περιοχή, ίσως είναι αρκετός ώστε και οι δύο πλευρές να ισχυριστούν νίκη. Η Ινδία χτύπησε βαθύτερα στο Πακιστάν από ό,τι σε οποιαδήποτε στιγμή στο παρελθόν και το Πακιστάν ταπείνωσε για άλλη μια φορά -η πρώτη ήταν το 2019- την ινδική αεροπορία.
Πακιστανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν δημόσια ότι οι δυνάμεις της χώρας είχαν καταρρίψει συνολικά πέντε ινδικά αεροσκάφη – μάλλον υπερβολικός αριθμός. «Οι ένοπλες δυνάμεις μας ήταν σε ετοιμότητα 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, έτοιμες να καταρρίψουν εχθρικά αεροσκάφη τη στιγμή που απογειώνονταν και να τα πετούσαν στη θάλασσα», δήλωσε σε ομιλία του ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σεχμπάζ Σαρίφ. «Τα πέντε ινδικά αεροπλάνα που έπεσαν χθες το βράδυ θα μπορούσαν να ήταν 10, αλλά οι πιλότοι και τα γεράκια μας ενήργησαν με προσοχή».
Υπάρχει αισιοδοξία – Οι ήπιες δηλώσεις της Ινδίας
Έτσι, ειδικοί εκφράζουν την ελπίδα ότι τα γεγονότα της ημέρας θα μπορούσαν να προσφέρουν στις δύο πλευρές ένα πλαίσιο που θα τους επιτρέψει να αποτρέψουν μια σπείρα σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Αυτή η ελπίδα, αναφέρουν οι New York Times, τροφοδοτήθηκε εν μέρει από υπονοούμενα ότι είχαν ξεκινήσει συνομιλίες σε παρασκήνια, με τον υπουργό Εξωτερικών του Πακιστάν να λέει στην τηλεόραση ότι υπήρξε «κάποια αλληλεπίδραση» μεταξύ των συμβούλων εθνικής ασφάλειας των δύο χωρών από τη στρατιωτική αντιπαράθεση της Τετάρτης.
Το αμερικανικό δημοσίευμα δίνει έμφαση στις δηλώσεις της Ινδίας, η οποία τόνισε ότι η δράση της ήταν περιορισμένη και στοχευμένη, και ότι δεν επιδίωκε κλιμάκωση.
Η φύση των επιθέσεων, οι οποίες στόχευαν τοποθεσίες που συνδέονται με τρομοκρατικές ομάδες που είναι γνωστά ονόματα στην Ινδία, θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι να καταστείλει τη λαϊκή οργή. «Αυτές οι ενέργειες ήταν μετρημένες, χωρίς κλιμάκωση, αναλογικές και υπεύθυνες», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, Βίκραμ Μίσρι.
Από την πακιστανική πλευρά, στρατιωτικοί και πολιτικοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να δώσουν έμβαση στη σημαντική νίκη του Πακιστάν να καταρρίψει τα ινδικά μαχητικά.
Εξάλλου, το Πακιστάν δήλωσε την Τετάρτη το βράδυ ότι ο εναέριος χώρος του ήταν ξανά ανοιχτός.
Ινδός βουλευτής: Δεν θέλουμε κλιμάκωση
Ο Σάσι Θαρόορ, μέλος του Ινδικού Κοινοβουλίου, δήλωσε ότι η φρικτή φύση της σφαγής του περασμένου μήνα στο Κασμίρ δεν άφησε στην ινδική κυβέρνηση άλλη επιλογή από το να προβεί σε κάποια στρατιωτική δράση, «γιατί διαφορετικά οι τρομοκράτες θα ένιωθαν ότι θα μπορούσαν να έρθουν, να σκοτώσουν και να φύγουν ατιμώρητοι».
Είπε όμως ότι η ινδική πλευρά είχε «ρυθμίσει με ευαισθησία» την αντίδρασή της για να διασφαλίσει ότι θα μειωθεί οποιαδήποτε πιθανότητα κλιμάκωσης.
«Νομίζω ότι έγινε με τρόπο που προσπάθησε να μεταδώσει με μεγάλη σαφήνεια ότι δεν θέλαμε να το δούμε αυτό ως την έναρξη ενός παρατεταμένου πολέμου, αλλά μάλλον ως μια μεμονωμένη περίπτωση», δήλωσε Σάσι Θαρόορ.
