Στη Σύνοδο Κορυφής την Δευτέρα 5 Μαΐου για τις Παγκόσμιες Λύσεις στο Βερολίνο, η Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ, Τζέσικα Ρόσγουολ, επανέλαβε την επιθυμία της ΕΕ «να ορίσει ένα παγκόσμιο πρότυπο για τις πιστώσεις για τη φύση». Ωστόσο, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πώς θα λειτουργούσε στην πράξη ένα τέτοιο σύστημα.
Κατά την άποψη της Επιτροπής, οι «πιστώσεις για τη φύση» – χρηματοοικονομικά εργαλεία που ανταμείβουν τους γαιοκτήμονες για τις δράσεις τους θετικές για τη φύση – θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τους στόχους αποκατάστασης της βιοποικιλότητας της ΕΕ, δημιουργώντας παράλληλα πρόσθετα έσοδα για τους αγρότες. Ακόμα στα αρχικά της στάδια, η Επιτροπή δοκιμάζει την ιδέα μέσω δύο πιλοτικών έργων: το ένα με ιδιοκτήτες δασών στην Εσθονία και το άλλο με αγρότες στη Γαλλία.
Ωστόσο, ενώ το κενό χρηματοδότησης της βιοποικιλότητας στην ΕΕ εκτιμάται σε περίπου 200 δισ. ευρώ μεταξύ 2021 και 2030, το ενδιαφέρον της αγοράς παραμένει ελάχιστο. Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων για τη βιοποικιλότητα Bloom Labs, η αγορά πιστώσεων για τη φύση αποτιμάται σήμερα στα 7,2 εκατ. ευρώ. Παρόλα αυτά, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προβλέπει σημαντική ανάπτυξη, προβλέποντας ότι η αγορά θα μπορούσε να επεκταθεί στα 180 δισ. ευρώ έως το 2050.
Έλλειψη ζήτησης
Ωστόσο, η Sophus Ermngassen, οικολόγος οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δεν βλέπει «καμία προφανή κινητήρια δύναμη της ζήτησης στο εθελοντικό σύστημα πιστώσεων για τη φύση της ΕΕ». Με άλλα λόγια, οι επενδυτές δυσκολεύονται να δουν την απόδοση της επένδυσης σε χρηματικά ποσά ή σε φήμη. Βασιζόμενη σε 30 χρόνια εμπειρίας, η Ermgassen σημειώνει ότι, ελλείψει σαφών μηχανισμών για την τόνωση της ζήτησης, τέτοια συστήματα ιστορικά έχουν αποτύχει να επιτύχουν τους περιβαλλοντικούς τους στόχους.
Σύμφωνα με την Bloom Labs, τρεις βασικές προκλήσεις εμποδίζουν την αγορά βιοποικιλότητας.
Πρώτον, οι πιθανοί αγοραστές αντιμετωπίζουν ένα συγκεχυμένο τοπίο, χωρίς τυποποιημένους κανόνες, συνεπή τιμολόγηση και σαφή πολιτική καθοδήγηση.
Δεύτερον, «τα δεδομένα βιοποικιλότητας αποτελούν μεγάλο εμπόδιο» – συχνά ελλιπή, ασυνεπή και δαπανηρά, καθιστώντας δύσκολη την αποτελεσματική μέτρηση.
Τρίτον, τα σκάνδαλα greenwashing στις αγορές άνθρακα έχουν αφήσει τις εταιρείες επιφυλακτικές, πιθανώς μειώνοντας την προθυμία τους να συμμετάσχουν στις αγορές βιοποικιλότητας.
Φαίνεται ότι η ΕΕ ελπίζει να αντιμετωπίσει τέτοια ζητήματα. Στην ομιλία της, η Roswall υποσχέθηκε ένα «ισχυρό σύστημα μέτρησης» για την προώθηση των εταιρικών επενδύσεων στη νέα αγορά.
Λάθη… νεοσύλλεκτων
Πέρα από τις οικονομικές ανησυχίες, οι πιστώσεις για τη φύση είναι πολιτικά αμφιλεγόμενες, με τις ΜΚΟ να προειδοποιούν ότι θα μπορούσαν να επιτρέψουν το ξέπλυμα με πράσινο χρώμα και να χρησιμοποιηθούν για να δικαιολογήσουν περικοπές στη δημόσια χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας.
«Οι καλά ρυθμιζόμενες αγορές φύσης μπορούν να συμβάλουν στο κλείσιμο του κενού χρηματοδότησης της βιοποικιλότητας», δήλωσε η Sabien Leemans, Διευθύντρια Βιοποικιλότητας στο WWF. Αλλά η συζήτηση για τις πιστώσεις για τη φύση «δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή από την ανάγκη σημαντικής αύξησης της δημόσιας χρηματοδότησης για τη φύση».
Ο Thomas Freisinger του Ιδρύματος EuroNature ήταν πιο ευθύς, κατηγορώντας την Επιτροπή ότι «επιδιώκει να δημιουργήσει ένα προπέτασμα καπνού για να κρύψει το γεγονός ότι, στις συζητήσεις για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ, οι μελλοντικές προοπτικές για τη βιοποικιλότητα είναι πολύ αρνητικές».
Μια πιθανή λύση, πρότεινε, είναι να καταστούν υποχρεωτικές οι πιστώσεις για τη φύση για να «δημιουργηθεί μια ροή επενδύσεων». Για τομείς όπως «οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες έχουν συμφέρον στην καταπολέμηση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, αυτό θα μπορούσε να έχει νόημα», πρόσθεσε.
Ωστόσο, οι δημόσιες τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες απουσίαζαν αισθητά από μια στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου που διοργάνωσε η Επιτροπή στις Βρυξέλλες στα τέλη Απριλίου.
«Η Επιτροπή δεν ξέρει πού πηγαίνει», είπε ο Φράισινγκερ. «Θέλει ένα σύστημα που να μπορεί να εφαρμοστεί γρήγορα, με χαμηλό κόστος και να είναι εύκολο στη χρήση, αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται στην επιστημονική πραγματικότητα», πρόσθεσε.
Πηγή: euractiv
