Στα τέλη Οκτωβρίου του 2022, καθώς οι διαμαρτυρίες για τον θάνατο της 22χρονης Μάχσα Αμινί κατά την αστυνομική κράτηση σάρωναν όλο το Ιράν, ο Ρέζγκαρ Μπεϊγκζαντέχ Μπαμπαμιρί, πατέρας τριών παιδιών, έτρεχε σε σοκάκια στην πόλη Μπουκάν, στο δυτικό Ιράν, μεταφέροντας ιατρικά εφόδια σε μυστικές κλινικές όπου γιατροί περιέθαλπαν τραυματισμένους διαδηλωτές σε πείσμα του κράτους.
Πολλοί από τους τραυματίες φοβόντουσαν πολύ για να αναζητήσουν νοσοκομειακή περίθαλψη μετά από αναφορές ότι η μυστική αστυνομία περιπολούσε σε θαλάμους, ανακρίνοντας ασθενείς και κρατώντας τραυματισμένους διαδηλωτές. Βοηθώντας, ο Μπαμπαμίρι, ένας 47χρονος καλλιεργητής φρούτων και λαχανικών, δεν έβλεπε τον εαυτό του ως επαναστάτη αλλά απλώς ως κάποιον που έκανε το σωστό, λέει η κόρη του, Ζίνο.
«Υπήρξαν σφοδρά πυρά από τις δυνάμεις ασφαλείας και πολλοί διαδηλωτές τραυματίστηκαν. Όλοι βοηθούσαν ο ένας τον άλλον και προσφέρθηκε εθελοντικά», λέει.
«Του είπα να μην το συζητάει ανοιχτά στο τηλέφωνο, αλλά μου είπε ότι δεν ήταν επικίνδυνο να βοηθάει τραυματίες. Απλώς δεν μπορούσε να βλέπει νέους να αιμορραγούν στους δρόμους», προσθέτει μιλώντας στον Guardian.
Όταν συνέλαβαν τον πατέρα της
O Μπαμπαμίρι συνελήφθη τον Απρίλιο του 2023 και ανακρίθηκε από το υπουργείο Πληροφοριών στο Μπουκάν. Η 24χρονη Ζίνο λέει ότι η οικογένεια αρχικά πίστευε ότι ήταν μια σύντομη ανάκριση. «Μου είπαν [οι συγγενείς] να μην ανησυχώ και ότι θα γύριζε σύντομα σπίτι», λέει.
Αντ’ αυτού, εξαφανίστηκε σε απομόνωση και αρχικά του αρνήθηκαν την πρόσβαση σε δικηγόρο ή την επικοινωνία με την οικογένειά του, αναφέρει το Κουρδικό Δίκτυο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο Μπαμπαμίρισυνελήφθη επειδή βοηθούσε νέα παιδιά που διαδήλωναν για τον θάνατο της Μάχσα Αμινί
Την περασμένη εβδομάδα, η οικογένεια άκουσε από έναν δικηγόρο ότι ο Μπαμπαμίρι είχε καταδικαστεί σε θάνατο, μαζί με τέσσερις άλλους Κούρδους άνδρες, αφού κατηγορήθηκε για «ένοπλη εξέγερση», «ηγεσία και σχηματισμό ένοπλης ομάδας» και «κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ».
H Ζίνο, η οποία ζει εξόριστη στη Νορβηγία, λέει ότι η οικογένεια έχει τρομοκρατηθεί από την ετυμηγορία. «Όταν άκουσα για την θανατική ποινή, έμεινα άφωνη. Όταν τηλεφώνησα στη γιαγιά και τη θεία μου, έκλαιγαν δυνατά. Δεν τις είχα ξανακούσει να κλαίνε έτσι».
Από τη σύλληψή του, η Ζίνο λέει ότι αρκετοί άνθρωποι έχουν μιλήσει για το πώς ο πατέρας της βοήθησε να σωθούν οι ζωές τους.
