Σύµφωνα µε τη νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα κράτη µέλη θα πρέπει να χορηγήσουν τουλάχιστον 294 δισ. ευρώ σε εισοδηµατική στήριξη στους αγρότες µεταξύ 2028 και 2034. Το µειωµένο αυτό ποσό περιλαµβάνει επιδοτήσεις µε βάση το µέγεθος των γεωργικών εκµεταλλεύσεων, κίνητρα για φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, στήριξη για νέους και νεαρούς αγρότες, καθώς και µια σειρά άλλων πηγών χρηµατοδότησης.
«Ο ανταγωνισµός εντός κάθε κράτους γι’ αυτές τις προτεραιότητες θα είναι πολύ έντονος», προέβλεψε ο Marco Contiero, διευθυντής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ στην Greenpeace, ο οποίος δεν ήταν αισιόδοξος ότι τα περιβαλλοντικά µέτρα θα επικρατήσουν: «Στον προϋπολογισµό που προορίζεται για περιβαλλοντικά µέτρα και δράσεις για το κλίµα έχει γίνει σφαγή», λέει.
Η πρόταση µεταρρύθµισης έρχεται µετά από µια περίοδο αγροτικής δυσαρέσκειας σε όλη την Ευρώπη νωρίτερα πέρυσι, µε τρακτέρ να παρατάσσονται στους δρόµους για να εκφράσουν την οργή τους για τις περικοπές στις επιδοτήσεις καυσίµων, τα υψηλά κόστη και τις φθηνές εισαγωγές. Καθώς οι ευρωπαϊκές εκλογές που ακολούθησαν έφεραν µια φιλική προς τους αγρότες πολιτική στροφή, οι νοµοθέτες και οι αγροτικές οµάδες πίεσης εξέφρασαν έντονη αντίθεση στις προτάσεις της Επιτροπής. Σήµερα η Copa-Cogeca, µετά τις ανακοινώσεις του καλοκαιριού για νέα ΚΑΠ και προϋπολογισµό δηλώνει ετοιµοπόλεµη καθώς δεν εισακούστηκαν οι προτάσεις τους.
Η αναδιάρθρωση του προϋπολογισµού της ΕΕ για τη γεωργία καθιστά δύσκολη την άµεση σύγκριση µε την περίοδο 2021-2027, αλλά η ανάλυση του Άλαν Μάθιους, οµότιµου καθηγητή ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής στο Πανεπιστήµιο Τρίνιτι του ∆ουβλίνου, υποδηλώνει ότι το νέο σχέδιο αντιπροσωπεύει µείωση 15 %. Κι αυτό χωρίς να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισµός.
Οι νέοι αγρότες ανησυχούν ότι τα συµφέροντά τους θα παραµεληθούν χωρίς έναν νοµικά δεσµευτικό στόχο που θα διασφαλίζει ότι θα πάρουν το µερίδιό τους. Στο πλαίσιο της τρέχουσας ΚΑΠ, το 3% της χρηµατοδότησης διατίθεται σε αυτή την οµάδα. Το φθινόπωρο, θα ανακοινωθεί ένας «φιλόδοξος» στόχος 6%, ο οποίος δεν εντυπωσιάζει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Νέων Αγροτών- CEJA. Ένας φιλόδοξος στόχος στο πλαίσιο ενός περιορισµένου προϋπολογισµού σηµαίνει ότι τα µέλη του «πρέπει να παλέψουν για χρήµατα για τους νέους αγρότες, αντί για την τρέχουσα κατάσταση του 3%», εξήγησε ο πρόεδρος της οργάνωσης, Peter Meedendorp.
Βοήθηµα αντί παραγωγικότητας
Για να τηρήσει τις υποσχέσεις του για καλύτερη στόχευση της στήριξης προς τους νέους ή τους µικρούς αγρότες, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας Κριστόφ Χάνσεν έχει στο στόχαστρό του τους µεγάλους γαιοκτήµονες. Παραδοσιακά, οι µεγάλες εκµεταλλεύσεις κερδίζουν από τις πληρωµές της ΚΑΠ: τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το 20% των δικαιούχων της ΚΑΠ λαµβάνουν το 80% των άµεσων πληρωµών. Σύµφωνα µε τη νέα πρόταση, τα κράτη µπορούν να επιλέξουν να καταβάλλουν στους αγρότες κατά µέσο όρο 130 έως 240 ευρώ ανά εκτάριο, µε ανώτατο όριο τα 100.000 ευρώ και προοδευτική µείωση µέχρι το όριο αυτό.
Ο Jurgen Tack, γενικός γραµµατέας της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Ιδιοκτητών Γης, δήλωσε ότι η πρόταση για περιορισµό των επιδοτήσεων κινδυνεύει να αγνοήσει τους επαγγελµατίες αγρότες, οι οποίοι συµβάλλουν σηµαντικά στην ευρωπαϊκή επισιτιστική ασφάλεια, υπέρ των λιγότερο κερδοφόρων και παραγωγικών επιχειρήσεων. Ο νέος προϋπολογισµός της ΚΑΠ είναι «ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πρέπει να υποστηρίξουµε. ∆ιότι δεν πρόκειται πλέον για παραγωγικότητα, αλλά για κοινωνική στήριξη», είπε.
Θα µείνει τίποτα για τον οίνο από το συνολικό κονδύλι της νέας ΚΑΠ;
Ο ανταγωνισµός εντός κάθε κράτους µέλους για τις αγροτικές προτεραιότητες θα είναι πραγµατικά πολύ έντονος. Ωστόσο, και η βιοµηχανία του κρασιού µοιράζεται παρόµοιες ανησυχίες, εν µέσω µιας σειράς κρίσεων και αβεβαιοτήτων που πλήττει τον κλάδο, ήτοι υποκατανάλωση, κλιµατική αλλαγή, εµπορικές συµφωνίες, δασµοί ΗΠΑ, κλπ. Στο παρελθόν, οι παρεµβάσεις για τη στήριξη του τοµέα διέθεταν ειδικούς προϋπολογισµούς. Τώρα, η στήριξη αυτή αποτελεί ένα µόνο στοιχείο στον κατάλογο των µέτρων στήριξης του εισοδήµατος που παρέχουν τα κράτη µέλη στους αγρότες από το συνολικό κονδύλι της ΚΑΠ.
«Η Επιτροπή µεταβιβάζει το καυτό θέµα στα κράτη µέλη», δήλωσε ο Ignacio Sánchez Recarte, γενικός γραµµατέας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Οινοποιών- CEEV. Υποστηρίζει ότι το σχέδιο ενέχει τον κίνδυνο να βλάψει τις ισότιµες συνθήκες ανταγωνισµού και την ενιαία προσέγγιση της πολιτικής για τον οίνο σε επίπεδο Ένωσης.