Είπε ότι δεν υπήρξε επίσημη ινδική επιβεβαίωση ότι ο πακιστανικός στρατός είχε καταρρίψει ινδικά αεροσκάφη. «Αλλά αν είναι αλήθεια ότι το Πακιστάν κατάφερε να καταρρίψει μερικά αεροσκάφη, θα μπορούσαν εύκολα να υποστηρίξουν ότι η τιμή του έχει ικανοποιηθεί», είπε.
Το Πακιστάν δεν μπορεί να αντέξει πόλεμο διαρκείας
Αν μη τι άλλο οι New York Times, υπογραμμίζουν ότι το Πακιστάν δύσκολα μπορεί να αντέξει έναν παρατεταμένο πόλεμο σε μια περίοδο σοβαρών οικονομικών δυσκολιών. Θα αντιμετώπιζε επίσης ένα περίπλοκο αίνιγμα στην επιλογή στόχων εντός ινδικού εδάφους.
Η Ινδία δεν διαθέτει τρομοκρατικούς στόχος, τους οποίους θα μπορούσε να πλήξει το Πακιστάν, ως αντίποινα. Αυτό σημαίνει ότι το Πακιστάν θα πρέπει να πλήξει μόνο ινδικούς στόχους, ενώ η Ινδία στόχευε τους τρομοκράτες που ήταν εγκατεστημένοι στο Πακιστάν.
Ο Μοέντ Γιουσούφ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στο Πακιστάν, δήλωσε ότι το βλέπει ως ζήτημα αποτροπής, να καταστήσει σαφές στην Ινδία ότι δεν μπορεί να χτυπήσει πέρα από τα διεθνή σύνορα και να τη γλιτώσει. «Υπάρχει συζήτηση στους κύκλους λήψης αποφάσεων» στο Πακιστάν σχετικά με το εάν οι ισχυρισμοί του για επιτυχία στην κατάρριψη ινδικών αεροσκαφών είναι επαρκείς, δήλωσε ο Γιουσούφ. «Νομίζω ότι οι επιλογές έχουν παραμείνει ανοιχτές», είπε, προσθέτοντας ότι «η μπάλα είναι ακόμα στο γήπεδο της Ινδίας».
Τι είπε Πακιστανός απόστρατος στρατηγός
Ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του πακιστανικού στρατού, στρατηγός ε.α. Μουχάμαντ Σάεντ, δήλωσε ότι οι δύο πλευρές θα χρειαστούν βοήθεια για την άμβλυνση των εντάσεων. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να καταλάβει ότι, ανεξάρτητα από το πόσο απασχολημένη είναι με την Ουκρανία ή αλλού, πρόκειται για μια κρίση που αναδύεται με τεράστιες επιπτώσεις», δήλωσε. «Εάν η περιοχή οδηγηθεί σε ανοιχτό πόλεμο και δεν υπάρχει πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων, τι γίνεται μετά; Θα συνεχίσετε να φέρνετε μεσολαβητές από την Ουάσινγκτον, το Λονδίνο, τη Ρώμη κάθε φορά;»
Είπε ότι οι παγκόσμιες δυνάμεις πρέπει να κάνουν μια διαρκή «ώθηση για εμπλοκή». Διαφορετικά, είπε, «προετοιμαζόμαστε για την ίδια κρίση ξανά».
Πέραν όμως των New York Times, σε ανάλυση του περιοδικού Foreign Policy επιβεβαιώνεται ότι «υπάρχουν λόγοι να παραμένουμε αισιόδοξοι ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν θα κλιμακώσει προς μια πυρηνική ανταλλαγή. Ούτε η Ινδία ούτε το Πακιστάν θέλουν να χαρακτηριστούν ως οι πρώτοι παραβάτες του πυρηνικού ταμπού μετά τη Χιροσίμα. Επιπλέον, η χρήση πυρηνικών όπλων θα οδηγούσε σε ανείπωτη καταστροφή και στις δύο χώρες» σημειώνει ο Ινδός ειδικός στο Ινστιτούτο Χούβερ, Σουμίτ Γκανγκουλί.
Συνεπώς, το τι θα ακολουθήσει, θα εξαρτηθεί από το αν οι δύο πλευρές έχουν συγκεντρώσει αρκετά για να ικανοποιήσουν τους λαούς τους και από το αν μπορεί να επιστρατευτεί επαρκώς η διεθνής διπλωματία σε μια περίοδο παγκόσμιας αναταραχής.