«Αυτές οι κατηγορίες είναι κατασκευασμένες. Ο μπαμπάς μου είναι ένας απλός αγρότης που αγαπά τους ανθρώπους της κοινότητάς του και την οικογένειά του. Είναι ένας άνθρωπος που αγαπά τα ποιήματα, του αρέσει να βλέπει ειδήσεις και απολαμβάνει να γυμνάζεται», λέει.
Εξαναγκαστική ομολογία
Τον Ιούλιο του 2024, τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ένα βίντεο που έδειχνε τον Μπαμπαμίρι να ομολογεί, μαζί με άλλους άνδρες που κατηγορούνται στην ίδια υπόθεση. Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι η καταδίκη του βασίστηκε σε μια εξαναγκαστική ομολογία.
Σε μια επιστολή που αργότερα στάλθηκε κρυφά από τη φυλακή στην οικογένεια, ο Μπαμπαμίρι περιέγραψε ότι υπέμεινε πάνω από τέσσερις μήνες βασανιστηρίων, συμπεριλαμβανομένων εικονικού πνιγμού, ηλεκτροσόκ, εικονικών εκτελέσεων και ξυλοδαρμών που τον άφησαν μερικώς κωφό.
«Όταν διάβασα για πρώτη φορά την επιστολή, παρέλειψα τα σημεία που αφορούσαν τα βασανιστήρια. Δεν άντεχα να βλέπω τι του έκαναν», λέει η Ζίνο.
Ο Μπαμπαμίρι, Κούρδος πολιτικός κρατούμενος που συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο, με την πλέον εξόριστη κόρη του, Ζίνο
Η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι η σύλληψη του Μπαμπαμίρι το 2023 πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια ενός κύματος κρατήσεων και εκτελέσεων φοιτητών και ακτιβιστών μετά τις διαμαρτυρίες του 2022, μέρος της εκστρατείας του ιρανικού καθεστώτος να ενσταλάξει φόβο και να διατηρήσει τον έλεγχο.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει επίσης επανειλημμένα καταγράψει την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση Κούρδων – μιας εθνοτικής μειονότητας στο Ιράν – από το καθεστώς, με βάση τις υποτιθέμενες διασυνδέσεις τους με ομάδες της αντιπολίτευσης, συχνά χωρίς αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία.
Πληρώνουν επειδή γεννήθηκαν Κούρδοι
«Ο μπαμπάς μου και οι άλλοι πληρώνουν το τίμημα απλώς και μόνο επειδή γεννήθηκαν Κούρδοι», λέει ο Ζίνο. «Του είπαν ότι κανείς δεν θα νοιαζόταν αν πέθαινε και ότι θα κατέληγε σε ομαδικό τάφο».
Η Ζίνο λέει ότι τα μέλη της οικογένειάς της που εξακολουθούν να ζουν στο Ιράν είναι φοβισμένα και ότι οι καλοθελητές της συνέστησαν να μην μιλήσει μετά τη σύλληψή του. «Λυπάμαι γι’ αυτό. Η σιωπή δεν τον προστάτευσε και παραλίγο να με συντρίψει», λέει.
Έχει γίνει μια ειλικρινής ακτιβίστρια, συνιδρύτρια των Daughters of Justice, μιας ομάδας Ιρανών που αγωνίζονται να σώσουν τους φυλακισμένους πατέρες τους.
Στην πιο πρόσφατη τηλεφωνική της επικοινωνία με τον πατέρα της, εκείνος δεν την άκουσε. «Έλεγε συνέχεια, «Ζίνο, είσαι εκεί;». Τον άκουγα, αλλά εκείνος δεν με άκουγε. Έκλαιγα. Αυτή η στιγμή με στοιχειώνει».
Τώρα περιμένει κάθε μέρα νέα για την τύχη του. «Φοβάμαι να ελέγξω το τηλέφωνό μου», λέει. «Φοβάμαι ότι θα ξυπνήσω και θα διαβάσω το όνομα του πατέρα μου [στη λίστα θανάτου]».
