Το 2022, η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ως μία από τις 12 χώρες παγκοσμίως με πλήρη νομική ισότητα φύλων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Αυτό περιλαμβάνει νόμους για ίση αμοιβή, γονική άδεια και προστασία από διακρίσεις.
Η χώρα μας έχει σημειώσει πρόοδο, ιδιαίτερα νομοθετικά και πολιτικά, αλλά η καθημερινή πραγματικότητα δείχνει ότι η πλήρης ισότητα απέχει ακόμα… 134 χρόνια. Με τον τρέχοντα ρυθμό, η παγκόσμια ισότητα των φύλων θα χρειαστεί 134 χρόνια για να επιτευχθεί, τρία χρόνια περισσότερο από την εκτίμηση του 2023.
Διαφορές σε βασικούς τομείς
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το Χάσμα των Φύλων (Global Gender Gap Report) 2024 η χώρα μας ανέβηκε 20 θέσεις, κατακτώντας την 73η θέση παγκοσμίως με δείκτη ισότητας 0,714, ωστόσο παρά την πρόοδο, παραμένει στην 34η θέση μεταξύ των 40 ευρωπαϊκών χωρών.
Υποεκπροσώπηση των γυναικών στους επαγγελματικούς ρόλους και μισθολογικό χάσμα
Ο Δείκτης Ισότητας Φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου (EIGE) για το 2023 έδωσε στην Ελλάδα 52,2/100, την τελευταία θέση στην ΕΕ. Η βαθμολογία της Ελλάδας είναι 12,2 μονάδες χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ. Σημαντικό είναι να σημειωθεί πως ο δείκτης αυτός, μετρά τις διαφορές μεταξύ γυναικών και ανδρών σε βασικούς τομείς όπως η εργασία, τα χρήματα, η γνώση, ο χρόνος, η εξουσία και η υγεία, ενώ λαμβάνει υπόψη και τη βία κατά των γυναικών.
Ποσοστό απασχόλησης
Η διαφορά των ποσοστών απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα μπορεί να αναλυθεί περαιτέρω στους ακόλουθους δύο παράγοντες:
Πρώτον, στο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των γυναικών. Παρά το γεγονός ότι, βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων, είναι το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί την τελευταία δεκαπενταετία, εξακολουθεί να είναι σημαντικά υψηλότερο από το ποσοστό ανεργίας των ανδρών.
Δεύτερον, στο χαμηλό ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό αυτό ακολουθεί σταθερά ανοδική τροχιά από το 2009 μέχρι σήμερα (με εξαίρεση την πανδημία) και σταδιακά ανήλθε σε 67,9% το τρίτο τρίμηνο του 2024, από 60,1% το πρώτο τρίμηνο του 2009. Αν και η απόστασή του σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 κυμαίνεται την τελευταία τριετία περίπου στις 7,2 ποσοστιαίες μονάδες, η διαφορά του από το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών παραμένει σημαντική, καθώς το τελευταίο διαμορφώθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2024 σε 84,6%.
Το μισθολογικό χάσμα
Στο μεταξύ, σύμφωνα με την έρευνα «DEIB & Ισότητα Φύλων: Πρόοδος και Προκλήσεις στον Χώρο Εργασίας» της ManpowerGroup σε 525 Έλληνες εργοδότες μόλις το 24% αυτών πιστεύουν ότι οι εταιρικές τους πρωτοβουλίες κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση για την ενίσχυση της γυναικείας εκπροσώπησης σε όλους τους επαγγελματικούς ρόλους.
Όπως προκύπτει οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στους ρόλους ανώτατης διοίκησης (22%) και επαγγελματικών/τεχνικών ειδικοτήτων (27%), ενώ τα ποσοστά είναι ελαφρώς υψηλότερα στο middle-level management (29%) και στους front-line management ρόλους (31%).
Επιπλέον, το μισθολογικό χάσμα παραμένει σημαντικό, καθώς σύμφωνα με καταγραφές του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ οι γυναίκες στην Ελλάδα λαμβάνουν 16,5% χαμηλότερο μισθό από τους άνδρες για ίση εργασία, ενώ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες, ενώ σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), οι αποκλίσεις στους μισθούς ανδρών – γυναικών, υπέρ των πρώτων, κυμαίνονται σε 8,6% – 40,5%.
Παράλληλα προκύπτει ότι παρά τις προκλήσεις, οι Έλληνες εργοδότες εμφανίζονται αισιόδοξοι μιας και σύμφωνα με την έρευνα διαπιστώθηκε ότι:
- Το 45% των Ελλήνων εργοδοτών εκτιμά ότι η ισότητα των φύλων θα επιτευχθεί πλήρως στην εταιρεία τους μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
- Tο 29% δηλώνει ότι η ισότητα έχει ήδη επιτευχθεί.
- Tο 44% αναφέρει ότι η επιχείρησή τους βρίσκεται «κοντά στην πλήρη ισότητα».
- Μόλις, το 4% θεωρούν ότι η επιχείρησή τους βρίσκεται πολύ μακριά από την ισότητα των φύλων.
Συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική
Η παρακολούθηση των προαγωγών μέσω προγραμμάτων ανάπτυξης είναι 34% παγκοσμίως, ενώ 33% στην Ελλάδα, ενώ η ανάλυση και η αντιμετώπιση προκλήσεων DEIB είναι 34% παγκοσμίως, αλλά μόνο 28% στην Ελλάδα, κάτι που υποδηλώνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μετρούν ακόμα αποτελεσματικά τις ανισότητες στον χώρο εργασίας. Επιπλέον, η μέτρηση των πολιτικών ευελιξίας αγγίζει το 34% παγκοσμίως, αλλά στην Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 26%.
Όπως προκύπτει παγκοσμίως, η εμπιστοσύνη μεταξύ των ομάδων θεωρείται ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία των πρωτοβουλιών DEIB με 42%, αλλά και στην Ελλάδα με ποσοστό 40%, γεγονός που υποδηλώνει ότι η εμπιστοσύνη στο εργασιακό περιβάλλον αποτελεί προτεραιότητα, αλλά υπάρχει ακόμα περιθώριο ανάπτυξης.
Τέλος, στη χώρα μας καταγράφεται σημαντική βελτίωση στην πολιτική ενδυνάμωση, με άνοδο 24 θέσεων σε σχέση με το 2023, ενώ διατηρεί υψηλές επιδόσεις στην εκπαίδευση και την επαγγελματική εξειδίκευση των γυναικών, ωστόσο, η εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική και σε ανώτερες ηγετικές θέσεις παραμένει περιορισμένη. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 78η θέση στη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, με τις γυναίκες να κατέχουν μόνο το 23% των βουλευτικών θέσεων και το 25% των υπουργικών θέσεων.
